Azra Erhat (1915-1982)

Azra Erhat

• Yazar, çevirmen.
• 6 Haziran 1915'te İstanbul'da doğdu.
• Mütareke döneminde İngilizler evlerine el koyunca İzmir'e taşınmak zorunda kaldılar (1922).
• Babası Avrupa'da iş bulunca Viyana'ya oradan da Belçika'ya taşındılar. İlk ve ortaöğrenimini Belçika'da yaptı.
• 1939'da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinden mezun oldu.
• Fransızca, Almanca, İngilizce, Yunanca ve Latince öğrendi.
• Aynı fakülteye "Klasik Filoloji" asistanı olarak girdi. 1946’da doçent oldu. 1948’de siyasi nedenlerle üniversiteden uzaklaştırıldı.
• Yeni İstanbul ve Vatan gazetelerinde çalıştı (1949-56).
• Milletlerarası Çalışma Bürosunda kütüphanecilik yaptı.
• 12 Mart (1971) askerî müdahalesinden sonra Ceza Kanunu’nun 141. maddesine aykırı eylemde bulunduğu iddiasıyla tutuklanarak yargılandı ve aklandı.
• 6 Eylül 1982'de öldü.

Ödülleri

• "İlyada" Çevrisi (A. Kadir ile) ile 1959 Habib Edip Törehan Bilim Ödülü
• "İlyada" Çevirisi (A. Kadir ile) ile 1961 TDK Çeviri Ödülü

Önemi

• Gezi, deneme, çeviri ve anı gibi birçok türde eser verdi.
• Özellikle Eski Yunan klasiklerinden yaptığı çevirilerle tanındı.
• Gazetelerdeki yazılarını "Ayşe Nur" takma adıyla yazdı.
• Hümanizm anlayışının önde gelen isimlerinden biridir.
• Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı) ve Sabahattin Eyüboğlu ile "Anadolu Hümanizmi" kavramını ortaya attı.
• Türk kültürünün Anadolu’da yer almış eski uygarlıkların devamı olduğu iddiası ile Anadolu'nun Batı sahillerinde yer almış antik çağ uygarlıklarını yerinde incelediler. 
• Gezi türündeki "Mavi Yolculuk" ile "Mavi Anadolu" eserleri bu çalışmaların ürünüdür.
• 1972 yılında en önemli eserlerinden biri olan "Mitoloji Sözlüğü"nü yayımladı.
• A. Kadir ile hazırladıkları "İlyada" ve "Odysseia" çevirileri büyük bir ilgi gördü.
• 1983’te Yazko Çeviri tarafından adına çeviri ödülü kondu.

Önemli Eserleri

• Gezi: Mavi Anadolu, Mavi Yolculuk, Karya’dan Pamfilya’ya Mavi Yolculuk
• Deneme: İşte İnsan (Ecce Homo), Sevgi Yönetimi
• Sözlük: Mitoloji Sözlüğü
• Mektup: Mektuplarıyla Halikarnas Balıkçısı
• Anı: En Hakiki Mürşit
• İnceleme-Araştırma: Sophokles: Hayatı, Sanatı ve Eserleri, Aristophanes, Yunus Emre, (S. Eyüboğlu ile), Hesiodos, Eseri ve Kaynakları, (S. Eyüboğlu ile), Pir Sultan Abdal, (S. Eyüboğlu ile), Sapho Üzerine Konuşmalar-Şiirlerinin Çevirileri
• Çocuk Kitabı: Gül ile Söyleşi (Homeros’dan), Troya Masalları
• Çeviri: Elektra (Sophokles), Devlet III (Eflatun), Versailles Tulûatı (Moliere), Barış (Aristophanes), Küçük Prens (A. de Saint-Exupéry), Şölen (Eflatun; S. Eyuboğlu ile), İlyada (Homeros; A. Kadir ile), Odysseia (Homeros; A. Kadir ile), Zincire Vurulmuş Prometheus (Aiskhylos)

İlgili Sayfa

• Cumhuriyet Dönemi Öğretici Metin Yazarları

Yararlanılan Kaynaklar

• Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi
• Cumhuriyet Kuşağının Not Karnesi, Songül Saydam