Atala yahut Amerika Vahşileri

Recaizade Mahmut
Ekrem

Recaizade Mahmut Ekrem'in 1873'te yayımlanan oyunu.
Beş perdelik bir dram olan Atala, egzotik bir oyundur.
Eser, romantizmin önemli temsilcilerinden biri olan Fransız yazar Chateaubriand’ın (öl.1848) aynı adlı romanından uyarlamadır.
Ekrem, romanı önce Türkçeye aktarmış sonra da tiyatroya uyarlamıştır.
Eser, edebiyatımızda yabancı bir romanın sahneye adapte edildiği ilk örnektir.
Eserde aşkı ile dinî inancı arasında bir seçim yapmak durumunda kalan bir genç kızın hikâyesi anlatılmaktadır.

Oyunun kadın karakteri Atala, Amerikan yerlisi olduğu halde Hristiyanlığa bağlıdır. Fedakâr ve sadıktır. Chactas’ı kurtarmak uğruna yaşamından vazgeçer. Chactas ise savaşçı, cesur ve yiğittir. Vatan sevgisini üstün tuttuğu için medeniyetten vazgeçer, aşkı uğruna da mücadeleye girişir.

Özet

Oyun bir orman dekoruyla açılır. Nata kabilesinden bir yerli olan Chactas babasını kaybedip vatanından uzak düşmüştür. Sonrasında babası yerine koyduğu Lopez’i ve medeniyeti bırakarak kabilesine dönmeye karar verir. Köyüne dönmeye çalışırken düşman kabilenin eline düşer. Kabile reisi Chactas’ın öldürülmesine karar verir. Kabile lideri Simagan’ın kızı Atala ile Chactas’a ilk görüşte birbirlerine âşık olurlar.

Yerli bir anne ile İspanyol bir babadan dünyaya gelen Atala gizli bir Hristiyan'dır. Annesi Atala'nın çocukluğu sırasında çektiği hastalıktan kurtulması için onu Meryem Ana’ya adayacağına dair söz vermiştir. Annesi ölüm döşeğindeyken Atala’dan bu sözü tutmasını ve hiç evlenmemesini istemiştir.

Atala, Chactas’ın iplerini çözerek onu muhafızların elinden kurtarır. Atala’nın Chactas’ı kurtarmak için kabilesinden ve babasından vazgeçmesi olayların çatışma noktasıdır. Yollara düşen iki âşık, Hıristiyan bir misyonerin mağarasına sığınır. Atala'nın annesine verdiği söz nedeniyle Chactas’la beraber olması imkânsızdır. Atala bu nedenle kendini zehirler. Olay dramatik bir intihar sahnesiyle Hristiyan misyonerin tesellileriyle ve Chactas’ın yakarışlarıyla sonlanır.

İlgili Sayfa

👉 Tanzimat Dönemi Tiyatro Özetleri

Yararlanılan Kaynaklar

Recaizade Mahmut Ekrem’in Atala Çevirisini Biçimlendiren Kültürel ve Estetik Kaygılar, Nihayet Arslan
Recaizâde Mahmut Ekrem’in Tiyatroları, Selda Uygur Gürbüz
Türk Dramatik Edebiyatında Romandan Tiyatroya İlk Uyarlama: Atala yahut Amerika Vahşileri