Diyeler

Reva mıdır ki güneş yüzüne kamer diyeler
Gece ile seyre çıkarsan dahi neler diyeler

Yüzümü ayağına süreyim nice olsa gerek
Nihayeti bu ki sen serveri sever diyeler

Mesiha ta'ne urub leblerin didi ne aceb
Ki bir ölüyü diri kılmaya hüner diyeler

Lebin katında ne lazım ki goncayı analar
Bir iki yakası açılmadık haber diyeler

Levend ü müflis ü divane vü fakir ü hakir
Necatiyem umaram dahi beş beter diyeler

Necati Bey

Aruz kalıbı: mefâ'ilün fe'ilâtün mefâ'ilün fe'ilün

Açıklamalı Günümüz Türkçesi

1. Beyit

Reva mıdır ki güneş yüzüne kamer diyeler
Gece ile seyre çıkarsan dahi neler diyeler

reva: uygun, layık, yerinde
kamer: ay
dahi: bile

Günümüz Türkçesi: Senin güneş yüzüne ay demeleri uygun mudur? Gece ile dolaşmaya çıksan bile neler derler?

2. Beyit

Yüzümü ayağına süreyim nice olsa gerek
Nihayeti bu ki sen serveri sever diyeler

server: baş, önde giden

Günümüz Türkçesi: Gerek olsa yüzümü ayağına süreyim, nihayetinde benim için bu başı (güzeller güzelini) sever derler

3. Beyit

Mesiha ta'ne urub leblerin didi ne aceb
Ki bir ölüyü diri kılmaya hüner diyeler

Mesih: Hz. İsa isimlerinden biri.
ta'ne: yerme, çekiştirme

Açıklamalı günümüz Türkçesi: Hz. İsa (bile) dudaklarını çekiştirip dedi nedir acaba, ki bir ölüyü diriltmeye hüner derler. Beyitte Hz. İsa'nın ölüleri diriltme mucizesine telmih yapılmıştır. Divan şiirinde sevgilinin dudağı İlahi bir hüviyete sahiptir. Cana can katan dudağının ihya ediciliği Hz. İsa'yı geride bırakacak kadar etkilidir.

4. Beyit

Lebin katında ne lazım ki goncayı analar
Bir iki yakası açılmadık haber diyeler

gonca: Henüz açılmamış veya açılmak üzere olan çiçek, tomurcuk.
analar: anarlar
yakası açılmadık: söylenmesinden kaçınılan söz, sövgü veya açık saçık nükte.

Günümüz Türkçesi: Dudağın katında ne lazım ki goncayı ansınlar, bir iki yakası açılmadık söz derler

5. Beyit

Levend ü müflis ü divane vü fakir ü hakir
Necatiyem umaram dahi beş beter diyeler

levent: deniz erlerine verilen isim, boylu poslu
müflis: iflas etmiş, sefil, parasız kalan
divane: deli, aklı başında olmayan
hakir: değersiz, itibarsız
beş beter: besbeter

Açıklamalı günümüz Türkçesi: Benim için levent, parasız, deli, fakir, itibarsız derler, ben Necati'yim korkarım ki daha kötüsünü de derler. Şair, "Necati’yem" diyerek sırf ünlü bir şair olduğu için kendisini çekemeyenlerin hakkında olumsuz şeyler söylediğini hatta bu durumun daha vahim bir hâl alacağına ilişkin kaygısını ifade etmektedir.

İlgili Sayfa

👉 Divan Şiiri Örnekleri