Revzen-i Mahlu

İkinci Abdülhamit

Tevfik Fikret'in 1912'de İttihat ve Terakkinin, Meclisi kapatması üzerine yazdığı şiirlerden biridir.

Revzen, pencere; mahlu ise tahttan indirilmiş padişah anlamındadır (Devrik Padişahın Penceresi). Şiirde kastedilen padişah ise 1909'da tahttan indirilen II. Abdülhamit'tir.

Şiirde ihtişamlı kapı olarak nitelenen Meclistir. O Meclis bir kere daha dualarla ve hutbelerle kapatılmış, anayasa da ayaklar altına alınmıştır. Bu olaydan üç yıl önce tahttan indirilen II. Abdülhamit ise -şaire göre- tüm bu yaşananları bulunduğu yerden mağrur bir eda ve intikam dolu bir kahkaha ile karşılamaktadır.
Şair ise bu manzarayı görmeye tahammül edemez. 

Fikret‘in II. Abdülhamit‘e duyduğu nefret o denlidir ki iktidarın yaptığı yanlışlar yüzünden Devrik Sultan‘ın intikam dolu duygularla içten içe mutlu olabilme ihtimaline bile tahammül edemez. 

Onun mutlu olmasındansa aklı yok saymaya, geleceğin karanlığa gömülmesine hatta hak, şeref, vatan, kanun adına düşünenlerin bile yok oluşuna "Yalnız o gülmesin!" diyerek rıza gösterir.

Revzen-i Mahlu

Heyhat!.. Hep hata mı tecellisi ümmetin?
Biz bâb-ı ihtişamını ikbâl-i milletin
Alkışla, hutbelerle kaparken ve boş yere
Kanunu hırpalarken uzak bir harabeden
-Altında korkular dolaşan, süngüler gezen-
Bir gizli, bir kilitli ve nekbetli pencere
Pür-inşirâh açıldı ve mağrur u muntakim
Bir kahkahayla güldü... "Aman, görmeyim!" dedim.

Ey ser-nüviştimizle bizim oynayan fuhul!
İsterseniz şu anda kapansın kütüb, ukul;
Günler kararsın, ufk-ı teselli de gülmesin;
İsterseniz şu gözler, ağızlar... Biraz bakan,
Bir parça fark eden, düşünen... "Hak, şeref, vatan,
Kanun!" diyen ne varsa silinsin, görülmesin;
Hatta sema yüz üstü kapansın ve ağlasın...
Yalnız, aman, o revzen-i meş’um açılmasın;
                                          Yalnız o gülmesin!

Tevfik Fikret / 28.01.1912

Günümüz Türkçesi

Devrik Sultanın Penceresi

Yazık! Hep hata mı kaderi bu milletin
Onun saadete açılan görkemli kapısını
Alkışla, hutbelerle kaparken ve boş yere
Kanunu hırpalarken uzak bir harabeden
-Altında korkular dolaşan, süngüler gezen-
Gizli, kilitli ve uğursuz bir pencere
Sevinçle açıldı, mağrur ve öç alır gibi
Kahkahalarla güldü... "Aman, görmeyim!" dedim.

Ey kaderimizle oynayan efendiler!
İsterseniz şu anda kapansın kitaplar, akıllar
Günler kararsın, umudun ufukları da gülmesin
İsterseniz şu gözler, ağızlar... Biraz bakan,
Bir parça fark eden, düşünen... "Hak, şeref, vatan, 

Kanun!" diyen ne varsa silinsin, görülmesin;
Hatta sema yüzüstü kapansın ve ağlasın...
Yalnız, aman, o uğursuz pencere açılmasın;
                                        Yalnız o gülmesin!

İlgili Sayfalar

👉 Tevfik Fikret

👉 Tevfik Fikret'in Şiirleri (Günümüz Türkçesi)

Yararlanılan Kaynaklar

Tevfik Fikret Bütün Eserleri, Nazım Hikmet Polat
Tevfik Fikret'in II. Meşrutiyet Öncesi ve Sonrası İktidara Bakışı, Gülsüm Tarakçı