Ali Ekrem Bolayır (1867 - 1937)

Ali Ekrem Bolayır

• Şair, yazar, devlet adamı.
• Servetifünun dönemi şair ve yazarı olarak bilinmektedir.
• 1867’de İstanbul’da doğan Ali Ekrem, Namık Kemal’in oğludur.
• İstanbul'da başladığı eğitimini babasının mutasarrıf olarak bulunduğu Rodos ve Sakız adalarında özel hocalardan aldığı derslerle tamamladı. Bu sıralarda Arapça, Farsça ve Fransızca öğrendi.
• Yirmi yaşında İstanbul'a dönen Ali Ekrem, Yıldız Sarayı’nda on sekiz yıl katip olarak çalıştı (1888 – 1906). 1906’da Kudüs Mutasarrıflığı’na tayin edildi. 
• Sonrasında Cezâyir-i Bahr-i Sefîd Valisi olarak atandı (1908 - 1910) 1912'de ikinci kez atanacağı Cezâyir-i Bahr-i Sefîd Valiliğine kadar İstanbul Darülfünunda ders verdi.
• Balkan Savaşı başlayınca bir hafta süren esaretten sonra yurda döndü. Darülfünunda tekrar ders vermeye başladı. Bu görevi 1919’a kadar sürdü sonrasında Galatasaray Lisesi edebiyat öğretmenliğine atandı. 
• Oğlu Mehmet Kemal Cezmi, 1917'de intihar etti.
• Yahya Kemal milletvekili olunca üçüncü defa Dârülfünuna tayin edildi. Dârülfünun, üniversite oluncaya kadar bu görevde kaldı (1923 - 1933). 
• Ömrünün son yıllarını sıkıntı içinde geçirdi. İstanbul’da öldü.

Edebî Kişiliği

• Servetifünun döneminden başlayarak Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar eser vermiş olsa da daha çok Servetifünun sanatçısı olarak bilinmektedir.
• İkinci Meşrutiyet sonrası yazdığı kahramanlık şiirleriyle meşhurdur.
• Şiir, tiyatro, eleştiri ve makale türlerinde eser verdi.
• Servetifünûn döneminde bireysel temaların yanında sosyal konulara da yer veren sanatçı, özellikle 1908'den sonra bu tür konulara daha çok yer vermiştir.
• Servetifünun'daki ilk anlaşmazlık ve ayrılık Ali Ekrem'in yazdığı eleştiriler ile oldu (Kasım, Aralık 1900). "Şiirimiz" başlıklı bu yazıda, topluluktaki şairler biçim, dil ve içerik açısından isim verilerek ayrıntılı biçimde tenkit edilmiştir.
• Dergi yönetimi tarafından sert ve subjektif bulunan yazısı sansüre uğrayarak yayımlanınca Ali Ekrem ile Ahmet Reşit (Rey) dergiden ayrıldı.
• Bu olay, Servetifünûn topluluğunun dağılmasının nedenlerinden biri olarak gösterilir.
• Dil ve edebiyata dair düşüncelerini ele aldığı birçok eser verdi.
• "Yeni Lisan" makalesiyle başlayan dilde sadeleşme hareketine karşı çıkarak Osmanlıcayı savunmuştur. 
• Şiirlerini Zilal-i İlham adlı eserinde toplamıştır.

Eserleri

Manzum Eserler: Kasîde-i Askeriyye, Kırmızı Fesler, Rûh-ı Kemâl, Zilâl-i İlhâm, Lisân-ı Osmânî, Ordunun Defteri, Ana Vatan, Şiir Demeti, Vicdan Alevleri

Araştırma - İnceleme: Tarih-i Edebiyyat-ı Osmaniyye, Lisan-ı Edebiyyat, Lisan-ı Osmani, Nazariyyat-ı Edebiyye Dersleri, Şerh-i Mütuna Medhal, Lisanımız

Monografileri: Recaizâde Mahmud Ekrem Bey, Namık Kemal

Tiyatro: Bâria 

İlgili Sayfalar 

• Servetifünun Edebiyatına Giriş

• Servetifünun Şiiri

• Servetifünun Öykü ve Roman

• Servetifünun Roman Özetleri

• Servetifünun Sanatçıları Kısa Kısa

Yararlanılan Kaynaklar

• Ali Ekrem Bolayır, TDV İslam Ansiklopedisi, İsmail Parlatır
• Ali Ekrem Bolayır'ın Biyografisine Katkılar, Âdil Gür
• Ali Ekrem Bolayır'ın Lisân-ı Osmânî Adlı Manzum Eseri ve Bu Eserde Osmanlı Türkçesi Üzerine Dile Getirdiği Görüşleri, Zübeyde Şenderin