Vuslat yahut Süreksiz Sevinç

Recaizade M. Ekrem

Recaizade Mahmut Ekrem'in 1874 tarihli tiyatro eseri.
Melodram özellikler taşıyan üç perdelik bir oyundur. 

Evin küçük beyi ile cariye arasında yaşanan acıklı bir aşk hikayesidir.
Eserde birbirini seven ve evlenmek isteyen gençlerin sınıfsal farklar nedeniyle engellenmesinin yol açtığı felaket işlenmektedir.
Eserde evlilik gibi önemli bir olayda kararın gençlere bırakılması gerektiği mesajı verilir.
Yazar, sonu felaketle biten bu piyeste kölelik meselesine de değinmiştir.  Dönemin önemli konularından biri olan esaret eserde Lütfiye Hanım tipi üzerinden eleştirilir.
Ekrem, eserini Namık Kemal'in benzer bir konuyu işleyen "Zavallı Çocuk" adlı eserini örnek alarak yazmıştır.
Vuslat, Ekrem'in yazdığı üçüncü piyestir. Sanatçı, bu eseri ilk iki oyununun (Atala yahut Amerika Vahşileri, Afife Anjelik) millî olmaması nedeniyle uğradığı eleştiriler sonrasında yazmıştır.
Vuslat, sanatçının diğer oyunlarına göre teknik anlamda daha başarılıdır. Ancak aşırı duygusallık piyesi gerçeklikten uzak bir noktaya taşır. 

Özet

Vuslat, çok küçük yaşta İstanbul’un tanınmış ailelerinden birine besleme olarak verilir. Genç kız, evin oğlu Muhsin’le birlikte büyür. Zamanla iki genç birbirlerine âşık olur. Geceleri Namık Kemal'in Zavallı Çocuk adlı eserinden bölümler okurlar. Onları birbirine bağlayan içli duygulardır.
Piyesin serim bölümünde evin hanımı Naime Hanım ve Nayab Kalfa'nın Vuslat’a görücü gelen Lütfiye Hanım’la olan diyaloglarına yer verilir. Lütfiye Hanım, Vuslat’ı bir düğünde gördüğünü, oğluna almak için ona talip olduğunu söyler. Altı yüz altınlık teklif Naime Hanım’a cazip gelir. Vuslat’ı tanımadıkları bu kadına vermeye karar verir. 

Muhsin'i seven Vuslat ise açıkça söyleyemese de çeşitli yollarla bu duruma karşı koyar. Genç kız; şarkı söylemek, piyano çalmak gibi hünerlerini sergilemek istemez. Nayab Kalfa’ya ters cevaplar verir, diğer besleme Servinaz’a içini dökmeye çalışır. Ancak Vuslat'ı kıskanan Servinaz iki aşığın ayrılması için çaba sarf edecektir. Eserde açıkça söylenmez ama Servinaz da Muhsin’i sevmektedir.

Aslında bir köle taciri olan Lütfiye Hanım, Vuslat'ı bin altına Girit’te yaşayan Mustafa Bey’e satar. Mustafa Bey, Vuslat’la evlenmek ister ancak aşk genç kızı veremin pençesine iter. Muhsin de Vuslat’ın ayrılığına dayanamayıp yataklara düşer. Mustafa Bey genç kızın haline acır, kızın tüm itirazlarına rağmen sürekli sayıkladığı Muhsin’e kavuşturmak üzere İstanbul’a getirir. Bu sırada Vuslat’ı oğullarıyla evlendirmek istemeyen Naime Hanım ve Tevfik Bey de pişmanlık içine düşüp her yerde genç kızı arar. Ancak son pişmanlık fayda etmez. Oyun iki gencin ölüm döşeğinde kavuşmalarıyla sonlanır.

İlgili Sayfa

👉 Tanzimat Dönemi Tiyatro Özetleri

Yararlanılan Kaynak

Recaizâde Mahmut Ekrem’in Tiyatroları, Selda Uygur Gürbüz