Asiye Nasıl Kurtulur?

Vasıf Öngören
Vasıf Öngören'in oyunu.
Yazarın başyapıtı olarak kabul edilmektedir.
Epik tiyatro anlayışıyla kaleme alınmıştır.
Oyun; bir ön oyun, on iki sahne, on iki konuşmadan oluşmaktadır.
İki defa sinemaya aktarılmıştır.
Hayat kadınlığı yapmak zorunda kalan bir annenin kızı olan Asiye’nin hikayesini konu alan oyun, yoksulluk kıskacında kadın sorunlarını ele almaktadır.

Oyunun Yapısı

Oyunda epik tiyatro anlayışına bağlı olarak seyircinin oyuna dalıp gitmesi engellenir. Bu sayede seyircinin, bahsedilen toplumsal sorunla ilgili olarak bir farkındalık yaşaması beklenir. Oyunda bunu sağlayan anlatıcı ve onun konuğudur.
Sahne kenarında bir anlatıcı ve Fuhuşla Mücadele Dernekleri Genel Başkanı Seniye Gümüşçü oturmaktadır. Asiye’nin hikayesi oyuncular tarafından canlandırılır. Anlatıcı Asiye’nin yaşadığı her güçlük karşısında oyunu durdurarak Seniye Hanım'a Asiye’nin ne yapması gerektiğini sorar. Seniye Hanım da Asiye’nin nasıl kurtulabileceğine dair değerlendirmelerde bulunur. Oyun, "Asiye nasıl kurtulur?" sorusuna burjuva bakış açısıyla çözümler sunan Seniye Hanım’ın yönlendirmesiyle ilerler.

Özet 

Oyun, "ön oyun" adı verilen bir bölümle başlar. Asiye’nin babası ile annesi (Zehra) köylerinden kaçarak kente gelmiştir. Asiye’nin doğumundan kısa bir süre sonra Asiye’nin babası çalıştığı inşaatta bir kaza sonucunda ölür. Zehra, her ne kadar hayat kadınlığı yapmamak için direndiğini söylese de en sonunda çaresiz kaldığını belirtir. Gizli gizli hayat kadınlığı yapan Zehra’nın bir talibi vardır ve kendisine yalnız gelmesi şartıyla ev açmak istemektedir. Oyun, Zehra'nın bu durumu Asiye’ye bildirilmesiyle başlar. Asiye başının çaresine bakmak zorundadır. Ön oyun bir şarkıyla biter. 
Asiye, okul müdiresinin yardımıyla okulunu bitirir. Bir de talibi çıkmıştır ancak Zehra’nın geçmişini öğrenen çocuğun ailesi nişanı bozar. Sonrasında Asiye ile müdirenin yeğeni birbirlerine aşık olur fakat müdirenin yeğeni evlidir. Asiye gerçeği öğrenince şok geçirir. Yeğeni ile Asiye arasında geçenlerden sonradan haberdar olan müdire ise Asiye'yi suçlar. Annesine benzediğini söyleyerek onu kovar.  
Asiye bir fabrikada iş bulmuştur. Fabrikada kendisi taciz eden ustabaşını fabrika müdürüne şikâyet eder. Ustabaşını kaybetmeyi göze alamayan müdür, Asiye'yi suçlar. Aylarca iş arayan Asiye iş bulamaz. En sonunda o da hayat kadını olmuştur. Oyunun birinci perdesi de bir şarkıyla biter. 
Asiye önce bir randevu eviyle görüşür. Zehra, Asiye’den ayrılmak istemediği için kendi evlerini açar. Ana kız, olay çıkartan müşterilerden korunmak için mahalleden bir kabadayı tutar. Ancak aradan geçen yıllarda müşteriler azalmaya başlar. Kabadayı artık Zehra’yı istememektedir. Bu arada Asiye’ye zengin bir adam ayarlanır. Bu zengin müşteri Asiye’ye ayrı bir ev açacaktır. Kabadayının olanlardan haberi yoktur. Durumun farkına varınca zengin müşteri ile Zehra’yı sokak ortasında öldürür. Kabadayı, polisten kaçmaya çalışırken Asiye'yi umursamamıştır. O sırada Asiye, zengin müşterinin yanında bulunan bir bavul dolusu parayı alır. Parayı en iyi bildiği işe yatırarak kurtuluşunu gerçekleştirir.

İlgili Sayfalar

👉 Vasıf Öngören
👉 Cumhuriyet Dönemi Tiyatro Özetleri

Yararlanılan Kaynak

Vasıf Öngören'in Zengin Mutfağı Oyununda Tiyatronun Sosyal Sorumluluğu: Brecht Çerçevesinde Bir Değerlendirme, Selda Dudu

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.