Nezihe Meriç (1924 - 2009)

Nezihe Meriç

• Öykü, oyun, roman ve çocuk kitapları yazarı.
• 1950 kuşağının önemli öykü yazarlarından biri olan Meriç, Gemlik doğumludur.
• Kara yolu mühendisi olan babasının görevi nedeniyle Anadolu'nun birçok kentini görme fırsatı yakaladı.
• 1943’te İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüne başlar. Bir süre sonra aynı üniversitenin Felsefe Bölümüne geçen Meriç, sağlığının bozulması üzerine öğrenimini yarıda bırakır.
• Fakülteyi bıraktıktan sonra piyano dersleri alır. Bir süre Heybeliada İlkokulunda müzik öğretmenliği yapar (1946 -1955).
• İlk öyküsü "Bir Şey", 1950'de Seçilmiş Hikâyeler Dergisi’nde yayımlanır. 
• İlk öykü kitabı Bozbulanık 1953'te, ilk romanı Korsan Çıkmazı ise 1961'de yayımlanır.
• 1957’de Seçilmiş Hikayeler Dergisi’nin sorumlu müdürlüğünü üstlenen yazar, bu işi 1972’ye kadar sürdürür.
• 1968'de yazdığı "Sular Aydınlanıyordu" adlı tek kişilik oyun, Devlet Tiyatrosunda ve İstanbul Şehir Tiyatrolarında sahnelenir.
• Sorumlusu olduğu yayınevinde Nazım Hikmet'in şiirlerini bastırdığı gerekçesiyle 1972'de suçlu bulunarak bir buçuk yıl hapis cezası alır. 1974'te çıkan affa kadar kaçak hayatı yaşar.
• 2003'te ikinci romanı, Alacaceren yayımlanır. Roman, anne ve babası tarafından terk edilip dedeleriyle büyüyen iki küçük kızın hikayesidir.
• Dost Yayınlarının kurucusu, eşi Salim Şengil’i 2005'te kaydeder. Bu dönemde geçirdiği sıkıntılı günlerin anılarını da içeren Gülün İçinde Bülbül Sesi Var adlı son öykü kitabı 2007 yılında yayımlanır. 
• Kanser tedavisi gören Meriç, 18 Ağustos 2009’da İstanbul'da öldü.

Edebi Kişiliği

• Farklı türlerde eser vermiş olsa da her şeyden önce bir öykü yazarıdır.
• Eserlerinde kadın dünyasını gerçekçi bir gözle ele almıştır. 
• En çok üzerinde durduğu konular kadın-töre çatışması ve kadınların geçim sıkıntısıdır.
• Klasik hikaye anlayışının dışında kalan yazar, modern hikayenin tüm imkanlarını kullanmıştır.
• Öykülerinin çoğunda olay bulunmaz.
• Eserlerinde, insanların çeşitli olay ve durumlar karşısındaki duruşu, davranışı ve ruh hallerini yansıtır.
• İlk öykü kitabından itibaren eserlerinde iç monolog ve bilinç akışı tekniğine yer verir.  
• Nezihe Meriç genelde öykü ve romanlarda kullanılan bu teknikleri oyunlarında da kullanarak oyunlarına farklı bir boyut kazandırmıştır.
• Doğal, akıcı ve şiirsel bir üsluba sahiptir.
• Türkçenin doğru kullanımı hakkında hassas bir yazardır. 
• Eserlerinde yerel sözcüklere de sık sık yer vermiştir. 

Aldığı Önemli Ödüller

• Korsan Çıkmazı ile Türk Dil Kurumu Roman Ödülü (1962).
• Bir Kara Derin Kuyu adlı öykü kitabı ile Sait Faik Hikâye Armağanı (1990).
• Yandırma adlı öykü kitabı ile Sedat Simavi Kitap Ödülü (1998).

Eserleri

• Hikaye: Bozbulanık, Topal Koşma, Menekşeli Bilinç, Dumanaltı, Bir Kara Derin Kuyu, Yandırma, Gülün İçinde Bülbül Sesi Var, Boşlukta Mavi (Seçme Hikayeler)
• Roman: Korsan Çıkmazı, Alacaceren
• Tiyatro: Sular Aydınlanıyordu, Sevdican, Çın Sabahta, Tartışma, Öyle Bir Gün (Toplu Oyunları adıyla basılmıştır)
• Anı: Çavlanın İçinde Gizlice
• Çocuk Kitapları: Alagün Çocukları, Küçük Bir Kız Tanıyorum (7 kitaplık seri), Dur Dünya Çocukları Bekle, Ahmet Adında Bir Çocuk

Korsan Çıkmazı Özet

Eserde, Meli ve Berni adındaki iki genç kızın yetişme süreci ile kadın olarak verdikleri varoluş mücadelesi anlatılmaktadır. Meli ve Berni çocuk yaşlardan beri tanışan iki iyi dosttur. Meli, edebiyat öğretmeni olmuş, Berni ise konservatuvar mezunu olduktan sonra çalışmamıştır. Evlenip birer aile kuran iki kadın da “Korsan Çıkmazı” adlı sokakta bir apartmanda oturmaktadır. İkisinin de bir çocuğu vardır. Geriye dönüş tekniğinin kullanıldığı roman, kişilerin çocukluk yıllarına, aileleriyle yaşadıkları yıllara, okumaları için gönderildikleri şehirdeki Neyyire Hala'nın evine ya da üniversite yıllarına doğru gidiş gelişlerle ilerlemektedir.

👉 Romanın geniş özeti için tıklayınız.

İlgili Sayfalar 

• Modernizmi Esas Alan Eserler ve Postmodernizm
• Korsan Çıkmazı Özet

Yararlanılan Kaynaklar

• Nezihe Meriç'in Eserlerinde Kadın Kimlikleri ve 1950'lerin Kadın Sorunları, Deniz Erenci
• Nezihe Meriç'in Hayatı, Sanatı ve Eserleri, Sevim Hilmioğlu
• Nezihe Meriç'in Oyunlarında Bilinç Akışı Tekniği, Dursun Şahin