Falih Rıfkı Atay (1893-1971)

Falih Rıfkı Atay

• Gazeteci, gezi ve anı yazarı, milletvekili.
• 1893’te İstanbul’da doğdu. 
• Mercan İdadisinden mezun olduktan sonra Darülfünun Edebiyat Fakültesine devam etti. 
• Balkan Savaşları yıllarında Tanin gazetesinde "Edirne Mektupları" başlığıyla gözlemlerini yayımladı.
• Talat Paşa'nın İçişleri Bakanlığı döneminde Bakanlığın Özel Kaleminde müdür muavini olarak çalıştı (1912-1913).
• Birinci Dünya Savaşı sırasında 4. Ordu Komutanı Cemal Paşa'nın yaveri olarak Suriye-Filistin Cephesinde bulundu. Suriye-Filistin ile kutsal topraklardaki anılarını "Zeytindağı", Suriye-Filistin Cephesindeki anı ve gözlemlerini ise "Ateş ve Güneş" adıyla yayımladı.
• Savaş bittikten sonra bir süre edebiyat öğretmenliği yaptı. 1918’de birkaç arkadaşıyla Akşam gazetesini çıkardı. Gazetede Milli Mücadele'yi destekleyen yazılar kaleme aldı.
• Mustafa Kemal ile Türk ordusu İzmir'e girdiğinde tanışan yazar, ölümüne kadar Atatürk'ün yakınındaki isimlerden biri olmuştur.
• 1923-1927 arasında Bolu, 1927–1950 yılları arasında da Ankara milletvekili olarak Meclis'te bulundu.
• 1934'ten başlayarak iktidarın resmi gazetesi Ulus'ta başyazarlık yaptı. 1947’de başyazarlık görevinden ayrılan Falih Rıfkı, Cumhuriyet gazetesinde "Pazar Sohbetleri" köşesinde yazmaya devam etti.
• 1952’de Dünya gazetesini çıkaran yazar, daha sonra kitaplaştıracağı "Çankaya" isimli hatıralarını Dünya gazetesinde yayımladı.
• Bu tarihten sonra ölümüne kadar kendi kurduğu Dünya gazetesini yönetti. 
• 20 Mart 1971’de İstanbul’da öldü.

Edebi Yaşamı

• Atatürk devrimlerinin ve Batılılaşmanın önde gelen savunucularından biridir.
• Türkçeyi en iyi kullanan yazarlarımızdan biridir.
• Özellikle anı türündeki eserleriyle birçok döneme ışık tutmuştur. 
• Doğumundan okul yıllarına, savaştığı cephelerden yaptığı inkılaplara, tartışma sofralarından insani yönlerine kadar Atatürk'le ilgili her detayı Çankaya'da anlatır. 
• Gezi edebiyatına da hem fikir hem de yöntem açısından yenilikler getirmiştir. Bu türdeki yazılarında geniş bir gözlem gücü dikkat çeker. 
• Atay, dış ülkelerde gördüklerini anlatırken sırası geldikçe Türkiye ile karşılaştırmalar yaparak önemli noktalara değinmiştir. 

Eserleri

• Anı: Ateş ve Güneş, Zeytindağı, Mustafa Kemal'in Ağzından Mütareke Defteri, Mustafa Kemal'in Ağzından Vahdettin, Çankaya, Batış Yılları, Atatürk Ne idi 

• Gezi Yazısı: Faşist Roma, Kemalist Tiran, Kaybolmuş Makedonya, Denizaşırı, Yeni Rusya, Moskova-Roma, Bizim Akdeniz, Taymis Kıyıları, Tuna Kıyıları, Hind, Yolcu Defteri, Gezerek Gördüklerim

İlgili Sayfalar

• Cumhuriyet Dönemi Öğretici Metin Yazarları

• Mustafa Kemal'in Ağzından Vahdettin

• Zeytindağı

Yararlanılan Kaynaklar

• TDV İslam Ansiklopedisi, Falih Rıfkı Atay Maddesi
• Falih Rıfkı Atay, Funda Selçuk Şirin