Tehlikeli Oyunlar

Oğuz Atay'ın 1973'te yayımlanan romanı. 
Tehlikeli Oyunlar, Hikmet Benol’un iç dünyası ile çelişkilerini, yarattığı kişilerle somutlaştıran bir eserdir. Roman, bir anlamda yazarın Tutunamayanlar adlı yapıtının bittiği yerde başlar. Tutunamayanlar'ın sonunda Turgut Özben karakteri, yaşadığı hayatın içinden çıkıp giderken Tehlikeli Oyunlar'da Hikmet Benol, yaşadığı düzeni terk ederek bir gecekondu mahallesine taşınır. 
Bu bakımdan onun hayatı iki farklı dilimde gelişmiştir. İlk dönemde düzenli ve rahat bir hayat yaşayan Hikmet Benol, daha sonra bu dönemini yaşanmamış sayar. Hikmet, Sevgi ile evlenmiş, toplumun beklentileri doğrultusunda iyi bir koca olmaya çalışmıştır. Ancak bu hayata bir türlü uyum sağlayamamıştır. Evliliği ile başlayan yeni düzeni ve ilişkiler ağını şöyle anlatır: "Bir sürü yemek yapılmıştı ve ben damattım. Yeni ve sonradan olma akrabalar edinmiştim. Bir kere kayınpederim vardı ve bazı kızlar bana enişte diyordu. Anlamadığım şakalar yapılıyordu, ikinci sınıf şakalar."
Hikmet için karısı kendisini dış dünyaya, maddî hayata bağlayan bir unsurdur. Bu yüzden Hikmet karısını bu dış gerçekliğin bir parçası olarak kabul eder: "İnsan evine bir biblo alınca kendini bir başka hisseder değil mi? Üstelik bu yumuşak biblo konuşuyor, "kocacığım, kocacığım" diye çevremde dönüp duruyordu."
Tehlikeli Oyunlar'da Hikmet'in karısı Sevgi'nin yetişme şartlarından bahsedilirken anne Leyla ve babası Süleyman Turgut'a da yer verilir. Böylece onlar sayesinde, Sevgi'nin neden iyi bir eş olmaya çalıştığı da ortaya çıkmış olur. Çünkü anne ve babası geçinememişler ve Sevgi de bir aile sıcaklığı bulamamıştır. Kendi evliliğinde bunu kurmak istemiş, ancak bu sefer de Hikmet'in farklı kimliği, buna engel olmuştur. Gecekondu hayatı, Hikmet için dış dünyadan sıyrılıp kendi dünyasına sığındığı, kendini bulmaya ve gerçekleştirmeye çalıştığı bir hayattır: "Başka bir yaşantı olacak bu: İşte, Sevgi yok, kayınpeder yok, pijama yok, ev başka, eşyalar farklı...

Gecekonduya taşınmasıyla eski Hikmet'i reddeder. Hatta eski Hikmet'ten sadece "H" diye söz eder. Onun gecekondudaki komşuları, Albay Hüsamettin Tambay ve Nurhayat Hanım’dır. Hikmet Benol, Albayla oyunlar yazarken iç konuşmaları ve hayalleri oyunlara dahil olur. Hikmet'in iç hesaplaşması, yazdığı bu oyunlarda belirginleşir.
Hikmet'in gecekondu hayatı aslında soyut bir anlam taşır. Gerçek dünyadan büyük ölçüde elini eteğini çekmiş olan Hikmet, zihni dünyasının ürünü olan oyunlara dalmıştır. Buralarda Atay, sık sık kahramanının bilinçaltı dünyasına eğilir. Hatta, Hikmet'in bu gecekondu hayatındaki en yakın dostları Hüsamettin ve Nurhayat da aynı şekilde belirsizlik taşır. Yazar, Hikmet'le beraber bu kahramanları da silikleştirir, bunların gerçekten var olup olmadıkları şüphe uyandırır. 
Gecekondu mahallesindeki evi, kendisini gerçekleştirmenin imkanlarını bulamadığı ya da oluşturamadığı gerçek hayattan bir kaçış yeri, bir sığınaktır. Hikmet bu sığınakta kendi kendine oyunlar icat eder, oyunlarında var olmaya çalışır: "Oyunlarımıza kim karışabilir? Herkesi istediğimiz gibi yargılayabiliriz. Acaba gerçekten öyle mi? Oyunlarda bile olsa hür olmak mümkün mü?" Hikmet'in bu oyunlarda başarılı olup olmadığı onun intiharıyla sembolik bir tarzda ifade edilir. Fakat bu intihar da Selim'in intiharı gibi aslında kendini gerçekleştirmenin bir yoludur.

İlgili Sayfalar

Oğuz Atay

Eser Özetleri Konu Testi 1

Yararlanılan Kaynak

Oğuz Atay'ın Romanlarında Kahramanlar, Yunus Balcı

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.