Tasvir-i Efkar |
Takvim-i Vekayi (1831)
- İlk resmi gazetedir.
- Osmanlı Devleti’nde gazetecilik faaliyetleri Batıdan yaklaşık iki yüz sene sonra başlamıştır.
- Osmanlı Devleti’nde ilk Türkçe gazete, Batılı örneklerinin aksine halkın talebi ve gereksinimleri doğrultusunda değil, iktidarın ihtiyaçları ve istekleri doğrultusunda kurulmuştur.
- Tanzimat Fermanı'ndan önce,1831'de yayın hayatına başlayan Takvim-i Vekayi, II. Mahmut’un isteğiyle, hükumetin icraatlarını halka anlatmak düşüncesiyle kurulmuştur.
- Gazete, her ne kadar yurt içi ve yurt dışından çeşitli haberler içerse de yalnızca yönetimin istediği türden haberlerin yer aldığı bir yayın
olmasından ötürü devletin resmi gazetesi olmuştur.
Ceride-i Havadis (1840)
- Yarı resmî özellik gösteren ilk gazetedir.
- Bir İngiliz tüccar tarafından, 1840 yılında kurulan Ceride-i Havadis, hükumetten aldığı ödenek nedeniyle yarı resmi bir kimlik ile yayın hayatına devam etmiştir.
- Bu gazete, yaklaşık otuz yıl boyunca Takvim-i Vekayi ile Türkiye’de Türkçe olarak yayımlanan iki gazeteden biridir.
Tercüman-ı Ahval (1860)
- İlk özel gazete.
- 1860 yılında Agah Efendi ile Şinasi tarafından çıkarılmıştır.
- Gazetenin amacını ve yayın politikasını açıklayan "Mukaddime" (ilk yazı) Şinâsi tarafından kaleme alınmıştır. (İlk makale - Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi)
- Şinasi'nin "Şair Evlenmesi" adlı oyunu da ilk kez bu gazetede tefrika edilmiştir.
Tasvir-i Efkâr (1862)
- Şinasi'nin çıkardığı ikinci gazetedir.
- 1862 yılında çıkmaya başlayan gazete Tercüman-ı Ahval'e göre daha etkili olmuştur.
- O zamana kadar dile getirilemeyen meşrutiyet, hürriyet gibi kavramlar ilk kez Tasvir-i Efkar’da kullanılmıştır.
- Şinasi, İstanbul’un kent olarak sorunları, yoksulların durumu gibi pek çok konuyu kamuoyunun gündemine taşımakla kalmamış, hükumetin dış politikasını da eleştirmiştir.
Muhbir (1866)
- Ali Suavi tarafından çıkarılmıştır.
- Yeni Osmanlılar Cemiyetinin yayın organı olarak 1867’de Londra'da yayımlanmaya başlandı.
- Muhbir, yurt dışında yayımlanan ilk Türk gazetesi olma özelliğini taşımaktadır.
- Ali Suavi daha sonra Paris'te Ulûm adıyla bir gazete daha çıkaracaktır.
Hürriyet (1868)
- Muhbir'den sonra Avrupa'dan yayımlanan ikinci Türk gazetesidir.
- Hürriyet, Yeni Osmanlılar Cemiyeti mensupları, özellikle Namık Kemal ile Ziya Paşa tarafından 1868-1870 yılları arasında Londra ve Cenevre'de yayımlanmıştır.
İbret (1872)
- Ahmet Mithat tarafından yayımlandı.
- Yurt dışından dönen Namık Kemal gazetede başyazarlık yapmıştır.
- İbret, Namık Kemal’in “Vatan Yahut Silistre” oyununun sahnelenmesinden sonra çıkan olaylar nedeniyle tümüyle kapatılmıştır.
Tercüman-ı Hakikat (1878)
- İlk kez 27 Haziran 1878’de yayımlanan gazeteyi kurup yöneten Ahmet Mithat’tır.
- 34 yıl kesintisiz yayımlanan gazete Ahmet Mithat’ın ölümünden sonra da çıkmaya devam etmiştir.
- Yazılarıyla halkın kültür düzeyini yükseltmeyi amaçlayan yazar, gazetenin en az yarısını yaptığı çeviri, yazı ve romanlarıyla doldurmuştur.
- Gazete, dönemi için bir "okul" niteliği göstermiştir.
Gazetenin Önemi:
- Tanzimat dönemi gazeteleri halkın bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesine yönelik yayın yapmayı amaçlamıştır.
- Tanzimat aydınları halkın fikir seviyesini yükseltmek için gazeteyi önemli vasıta olarak görürler.
- Osmanlı halkının Batı'ya açılan kapısı olur.
- Tüm engellemelere rağmen muhalefet görevi de yapar.
- Edebiyatımıza yeni giren edebî türleri tanıtmak için de önemli bir araç olmuştur. Yeni yazılan roman ve hikayeler bölümler halinde gazetelerde yayımlanmıştır.
- Gazete çevresinde gelişen türler içinde yer alan makale, fıkra ve eleştiri türlerinin ilk örnekleri bu sayede verilir.
İlgili Sayfalar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.