Fatma Aliye Topuz (1862-1936)

Fatma Aliye Hanım

• Yazar ve çevirmen.
• 22 Ekim 1862'de İstanbul'da doğdu.
• Devlet adamı ve tarihçi Ahmet Cevdet Paşa'nın kızıdır.
• Özel öğretmenlerden Fransızca, tarih, edebiyat ve felsefe dersleri aldı. Yetişmesinde Ahmet Mithat Efendi önemli rol oynamıştır. 
• Yazmaya Fransızcadan yaptığı çevirilerle başladı.
• "Hayal ve Hakikat" adlı ilk romanını Ahmet Mithat ile yazdı
• 1878’de II. Abdülhamit’in yaverlerinden Kolağası Faik Bey’le evlendi.
• Hilal-i Ahmer Cemiyetinin (Kızılay) ilk kadın üyesidir.
• Hanımlara Mahsus Gazete, Tercüman-ı Hakikat, İkdam ve Sabah gazetelerinde yazdı.
• İlk yazılarında çeşitli takma adlar kullandı, 1890'dan sonraki eserlerinde kendi adını kullandı.
• Pek çok makale yazdı, dönemin sosyal yardım projelerinde yer aldı.
• Cumhuriyet’ten sonra yazı hayatından tamamen çekildi.
• 13 Temmuz 1936'da İstanbul'da öldü.

Sanat Anlayışı

• Türk edebiyatının ilk kadın roman yazarıdır.
• Romanın yanı sıra anı, tarih ve felsefe alanında da eser verdi.
• Romanlarından çok, kadının sosyal ve ekonomik hayatta yer alması ko­nusunda verdiği mücadele ile tanınmıştır.
• Yazılarında olduğu gibi romanlarında da kadın ve aile hayatı ön plandadır.
• Romanlarındaki ana karakterler mücadeleci ve kendine güvenen kadınlardır.
• Eserlerinde Tanzimat edebiyatının genel çizgilerine bağlı kalmıştır.
• Romanlarında hocası Ahmet Mithat gibi olayı akışını keserek bilgi vermeye çalışmıştır.
• Dönemine göre sade bir dili vardır.

Muhadarat

• Kendi adıyla yayımladığı ilk romandır. 
• Osmanlıda zengin bir ailenin hayatını yansıtan eserin teması başkalarının isteği ile yapılan bir evliliğin yol açtığı sıkıntılardır. 
• Romanın ana karakteri olan Fazıla; eğitimli bir kadın olarak yazarın topluma sunduğu ideal kadın tipidir.

Başlıca Eserleri

• Roman: Hayal ve Hakikat, Muhadarat, Udi, Refet, Enin
• Hatıra / Köşe Yazıları: Nisvan-ı İslam 
• Mektup (Kurgu): Levâyih-i Hayât
• Çeviri: Meram (George Ohnet / Volonte)
• Tarih: Kosova Zaferi ve Ankara Hezimeti

İlgili Sayfa

👉 Şair ve Yazarlar

Yararlanılan Kaynaklar

• Fatma Aliye Hanım'ın Romanlarında Din Algısı, Mehmet Özdemir-Ozan Alevli
• Osmanlı’da Kadının Uyanışı: Fatma Aliye Hanım, Gülnaz Gezer Baylı
• Fatma Aliye Hanım'ın Eserlerinde Kadın Olgusu, Hayrunnisa Ünsal
• Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi
• TDV İslam Ansiklopedisi, Fatma Aliye Hanım Maddesi, H. Emel Aşa