Nasıl Çözülür

Bende Mecnûn’dan füzun âşıklık isti’dadı var
Âşık-ı sâdık benim Mecnûn’un ancak adı var

Kıl tefâhur kim senin hem var benim tek âşıkın
Leyli’nin Mecnûn’u Şîrîn’in eger Ferhâd’ı var

Bu dizeler aşağıdaki nazım şekillerinden hangisiyle yazılmış olabilir? (2010)

A) Muhammes B) Şarkı C) Rubai D) Gazel E) Mesnevî

Çözüm

Bu tip soruların çözümünde verilen şiirin nazım birimi ile kafiye şemasını tespit etmek çözüm için yeterli olur.

• Verilen şiirin nazım birimi: beyit
• muhammes - 5 dizelik bentlerle 
• rubai - 4 dizelik tek bentle 
• şarkı - 4'er dizelik bentlerle yazıldığına göre şıklardan geriye beyit ile yazılan sadece iki nazım şekli kalıyor: gazel ve mesnevi
• Verilen dizelerin kafiye şeması (aa / ba)
• Mesnevide her beyit kendi arasında kafiyelidir. (aa / bb / cc ...)
• Bu nedenle cevap, Gazel (D)

Bir ipucu daha verelim, mesneviler aruzun kısa kalıplarıyla yazılır. Yani bu kadar uzun bir yazılmış bir dize mesneviye ait olamaz. 

 İlgili Sayfa

• Divan Şiiri Nazım Şekillerine Giriş