 |
| Kemal Tahir |
Kemal Tahir'in yayımlanan ilk romanıdır (1955).
1957'de yayımlanan Körduman ise bu romanın devamıdır (ikileme, nehir roman).Eser, 1938-1939 yıllarında Çankırı’nın bir köyünde yaşanan olayları konu edinmektedir.
Romanda bir Anadolu köyündeki kadın-erkek ilişkileri, aile düzeni, batıl inançlar, köy içi gruplaşmalar, kan davaları, din anlayışı ve gurbetteki köylünün yaşamı gibi birçok konu ele alınmıştır.
Yamören, Cumhuriyet’in ilanına rağmen, birçok Anadolu köyü gibi içine kapanık bir yapıya sahiptir. Köydeki birçok insan Cumhuriyet’in getirdiği yenilikleri kabullenmekte zorlanmaktadır. Başlık parası, çok eşlilik, büyüden medet umma, tren yolunun uğursuzluk getireceği ya da okulun, çocukları bozduğunu düşünmek gibi birçok çarpık anlayış romanda kendine yer bulur.
Roman, "Düğün" ve "Gurbet" adıyla iki bölümden oluşmaktadır.
Yamören, Cumhuriyet’in ilanına rağmen, birçok Anadolu köyü gibi içine kapanık bir yapıya sahiptir. Köydeki birçok insan Cumhuriyet’in getirdiği yenilikleri kabullenmekte zorlanmaktadır. Başlık parası, çok eşlilik, büyüden medet umma, tren yolunun uğursuzluk getireceği ya da okulun, çocukları bozduğunu düşünmek gibi birçok çarpık anlayış romanda kendine yer bulur.
Roman, "Düğün" ve "Gurbet" adıyla iki bölümden oluşmaktadır.
Birinci bölümde olaylar, Yamören köyü etrafında gelişirken ikinci bölümde mekân, Ankara'dır.
Yamören köyü, romanda tipik bir Anadolu köyünü temsil ederken buradaki elli hanede yaşayanlar Anadolu insanının genel özelliklerini taşır.
Yamören köyü, romanda tipik bir Anadolu köyünü temsil ederken buradaki elli hanede yaşayanlar Anadolu insanının genel özelliklerini taşır.
Romanın başkarakteri 15-16 yaşlarında bir delikanlı olan Kulaksızın Mustafa'dır.
İlk bölümde Mustafa, üretime katkıda bulunmayan, kız peşinde koşan hayta bir tiptir. Kendini, kimliği ile değil de ait olduğu aile aracılığıyla ifade etmeye çalışır. Köy yerinde üretim şekli çiftçiliktir. Fakat Mustafa'nın bu işlerle de pek ilgisi yoktur. O, ancak Ankara'da geçireceği altı ay sonrasında üretime katkıda bulunarak bağımsız bir birey olacaktır.
Özet
Olaylar Yakup Ağa'nın küçük oğlu Mustafa'nın etrafında gelişir. Mustafa, 15-16 yaşlarında bir delikanlıdır. Daha çok başkalarının yönlendirmesiyle hareket eden biridir. En yakın arkadaşı Pelvan Vahit de kendisiyle benzer özellikler gösterir. Mustafa'nın Ağabeyi Murat ise köyün sayıp sevdiği, akıllı, bilgili, okumuş bir gençtir.
Romanda olaylar, kadınlar arası bir sahur eğlencesi olan ferfene gecesinde başlar. Bunlar, dinî yaşam ve yöresel folklorun iç içe geçtiği sahnelerdir.
İlk bölümde Mustafa, üretime katkıda bulunmayan, kız peşinde koşan hayta bir tiptir. Kendini, kimliği ile değil de ait olduğu aile aracılığıyla ifade etmeye çalışır. Köy yerinde üretim şekli çiftçiliktir. Fakat Mustafa'nın bu işlerle de pek ilgisi yoktur. O, ancak Ankara'da geçireceği altı ay sonrasında üretime katkıda bulunarak bağımsız bir birey olacaktır.
Özet
Olaylar Yakup Ağa'nın küçük oğlu Mustafa'nın etrafında gelişir. Mustafa, 15-16 yaşlarında bir delikanlıdır. Daha çok başkalarının yönlendirmesiyle hareket eden biridir. En yakın arkadaşı Pelvan Vahit de kendisiyle benzer özellikler gösterir. Mustafa'nın Ağabeyi Murat ise köyün sayıp sevdiği, akıllı, bilgili, okumuş bir gençtir.
Romanda olaylar, kadınlar arası bir sahur eğlencesi olan ferfene gecesinde başlar. Bunlar, dinî yaşam ve yöresel folklorun iç içe geçtiği sahnelerdir.
Mustafa, köyün kızlarından Ayşe’ye sevdalıdır. Ayşe’yi elde etmek için çeşitli yollara başvursa da hiçbiri fayda etmez. Orta yaşlı, evli, çocuk sahibi bir adam olan Hocaların Hakkı da Ayşe’yi istemektedir. Gurbetçi Ömer Ağa’nın karısı Meryem, büyülerle Mustafa ile Ayşe’nin arasını yapmak ister. Halk arasında muhabbeti sağladığına inanılan yarasa kemiğinden bile medet umarlar. Bir süre sonra Ayşe, Hocaların Hakkı’ya başlık parası karşılığında verilir. Karara itiraz etmeyen genç kız, zengin bir yere gideceği için rahat edeceğini düşünür.
Ayşe'den umudunu kesen Mustafa, çalışmak için Ankara’ya gider. Bir taş ocağında çalışmaya başlar. Burada hayatın farklı bir yüzüyle karşılaşır. Fakat iş verenin "Sen ufakmışsın! Taşçılık ağır iştir, yapamazsın!" demesiyle işten çıkartılır. Bunun üzerine Mustafa, "İş bulmalı… Köye dönmek yok!... Ya iş bulmalı ya da ölmeli!.." diyerek bireyselleşme yolunda önemli bir adım atar ve taşçı Cemal Usta’ya çırak olmayı başarır. İdeal bir tip olan Cemal Usta; emeğe saygı duyan, başkaları tarafından da saygı duyulan bir tiptir. Mustafa, onun yanında üç ay gibi kısa bir zamanda çıraklıktan kurtulup usta olur. Üreten bir insan olarak çevresiyle de iyi ilişkiler kurmaya başlar. Biraz para da biriktiren Mustafa, sıla hasretine dayanamayarak bir süre sonra köyüne döner.
Ayşe'den umudunu kesen Mustafa, çalışmak için Ankara’ya gider. Bir taş ocağında çalışmaya başlar. Burada hayatın farklı bir yüzüyle karşılaşır. Fakat iş verenin "Sen ufakmışsın! Taşçılık ağır iştir, yapamazsın!" demesiyle işten çıkartılır. Bunun üzerine Mustafa, "İş bulmalı… Köye dönmek yok!... Ya iş bulmalı ya da ölmeli!.." diyerek bireyselleşme yolunda önemli bir adım atar ve taşçı Cemal Usta’ya çırak olmayı başarır. İdeal bir tip olan Cemal Usta; emeğe saygı duyan, başkaları tarafından da saygı duyulan bir tiptir. Mustafa, onun yanında üç ay gibi kısa bir zamanda çıraklıktan kurtulup usta olur. Üreten bir insan olarak çevresiyle de iyi ilişkiler kurmaya başlar. Biraz para da biriktiren Mustafa, sıla hasretine dayanamayarak bir süre sonra köyüne döner.
İlgili Sayfalar
👉 Kemal Tahir
👉 Cumhuriyet Dönemi Roman Özetleri
Yararlanılan Kaynaklar
Kemal Tahir'in Hikâye ve Romanlarında Anadolu, Elif Pınar
Kemal Tahir ve Sağırdere Gerçekliği Üzerine, İbrahim Tüzer
Kemal Tahir'in Romanlarında Kadın Kahramanlar, Hilal Doğan
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.