Romantizm (Coşumculuk)

Victor Hugo
  • Klasisizme tepki olarak doğan bir edebiyat akımıdır. 
  • Romantizm, 1789 Fransız İhtilali ile değişmeye başlayan toplumsal yapının sonucudur. 
Fransız İhtilali ile monarşinin sarsılması; yeni bir toplumsal sınıf olan burjuvazinin ortaya çıkması; eşitlik, özgürlük gibi kavramların günlük yaşama girmesi doğal olarak edebiyata da yansımıştır.
  • Bu akım 18.yüzyılın ikinci yarısında İngiltere ve Almanya'da başlamış olsa da tanınması 19.yüzyılın ilk yarısında Fransa'da mümkün olmuştur.
  • Romantizm, Victor Hugo'nun Cromwell adlı tiyatro eserinin ön sözünde belirli ilkelere bağlanmıştır.
İlkeleri
  • Romantizm; duygu, coşku ve hayali ön plana çıkarır.
  • Konular Hristiyanlıktan, tarihten ve günlük yaşamdan alınmıştır. 
  • Romantik yazarlar doğadaki ve toplumdaki karşıtlıklardan yararlanmışlardır.
  • Eserlerin karşıtlıklar üzerine kurulması nedeniyle kahramanlar genellikle güzel-çirkin, iyi-kötü gibi tek yönlü ele alınmıştır. Yani romantizmde kahramanlar karakter değil tiptir.
  • İnsanın soyut olarak izlenmesi bırakılarak kahramanlar çevreleri içinde ele alınmıştır. Ancak çevre betimlemeleri eserlerde süs olmaktan öteye gidemez.
  • Sanatçılar eserlerindeki olay ve kişiler karşısında tarafsız kalmazlar. Başka bir ifade ile yazar eserinde kişiliğini gizlemez. 
  • Eski Yunan ve Latin edebiyatına duyulan hayranlık yerini Shakespeare, Goethe, Schiller hayranlığına bırakmıştır. 
  • Romantizmin ortaya çıkmasından çok önce yaşamış olsa da İngiliz şair ve oyun yazarı Shakespeare (ö.1616) bu akımın öncüsü sayılır.
Önemli Sanatçıları
  • Shakespeare: Kral Lear, Hamlet, Macbeth, Romeo ve Juliet, Othello, Venedik Taciri
  • Goethe: Faust (oyun), Genç Werther'in Acıları
  • Schiller: Wilhelm Tell, Haydutlar, Don Carlos
  • J.J.Rousseau: İtiraflar (Anı)
  • Victor Hugo: Sefiller, Notre Dame'nın Kamburu; Hernani (oyun), Cromwell (oyun)
  • Lamartine: Meditasyon (şiir)
  • Alexandre Dumas: Monte Kristo Kontu, Demir Maskeli Adam, Üç Silahşorlar, Kamelyalı Kadın
  • Puşkin: Yüzbaşının Kızı, Maça Kızı
Türk Edebiyatında Romantizm: 
  • Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatını başlangıçta en fazla etkileyen akım romantizmdir.
  • Romantik akımın ilk etkileri edebiyatımıza çeviri romanlarla girmiştir. 
  • Romantik özellikleri ağır basan bu ilk çevirilerden sonra yine bunlara benzetilerek yazılmak istenen ilk yerli romanlar gelir. 
  • Şemsettin Sami’nin “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat”; Namık Kemal’in “İntibah” ve “Cezmi” ve Ahmet Mithat Efendi’nin yazdığı onlarca roman Batı'daki örneklerine göre zayıf kalsalar da romantizm etkisiyle yazılmıştır.
  • Tanzimat 2.dönem şair ve oyun yazarı Abdülhak Hamit Tarhan'ın eserlerinde de romantizm etkisi açıktır.
Örnek Soru (1983)
    “İyi ile kötünün, akla karanın çatışması az çok her romanda vardır. Fakat XIX. yüzyıl Batı romancılığının yarattığı gelenek, bu çatışmada yazarın apaçık taraf tutmamasını, insanları kahraman değil, kahramanları insan etmesini, kimi insanı ak, kimi insanı kara değil her insani alaca göstermesini ister. Oysa yazar, ayırıyor insanları: Ak bir yana, kara bir yana; cılız bir yana, gürbüz bir yana…”
Paragrafta sözü edilen “ak-kara” çatışmasının en belirgin olduğu edebiyat akımı hangisidir?
    A) Klasisizm   B) Realizm   C) Romantizm   D) Natüralizm   E) Parnasizm

    Çözüm: Karşıtlıklardan yararlanma romantizmin en belirgin özelliklerinden biridir. Eserlerde iyi ile kötü, zengin ile yoksul tipler durmaksızın karşı karşıya gelir. Yaşamı olduğu gibi aktarmak yerine yaşamdaki göz alıcı olanı, özenle seçen romantik sanatçılar duygusallığın da etkisiyle uçlara yönelmişler ve ak-kara, iyi-kötü çatışmasını işlemişlerdir.
İlgili Sayfa
Yararlanılan kaynaklar için Kaynakça sayfamıza bakabilirsiniz.

 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.