![]() |
Tevfik Fikret |
- Şiirde bireysel, içe kapanık ve karamsar bir anlayış benimsenmiştir.
- Hem dönemin siyasî yapısı hem de Servetifünun sanatçılarının sanat anlayışları nedeniyle toplumsal konulardan uzak durulmuştur.
- Aşk, günlük yaşam, doğa görüntüleri, karamsarlık, düş kırıklıkları, aile içi sorunlar şiire konu olmuştur.
- Şiirimizde ilk defa bu dönemde konu bütünlüğü sağlanmıştır.
- Aruz vezninden vazgeçilmemiş ancak aynı şiirde farklı kalıplar kullanma yoluna gidilmiştir.
- Anlam kimi zaman bir dizede bitmeyip sonraki dizeye sarkmıştır. Batıdan alınan bu tekniğe anjanbuman denmektedir. Bu teknik sayesinde şiir düz yazıya yaklaşır. (nazmı nesre yaklaştırmak)
Anjanbuman örneği:
Şafak sökerken o, yalnız, bir eski tekneciğinDüğümlü, ekli, çürük ipleriyle uğraşarakİlerliyordu; deniz aynı şiddetiyle şırak -
şırak döğüp eziyor köhne teknenin şişkinSiyah kaburgasını... Ah açlık, ah ümid
Bu dizelerde görülebileceği üzere hiçbir dize kendi içinde tamamlanmamış; âdeta birbirine zincirlenmiş tek bir dize oluşturulmuştur.
- Şiirde; Batıdan aldıkları “sone” ve “terzarima”, divan edebiyatından alınıp değiştirilen müstezat (serbest müstezat) ve bütünüyle kendi oluşturdukları karma biçimleri kullanmışlardır.
- Şiirlerde hedef kitle okumuş aydın kesimdir.
- "Sanatkârâne üslup" ve yeni bir "vokabüler" (sözvarlığı) yaratma kaygısıyla Arapça-Farsça tamlamalar ile yüklü oldukça ağır bir dil kullanmışlardır. Onlara göre sade dil halk içindir.
- Kafiye ahenk unsuru olarak ele alınmış göz için değil kulak için kafiye benimsenmiştir.
Peki, ne demek kulak için ya da göz için kafiye?
Zerre-i nûrundan iken muktebes - مقتبس
Mihr ü mâha etmek işâret abes - عبث
Örnekte görüldüğü gibi kafiye olarak alınan sözcüklerinin yazımında muktebes sözcüğü "sin ﺱ " ile biterken abes sözcüğü "peltek se ﺙ" ile bitmektedir. Göz için kafiyeyi savunanlar bunu kafiye kabul etmezken kulak için kafiyeyi savunanlar için benzer sesler olduğu için kafiyedir.
- Şiirde betimlemelere sıkça başvurulmuş, tablo çizer gibi şiirler kaleme alınmıştır.
- Hatta Servetifünun dergisinde yayımlanmak üzere seçilen (tabloların) fotoğraflarının altına şiirler yazılarak tablo altına şiir yazma geleneği oluşturulmuştur.
- Şiirde kuvvetli bir musiki dili yakalanmaya çalışılmıştır.
- Servetifünun edebiyatında şiirde daha çok parnasizm ve sembolizm etkisi görülürken bir önceki nesilden gelen romantik bir santimantalizm (aşırı içlilik) de devam etmekteydi.
İlgili Konular
- Servetifünun Edebiyatına Giriş
- Servetifünun Edebiyatı Sanatçıları Özet
- Servetifünun Edebiyatı Roman ve Hikaye
- Mensur Şiir
Yararlanılan Kaynaklar
emeğinize sağlık ,gerçekten de çok güzel hazırlanmış.
YanıtlayınSilGüzel yorumunuz için teşekkür ederim.
Sil