Ahz-ı Sar yahut Avrupa'nın Eski Medeniyeti

Ahmet Mithat

• Ahmet Mithat Efendi'nin dört perdelik oyunu.
• Ahz-ı Sar, "intikam alma" anlamındadır. 
• Dönemin bir çok eseri gibi bu eser de iki isimlidir.
• Olaylar Fransa'da, Fransız İhtilali öncesi derebeylik döneminde geçmektedir.
• Eserin teması sınıf ayrımının ve bu ayrıma göre davranmanın yanlışlığı üzerinedir.

Özet

Nikola ve Ana iki kardeştir. Alt tabakaya mensup kardeşlerin birbirlerinden başka kimseleri yoktur. Nikola, zengin bir genç kadın olan Virjini ile bir aşk yaşamış ancak Virjini bir derebeyi olan Sen Onör ile evlenmiştir. Derebeyin kendisinden haberdar olduğunu zanneden Nikola, Sen Onör'ü öldürme planları yapar. Sen Onör ile daha önce bir ilişki yaşayan Ana ise kardeşiyle sevdiği adam arasında kalmıştır. Kardeşini bu işten vazgeçirmeye çalışan Ana, hâlâ Sen Onör'ü sevmektedir ancak sınıf farkı yüzünden kendisiyle evlenmeyeceğini düşünüp ondan uzaklaşmıştır. Nikola'nın ise bu ilişkiden haberi yoktur. Nikola, düşündüğü şeyi yapamadan Virjini'nin gönderdiği Şövalye Jan tarafından öldürülür. Ana, kardeşinin intikamını almak için planlar yapar.

Bu arada Virjini, Şövalye Jan ile yasak bir aşk yaşamaktadır. Her şeyin farkında olan Sen Onör, Virjini'ye yardım ettikleri için üç hizmetkarı öldürtmüştür. Virjini kendisine yardım edecek yeni bir uşak aramaktadır. Arkadaşı ve sırdaşı olan  Madam Mandor, Virjini'ye Jon Fiyer adındaki bir genci tavsiye eder. Jon Fiyer aslında erkek kılığına girmiş olan Ana'dır. Ana, bir süre erkek kılığında Virjini'nin babasının yanında çalışmış sonra da Madam Mandor'un vasıtasıyla Sen Onör'ün sarayına alınmıştır. Jon Fiyer'le tanışan Virjini onu hizmetine alır. Madam Mandor, sır tutması ve her şeyi görmemesi konusunda Jon Fiyer'i uyarır. Jon Fiyer'in görevi kimseye belli etmeden iki aşığın buluşmasını sağlamaktır. Ana (Jon Fiyer), çok geçmeden Virjini'nin gizli aşkının Nikola'nın katili olan Şövalye Jan olduğunu öğrenir.

Sen Onör, Jon Fiyer'in de bu alçakça işe aracılık ettiğini düşünerek onu sorguya çeker. Niyeti onun da canını almaktır ancak Jon Fiyer kimliğini açıklar. Sen Onör, Ana'yı tekrar gördüğü için mutludur, onunla evlenmediği için hayıflanır. Ana, neden erkek kılığına girdiğini, kardeşinin neden ve nasıl öldürüldüğünü anlatır. Sen Onör, Nikola ile Virjini arasında geçenlerden habersizdir. Sen Onör, Ana'dan kendisiyle evlenmesini ister. Sınıf farkının önemli olmadığını, namus ve sadakatin daha önemli olduğunu söyleyen Derebeyi, adamını çağırarak Şövalye Jan'ın öldürülmesi emrini verir. İkisi birlikte bir plan yaparlar. Sen Onör, ava çıkacağını söyleyerek gece vakti evden çıkar. Virjini sevgilisini beklerken karşısında kocasını bulur. Bütün gerçekleri karısının yüzüne vuran Sen Onör, elindeki torbadan Şövalye Jan'ın kesik başını çıkarır. Jon Fiyer'in de aslında kim olduğu ortaya çıkmıştır. Sen Onör, karısına intihar etmekten başka bir şans bırakmaz. Virjini, kocasından aldığı tabancayla odasına giderek hayatına son verir.

İlgili Sayfalar

• Ahmet Mithat Efendi
• Tanzimat Dönemi Tiyatro Özetleri