Nasrettin Hoca (1208 - 1284)

Hoca Nasreddin

• 13.yüzyıl Türk düşünürü.
• Hayatı hakkında bilinenler sınırlıdır.
• Sivrihisar'ın Hortu köyünde doğdu. Devrin önemli alimlerinden ders aldığı, Konya medreselerinde okuduğu, Sivrihisar ve Akşehir'de imamlık yaptığı sanılmaktadır.
• Hoca,1284'te Akşehir'de ölmüş ve oraya gömülmüştür.
• Mevlana, Yunus Emre ve Hacı Bektaş-ı Veli ile çağdaştır.
• Nasrettin Hoca ile ilgili en eski bilgi, Ebülhayr Rumi'nin Saltukname adlı eserinde geçmektedir (1480).
• Fıkralardan yola çıkarak sağduyu sahibi, zeki, hazırcevap ve nüktedan bir kişi olduğunu söylemek mümkündür. 
• Nasrettin Hoca; dini şahsi çıkarlarına basamak yapanlara, boş inançlarla halkın dini inançlarını sömürenlere, halka zulmedenlere, hak yiyenlere zekasıyla karşı koyan Anadolu insanını temsil eder. 
• Ünü tıpkı Köroğlu gibi bu topraklar ile sınırlı kalmamıştır. Adı çok geniş bir coğrafyada yaşatılarak fıkraları birçok dile çevrilmiştir. 
• O, Anadolu halkının hayata bakışı ile mizah anlayışının sembol ismidir. Bu nedenle kendisinden sonra yaşanan olaylar üzerine anlatılan birçok fıkra bile Hoca'ya mâl edilmiştir.
• Bunun en tipik örneği Hoca'nın ölümünden çok sonra dünyaya gelen ve 15.yüzyıl başında Anadolu'ya korku salan Timurlenk ile ilgili fıkralarıdır. Kısaca, Türk insanı ne zaman ve nerede bir nükte söylemişse bunların en uygunlarını Hoca'ya mal ederek onu kendi mizah anlayışının ölümsüz temsilcisi bilmiştir.
• Nasrettin Hoca'nın hikayelerinden geldiğine inanılan atasözü ve deyimlerden birkaç örnek: "Parayı veren düdüğü çalar", "Ya tutarsa", "Ye kürküm ye", "Dostlar alışverişte görsün", "Parayı veren düdüğü çalar", "Acemi bülbül bu kadar öter", "İpe un sermek", "Yorgan gitti kavga bitti", "Al abdestini ver pabucumu", "Bindiği dalı kesmek"...

İlgili Sayfa

• Nasrettin Hoca'nın Fıkralarından Seçmeler

Yararlanılan Kaynaklar

• Nasreddin Hoca, Pertev Naili Boratav
• Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, Nihat Sami Banarlı