Tartuffe

Moliere
Beş perdelik manzum komedi.
Oyun, Fransız komedi yazarı Moliere (1622-1673) tarafından yazılmıştır.
Eserde dini şahsi çıkarlarına alet eden sahte bir sofunun yaptıkları konu alınmıştır.
Moliere, eseriyle kiliseyi ve dönemin din anlayışını Tartuffe karakteri üzerinden eleştirmektedir.
1664’te yazılan oyun, dini kötülediği gerekçesiyle büyük tepkilere neden olmuştur.
Eser, Tanzimat birinci dönem sanatçısı Ahmet Vefik Paşa tarafından "Tartüf" adıyla Türkçeye çevrilmiştir (1864-1871). Eserin Osmanlıda oynandığına ilişkin bir bilgi yoktur.

Önemli Karakterler

Tartuffe: İkiyüzlü bir tip olan Tartuffe sahte bir sofudur. 17. yüzyıldaki yozlaşmış din anlayışı ile din adamlarını temsil etmektedir. Tartuffe aynı zamanda kilisenin halk üzerindeki egemenliğinin de sembolüdür. Orgon’un karısı Elmire'ye karşı duygular besleyen Tartuffe, hem Orgon'un evine hem de karısına sahip olmanın yollarını aramaktadır.
Orgon: Ev sahibi olan Orgon dönemin aristokratlarını temsil eder. Orgon, eserde düşünce ve tavırlarıyla yoz bir dinî anlayış sergiler.
Madam Pernelle: Orgon’un yaşlı annesi. Orgon gibi o da feodal sistemin temsilcisidir.
Dorine: Evin hizmetçisidir. Zeki bir kadın olan Dorine, halka özgü bir sezgiyle yanlışlıkları gören ve bunları söylemekten çekinmeyen biridir.
Cleante: Oyunda aydın kişilerin temsilcisidir. Eserde bir anlamda yazarın düşüncelerini dile getirir. Ancak Dorine kadar olaylara müdahil olmaz.

Özet

Damis ve Marianne adında iki evladı olan soylu Orgon, Elmire adında bir kadınla evlidir. Zengin bir adam olan Orgon, sık sık kilisede dua ederken gördüğü yoksul Tartuffe’ü evine almış, el üstünde tutmaktadır. Takıntılı biçimde sadece Tartuffe’le ilgilenmektedir. Kızı Mariane, Valere adlı bir adamla evlenmek üzere olduğu halde Orgon kızını Tartuffe’e vermek ister.
Bu arada Tartuffe, Orgon’un eşi Elmire’ye ilan-ı aşk eder. Orgon’un oğlu Damis bu durumu Orgon’a söylese de Orgon oğluna inanmaz. Oğlunu evden kovup tüm mal varlığını Tartuffe’ün üstüne geçirir. Elmire, Tartuffe’le bir buluşma ayarlayıp Orgon’un da gizlice seyretmesini sağlayarak Tartuffe’ün Orgon’a olan ihanetini açıkça gösterir. Orgon, Tartuffe’ü evden kovmaya kalkışınca Tartuffe, evin yasal sahibi olduğunu Orgon’a anımsatır. Orgon’un yapabileceği bir şey yoktur. Üstelik bir arkadaşının kaçarken ona emanet ettiği ve devlet tarafından sakıncalı bulunabilecek evrakı içeren bir çekmeceyi de Tartuffe’e vermiştir ve Tartuffe’ün onu ispiyonlamasından korkmaktadır.
Önce bir görevli gelerek resmen Tartuffe’e ait olan evin hemen boşaltılması gerektiğini söyler. Ardından Valere, Tartuffe’ün Orgon’u ispiyonladığını, Orgon’un tutuklanacağını haber verir. Orgon kaçmak üzereyken bir saray muhafızı gelir ve Tartuffe’ün aranan bir sabıkalı olduğunu söyleyerek kralın emriyle hapsedileceğini açıklar. Aile, krala teşekkür etmek için yola çıkarken Orgon, Mariane ve Valere’i evlendireceğini söyler.

İlgili Sayfa

👉 Eser Özetleri

Yararlanılan Kaynaklar

Le Tartuffe'ten Tartüf'e: Ahmet Vefik Paşa'dan Bir Çeviri Uyarlama, Gül Uluğtekin
Moliere'in Tartuffe'ünde Satirik Ögeler, Abdulhalim Aydın

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.