Servetifünun Sanatçıları Özet Anlatım

Tevfik Fikret (1867-1915)
  • Şair ve eğitimci.
  • Galatasaray Lisesi mezunudur (1888).
  • 1896'da hocası Recaizade Mahmut Ekrem’in tavsiyesi ile Servet-i Fünun dergisinin başına geçer.
  • Servetifünun edebiyatının (1896-1901) en önemli şairidir. 
  • Bu dönemde aşk, tabiat, ayrılık, aile dramları gibi temalara yönelir. 
  • Servetifünun sonrasında (1901-1915) idealizm, Batı seviyesine ulaşma, hürriyet, yurtseverlik gibi konuları işler.
  • Çocuklar için yazdığı şiirlerden oluşan Şermin adlı eseri dışında şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmıştır.
  • Aruzu Türkçeye başarıyla uygulamıştır. 
  • Şiirlerinde daha çok Parnasizm etkisi görülür. (doğa tasvirleri, tablo altı şiir, şiirde biçime önem vermesi...)
  • Batı'da alınan sone, terzarima gibi nazım biçimlerinden başka kendi geliştirdiği serbest müstezat dediği nazım şeklini kullanmıştır. 
  • Şiirimize getirdiği yeniliklerden biri de nazmı nesre yaklaştırmasıdır. 
  • Eserlerinde Arapça-Farsça tamlamalarla yüklü ağır bir dil kullanır.
  • Manzum hikaye türünde Balıkçılar, Nesrin, Hasta Çocuk gibi önemli örnekler vermiştir. 
  • Şiir Kitapları: Rübab-ı Şikeste, Haluk'un Defteri, Rübabın Cevabı, Tarih-i Kadim, Şermin
👉 Tevfik Fikret hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Cenap Şahabettin (1871-1934)
  • Servetifünun şairi, yazar, doktor.
  • Dört yıl kaldığı Paris’te tıp eğitiminin yanında edebiyatla da ilgilenir. 1894 yılında İstanbul'a döndüğünde Fransız şiirine benzeyen şiirleri ile dikkat çeker. 
  • Bütün şiirlerini aruzla yazmış, heceyi küçümsemiştir.
  • Şiirlerinde sembolizm etkisi görülür. 
  • Türk şiirine getirdiği yenilikler biri de o zamana kadar kullanılmamış yeni ve orijinal  tamlamalara yer vermesidir. 
  • Ona göre şiirin asıl amacı güzelliktir, şiire bunun dışında bir görev yüklenemez.
  • Dilin sadeleşmesine karşı çıkarak Osmanlıcayı savunmuştur. 
  • Şiirinde tabiat, kadın ve aşk temaları yanında zaman zaman dinî duygulara da yer verir.
  • Elhan-ı Şita (Kış Ezgileri) şiiri ile ünlüdür.
  • Cenap aynı zamanda güçlü bir nesir yazarıdır. 
  • Şiir: Tamat
  • Gezi: Hac Yolunda, Suriye Mektupları, Avrupa Mektupları, Afak-ı Irak 
  • Tiyatro: Körebe, Yalan, Küçük Beyler
👉 Cenap Şahabettin hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Halit Ziya Uşaklıgil (1867-1945)
  • Servetifünun edebiyatı roman ve hikaye yazarı.
  • Servetifünun edebiyatının roman ve öykü alanındaki en önemli ismidir. 
  • Türk edebiyatında Batılı roman tekniğine uygun ilk romanları yazan Halit Ziya, modern Türk romanının kurucusu kabul edilir. 
  • Realizmin bütün ilkelerini başarılı bir şekilde uygulamıştır. 
  • Anlatımı tekdüzelikten kurtarmak için devrik ve eksiltili cümleler kullanmıştır. 
  • Sanatlı ve ağır bir dil kullanan sanatçı Arapça-Farsça sözcük ve tamlamalara sıkça yer vermiştir. 
  • Öykülerinde dili romanlarına göre daha sadedir. 
  • Türk romanında olayı ön plana çıkaran anlayış Halit Ziya ile değişerek kahramanların iç dünyasını sanatlı bir tarzla anlatmaya dayanan yeni bir anlayış benimsenmiştir. 
  • Eserlerinde toplumsal mesaj verme endişesi yoktur. 
  • Sürekli yakınma, karamsarlık, hayal kırıklığı, mutluluğu arayıp bulamama ve aşk romanlarının başlıca konularıdır. 
  • Romanlarında ruh çözümlemelerine önem veren sanatçı, karakter yaratmada oldukça başarılıdır. 
  • Romanlarında sadece İstanbul'u ele alan yazar; aydın, öğrenim görmüş, sanat ve edebiyattan anlayan kişileri ve çevrelerini ele alır.
  • Öykülerinde ise Anadolu ve köy yaşamına yer vererek halkın yaşayış ve adetlerini işlemiştir. 
  • Türk edebiyatında mensur şiirin ilk yetkin örneklerini veren sanatçıdır. 
  • Yazar ayrıca anılarını da Kırk YılSaray ve Ötesi ile Bir Acı Hikâye adlı kitaplarda toplamıştır. 
  • Roman: Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar, Sefile, Nemide, Bir Ölünün Defteri, Ferdî ve Şürekası, Nesl-i Ahir.
  • Anı: Kırk Yıl, Saray ve Ötesi, Bir Acı Hikâye
  • Tiyatro: Kâbus, Füruzan, Fare 
  • Mensur Şiir: Mensur Şiirler, Mezardan Sesler
👉 Halit Ziya Uşaklıgil hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Mehmet Rauf (1875-1931)
  • Servetifünun edebiyatı roman ve hikayecisi.
  • Yazı hayatına küçük hikaye, mensur şiir ve makalelerle başladı.
  • Servetifünun romanının Halit Ziya Uşaklıgil'den sonraki ikinci büyük ismidir.
  • Eserlerinde genel olarak sosyal çevreye ve olaya değer vermeksizin bireyin iç dünyasını esas aldı. Milli Mücadele döneminde millî kuvvetlere yardım etmek amacıyla İzmir'den İstanbul'a geçen genç bir subayın mücadelesini anlattığı  Halâs'ı bu anlamda diğer romanlarından ayırmak gerekir.
  • Kendisine asıl ünü sağlayan romanı Eylül, edebiyatımızın ilk psikolojik romanı olarak kabul edilmektedir.
  • Servetifünun hareketinin genel karakterine uygun olarak  romantik duyguları, hayalleri ve aşkı işler.
  • Dili, Servetifünun sanatçılarına göre daha sadedir. 
  • Eserlerinde sıkça gramer ve söz dizimi hataları görülür.
  • Halit Ziya'yı örnek alsa da onun kadar sağlam bir üsluba sahip değildir. 
  • Romanları:  Ferdâ-yı Garâm, Eylül, Genç Kız Kalbi, Karanfil ve Yasemin, Böğürtlen, Son Yıldız, Define, Kan Damlası, Halâs 
  • Mensur Şiir: Siyah İnciler 
👉 Mehmet Rauf hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Hüseyin Cahit Yalçın (1875-1957)
  • Hikâye ve roman yazarı, edebiyat eleştirmeni, gazeteci, çevirmen, milletvekili.
  • 1901’de Tevfik Fikret’in dergiden ayrılması üzerine kısa bir süre derginin yazı işlerini yürüttü. Aynı yıl Fransızcadan çevirdiği “Edebiyat ve Hukuk adlı yazısı nedeniyle dergi kapatıldı. 
  • Topluluğun diğer sanatçıları gibi "Sanat sanat içindir" anlayışına sahiptir.
  • Roman ve hikayelerinde realizm etkisi görülür.
  • Asıl şöhretini yazdığı eleştiri yazıları ve girdiği polemiklerle kazandı. 
  • Özellikle, Servetifünun edebiyatını "dekadanlık" ile suçlayan Ahmet Mithat'e hitaben yazdığı eleştiri yazıları meşhurdur.
  • Hayal İçinde adlı romanı ise onun edebî eserleri arasında en değerlisi kabul edilir. 
  • Hikayeleri teknik açıdan zayıf olsa da olay anlatımı bakımından başarılıdır.
  • Hikayelerinde karamsar ve toplumdan kopuk yaşayan kahramanların tabiata ve hayalî aşklara sığındığı görülür.
  • Yazarın dili, topluluğun diğer sanatçılarına göre çok daha sadedir. 
  • Romanları: Nadide, Hayal İçinde
  • Eleştiri: Kavgalarım
  • Anı: Edebî Hatıralar, Siyasî Hatıralar
👉 Hüseyin Cahit Yalçın hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Süleyman Nazif (1869-1927)
  • Şair, yazar, gazeteci, devlet adamı.
  • Servetifünun döneminde yazdığı şiirlerde "sanat sanat içindir" anlayışına sahiptir. Ancak bu dönemin önemli şairleri arasında gösterilmez.
  • O daha çok bir nesir (düz yazı) ustasıdır. 
  • Asıl tanınması II. Meşrutiyet sonrası yazdığı tarih, eleştiri, mektup ve anı türündeki eserlerle olmuştur. 
  • 1908'den sonra yazdığı şiirlerde vatan-millet sevgisi öne çıkar. Sosyal konulara da yer verdiği bu dönemde  Servetifünun edebiyatından büyük ölçüde ayrılır. 
  • Bu dönem eserlerinde vatan şairi Namık Kemal’in edebiyattaki takipçisi gibidir.
  • Nükteleri ile de meşhurdur.
  • Şiir Kitapları: Gizli Figanlar, Firâk-ı Irâk, Malta Geceleri
👉 Süleyman Nazif hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Faik Ali Ozansoy (1876-1950) 
  • Devlet adamı, şair, yazar.
  • Cumhuriyet Döneminde de eser vermiş olmasına rağmen öncelikle bir Servetifünün ve Fecriati şairidir.
  • Fecriati'nin geçici başkanı ve isim babasıdır. 
  • Arapça - Farsça tamlamalarla yüklü ağır bir dil kullandı. 
  • Şiirlerinde duygu ve hayal ön plandadır.
  • 1908'e kadar şiirlerinde öne çıkan temalar aşk, kadın ve tabiattır. Şair bu tarihten sonra şiirlerinde sosyal konulara da yer vermeye başlar.
  • Sanatçının şiirden sonra uğraştığı diğer bir alan da tiyatrodur.
  • Şiir: Fani Teselliler, Mithat Paşa, Temâsil, Elhan-ı Vatan, Şair-i Azam'a Mektup
  • Manzum Tiyatro: Payitahtın Kapısında, Nedim ve Lale Devri
👉 Faik Ali Ozansoy hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Safveti Ziya (1873-1929)
  • Servetifünun roman ve hikaye yazarı.
  • Salon Köşelerinde adlı romanı ile meşhur oldu (1898).
  • Dil ve üslûp bakımından daha çok Mehmet Rauf ile Hüseyin Cahit'e yakındır.
  • Karakter tahlilinde başarılı olmadığı gibi eserleri fikir açısından da zayıftır.
  • Eserleri: Salon Köşelerinde (roman), Haralambos Cankiyadis (oyun)
👉 Safveti Ziya hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Hüseyin Siret Özsever (1872- 1959)
  • Servetifünun şairi.
  • Tevfik Fikret ile Cenap Şahabettin'in gölgesinde kaldı.
  • Şiirlerinde Tevfik Fikret etkisi açıktır.
  • Onun için şiir, hayal ve duygu demektir.
  • Şiirlerinde öne çıkan tema aşktır. Siyasi nedenlerle uzun süre yurt dışında yaşamak zorunda kalan şairin yaşadığı sıkıntı ve üzüntüler şiirlerinde kendini belli eder.
  • Tabiat onun şiirlerinde fondan ibarettir.
  • Cumhuriyetin ilanıyla birlikte dilini sadeleştiren şair, hece ölçüsüyle de şiirler yazmıştır.
  • Şiir: Leyal-i Girizan, Bağ Bozumu, Kıvılcımlı Kül, Kargalar, İki Kaside, Bir Mektubun Cevabı ve Hüseyin Avni Ulaş'a
👉 Hüseyin Siret hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Ali Ekrem Bolayır (1867-1937)
  • Şair, yazar, devlet adamı.
  • Şiir, tiyatro, eleştiri ve makale türlerinde eser verdi.
  • Namık Kemal’in oğludur.
  • Servetifünun döneminden başlayarak Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar eser vermiş olsa da daha çok Servetifünun sanatçısı olarak bilinmektedir.
  • İkinci Meşrutiyet sonrası yazdığı kahramanlık şiirleriyle meşhurdur.
  • Servetifünûn döneminde bireysel temaların yanında sosyal konulara da yer veren sanatçı, özellikle 1908'den sonra bu tür konulara daha çok yer vermiştir.
  • Dil ve edebiyata dair düşüncelerini ele aldığı birçok eser verdi.
  • "Yeni Lisan" makalesiyle başlayan dilde sadeleşme hareketine karşı çıkarak Osmanlıcayı savunmuştur. 
  • Şiirlerini Zilal-i İlham adlı eserinde toplamıştır.
👉 Ali Ekrem Bolayır hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Celal Sahir Erozan (1883-1935)

  • Servetifünun edebiyatının genç şairi olarak tanındı.
  • Sonrasında Fecriati ve Milli Edebiyat içinde yer aldı.
  • Onun şiirlerinde bu üç anlayışın da izlerini görmek mümkündür.
  • Kadın ve aşk şairi olarak tanındı.
  • Şiirde düşünceyi reddederek duyguyu ön plana çıkardı.
  • Yeni Lisan Hareketi'ni yazılarıyla destekledi.
  • Dilini sadeleştirmeye çalışarak hece ölçüsünü kullanmaya başladı.
  • Bu dönemde de aşk, kadın, doğa üçgeninin dışına pek çıkmadı.
  • "Müntehab Çocuk Şiirleri" adlı çalışması çocuklar için hazırlanmış ilk şiir antolojisidir.
  • Şiir Kitapları: Beyaz Gölgeler, Buhran, Siyah Kitap
👉 Celal Sahir Erozan hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız. 
Hüseyin Suat Yalçın (1867-1942)
  • Şair, mizah ve oyun yazarı.
  • Hüseyin Cahit Yalçın'ın ağabeyidir.
  • Servetifünun Dönemindeki şiirlerinde Cenap Şahabettin'in etkisindedir.
  • Bu dönemde öne çıkan temaları aşk-kadın, tabiat ve ölümdür.
  • II. Meşrutiyet’ten sonra şiir anlayışını değiştirdi.
  • Zamanla dilini sadeleştiren şair, şiirlerini hece ölçüsü kullanmaya başladı.
  • Çeşitli mizah dergilerinde Gâve- i Zalim imzasıyla mizahi şiir ve yazılar yayımladı.
  • Aynı yıllarda tiyatroya yönelerek oyunlar yazmaya, uyarlamaya ve çevirmeye başladı.
  • Millî Mücadele yıllarında Ankara’da "Anadolu'da Kalem" adıyla haftalık bir mizah gazetesi çıkardı (Mayıs-Temmuz 1921).
👉 Hüseyin Suat Yalçın hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Ahmet Reşit Rey (1870-1955)

  • Şair, yazar, devlet adamı, öğretmen.
  • Besteci Cemal Reşit Rey ile tiyatro yazarı Ekrem Reşit Rey'in babasıdır.
  • Şiirlerinde H. Nazım imzasını kullandı.
  • Şiirlerinde Recaizade Mahmut Ekrem ile Abdülhak Hamit'in etkisi açıktır.
  • 1896'da Servetifünun hareketine katıldı ancak bu hareketin önemli şairlerinden biri değildir.
  • Şiirlerini kitap haline getirmedi.
  • Eserleri: Nazariyyat-ı Edebiyye (Ders Kitabı), Gördüklerim Yaptıklarım (Hatıra)
👉 Ahmet Reşit Rey hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Ahmet Şuayb (1876-1910) 
  • Hukukçu, düşünür, eleştirmen, edebiyat tarihçisi. 
  • Servetifünun topluluğuna 1899'da Tevfik Fikret'in teşvikiyle dahil oldu.
  • Batılı eleştiri anlayışını benimseyen sanatçı Servetifünûn edebiyatının tenkit (eleştiri) alanındaki en önemli ismidir. 
  • Derinlemesine bir görüşle yalnız kusurları değil başarılı tarafları da bularak yapıcı bir eleştiri tarzı oluşturmuştur.
  • Yazılarında edebî eserlerin bilimsel metotlarla incelenmesi gerektiğini belirtti. Bunu başarmak için sosyoloji ve psikolojiden yararlanılmasını da zorunlu gördü. 
  • Servet-i Fünun dergisinde yayımlanan yazılarının bir kısmını Hayat ve Kitaplar başlığı altında kitaplaştırmıştır.
  • Pozitivizmin Türkiye'de tanınmasını sağlayan önemli isimlerden biridir. 
👉 Ahmet Şuayb hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
İlgili Sayfalar 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.