Ahmet Hikmet Müftüoğlu (1870 - 1927)

Ahmet Hikmet Müftüoğlu

• Roman ve hikaye yazarı, diplomat.
• İstanbul doğumlu yazar, müftüler yetiştirmiş Moralı bir aileden gelmektedir. Babası Yahya Efendi, değişik vilayet ve sancaklarda kapı kethüdâlığı yapmıştır. 
• Yedi yaşında iken babasını kaybeden Ahmet Hikmet, Mekteb-i Sultanide (Galatasaray Lisesi) okudu. 
• Mezun olduktan sonra Hariciye Nezaretinde (Dışişleri Bakanlığı) çeşitli görevlerde bulundu. Ayrıca Galatasaray Lisesi ile Darülfünunda öğretmenlik yaptı. (1898 -1912)
• 1896’da Servetifünûn edebiyatına katıldı. 
• İkinci Meşrutiyet’in ardından Türkçülük hareketinin önemli isimlerinden biri oldu. 
• Bu dönemde kurulan Türk Derneğinin üyeleri ve Türk Yurdu Cemiyetinin kurucuları arasında yer aldı. 
• 1912'de tayin edildiği Budapeşte Başkonsolosluğu görevini Mütareke dönemine kadar sürdürdü.
• 1922'de son halife Abdülmecid Efendi’nin başmâbeyinciliğine getirildi. Halifeliğin kaldırıldığı Mart 1924'e kadar bu görevde kaldı. 
• Ahmet Hikmet Müftüoğlu, 19 Mayıs 1927’de ölmüştür.

Edebi Kişiliği

• Türkçülük ve Turancılık görüşleriyle ön plana çıkan yazarlardandır. 
• Yazı hayatına Servetifünun edebiyatında başlamışsa da Millî Edebiyat akımı içinde ünlenmiş bir sanatçıdır.
• Leylâ yâhud Bir Mecnunun İntikamı adlı uzun hikayesi yazarın basılan ilk eseridir (1891).
• Servet-i Fünûn’da yayımlanan hikayelerini Hâristan ve Gülistan adlı kitabında bir araya getirmiştir. Bu dönem hikayelerinde dil, üslup ve tema bakımından genel olarak Servetifünun edebiyatına bağlıdır.  
• Millî Edebiyat döneminde sade bir dille kaleme aldığı hikayelerinde bu dönem edebiyatının nesir alanındaki öncü isimlerinden biri olmuştur. 
• Çağlayanlar adlı hikaye kitabı Türkçülük anlayışına uygun olarak yazdığı hikayelerden meydana gelmektedir. Hikaye tekniği bakımından mükemmel sayılmasa da içinde taşıdığı derin millî heyecan ve bu duyguların çerçevesini çizen fikirleriyle en fazla sevilen eseri olmuştur.
• Gönül Hanım adlı romanı ise Macar, Tatar ve bir Türk'ten oluşan grubun köklerini araştırmak üzere Orhun Abidelerine doğru yaptıkları bir yolculuğu anlatmaktadır. 1920'de Tasvir-i Efkar'da yayımlanan roman, Turancılık düşüncesini ele almasıyla Türk edebiyatında bir ilktir.
• Kadının sosyal hayatta daha çok yer alması gerektiğini düşünen Ahmet Hikmet, verdiği konferanslarda kadın haklarına değinerek bu konuya dikkat çekmek istemiştir. "Kadınlara Hürriyet", "Kadın Oyuncak Değildir" gibi yazılarında bu konulara değinen yazar, "Gönül Hanım" karakteri ile idealindeki aydın kadın tipini canlandırır.

Tüm Eserleri

• Leylâ yâhud Bir Mecnunun İntikamı (uzun hikaye)
• Hâristan ve Gülistan (Hikaye Kitabı)
• Kadın Oyuncak Değildir (Yazıları)
• Çağlayanlar (Hikaye Kitabı)
• Gönül Hanım (Roman)
• Bîgâne Durmayın Âşinânıza (Mektup, Şiir ve Günlükleri)

İlgili Sayfalar

• Gönül Hanım Özet

• Milli Edebiyat Dönemine Giriş

• Milli Edebiyat Konu Testi 1

Yararlanılan Kaynaklar

• Türk Edebiyatında Orta Asya’dan Söz Eden İlk Roman: Gönül Hanım, Mümine Çakır
• TDV İslam Ansiklopedisi, Ahmet Hikmet Müftüoğlu Maddesi, Alim Kahraman
• Cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını, Şefika Durmaz