Ahmet Hikmet Müftüoğlu'nun Turancılık düşüncesini ele aldığı roman.
Roman; Macar, Tatar ve bir Türk'ten oluşan grubun köklerini araştırmak üzere Orhun Abidelerine doğru yaptıkları bir yolculuğu anlatmaktadır. 1920'de Tasvir-i Efkar'da yayımlanan roman, Turancılık düşüncesini ele almasıyla Türk edebiyatında bir ilktir. Yazar, "Gönül Hanım" karakteri ile idealindeki aydın kadın tipini canlandırır.Özet
Mehmet Tolun Bey, Birinci Dünya Savaşı sırasında esir düşmüş bir Türk subayıdır. Farklı yerlerde tutuklu kaldıktan sonra Sibirya’da bir karargâha getirilir. Kasabaya alışveriş için gönderilen Tolun Bey, gerekli malzemeyi temin ettikten sonra aldığı kitapları incelerken Tatar bir tüccar olan Ali Bahadır Kaplanoğlu ve kız kardeşi Gönül Hanım ile tanışır. Bu üçlü; kitaplar, dil, coğrafya, Türklerin kökeni, keşfedilmemiş tarihî gerçekler üzerine sohbete dalar. Bu sohbette tarihî gerçekleri keşfetme amacıyla Orhun vadisini ziyaret etme kararı alırlar. Tolun Bey’in esir olması nedeniyle onu kurtarma planı da yapılır. Bu gruba Tolun Bey ile aynı yerde esir olan arkadaşı Macar Kont Bela Zichy de katılır. Gezi fikri, Gönül Hanım’dan çıktığı için bu heyete “Gönül Hanım Sefer Heyeti” adı verilir. Yolculuk için plan yapan grup, hazırlıklara başlar. 20 Şubat 1918 tarihinde yola çıkılır.
Tolun Bey için bu seyahat çok önemlidir. Çünkü ilk defa bir Osmanlı Türkü atalarının yurduna tarihî, ciddî ve ilmî bir seyahate çıkmaktadır. Tolun Bey, çeşitli zorluklar yaşadıkları yolculuk sırasında gördüklerini günlük şeklinde not alır. Heyettekiler yolculuk esnasında ilmî sohbetlerine devam ederler. Macarların kökenleri, Türk dünyasının geçirdiği tarihî süreç, Türk topraklarındaki sefalet hakkında fikir alışverişinde bulunurlar. Nihayet asıl hedefleri olan Orhun Vadisi’ne gelirler. Burada Kül Tigin ve Bilge Kağan Abideleri’ni bulurlar. Devrin şartlarına uygun malzemelerle yazıtların kopyalarını alırlar. Ayrıca bir heykel başına ulaşırlar ve onu da yanlarına alırlar. Yolculuk sırasında Kont sürekli Gönül Hanım'ın etrafındadır. Bu durum Tolun Bey’i rahatsız eder. Çünkü o da Gönül Hanım’dan hoşlanmaktadır. Bunu fark eden Kont aradan çekilir. Abidelerin yanında düzenlenen sürpriz bir tören ile Gönül Hanım ve Tolun Bey nişanlanır.
Hedeflerine ulaşan ve atalarının asıl yurdunu ziyaret eden heyet dönüş yolculuğuna başlar. Tolun Bey ve Kont hâlâ kaçaktırlar, bu sebeple ikisi Ali Bahadır ve Gönül Hanım’dan ayrılır. Heykel başını ve yazıtların kopyalarını Ali Bahadır'a teslim ederler ve İran üzerinden Türkiye’ye dönerler.
Tolun Bey, Türkiye’de seyahati ile ilgili konferanslar verir. Savaş devam etmektedir. Bir müddet Gönül Hanım’dan haber alamaz. Daha sonra tekrar bağlantı kurarlar. Tolun Bey, onların gönderdiği malzemeleri satarak ticaret yapar. Rusya’da ihtilal olur. Bunun üzerine Türkiye’ye kaçan Ali Bahadır ve ailesi İstanbul’da Tolun Bey tarafından karşılanır. Tekrar bir araya gelen Gönül Hanım’la Tolun Bey evlenir. Gönül Hanım da kızlar için bir okul açma hayalini gerçekleştirmek amacıyla çalışmalarına başlar.
İlgili Sayfalar
Ahmet Hikmet Müftüoğlu
Eser Özetleri Konu Testi 1
Yararlanılan Kaynak
Türk Edebiyatında Orta Asya’dan Söz Eden İlk Roman: Gönül Hanım, Mümine Çakır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.