Natüralizm (Doğalcılık)

Emile Zola

• 19.yüzyılın ikinci yarısında Fransa'da ortaya çıkmıştır.
• Natüralizm, bir tepki akımı değil, realizmin bir üst basamağıdır (abartılmış realizm). 
• Natüralizmin oluşumunda; Hippolyte Taine'nin bütün olgu ve olayların nedensellik içinde geliştiğini ileri süren felsefi kuramı determinizm, Claude Bernard'ın deneysel uygulamaları ile Darwin'in evrim ve soyaçekim düşünceleri etkili olmuştur.
• Natüralizmin kurucusu ve en önemli temsilcisi Emile Zola'dır. 

İlkeleri

• Natüralizm gözlem yanında deneyi de edebiyata uygulayan bir edebiyat akımıdır. (gözlem + deney)
• İnsan karakterinin şekillenmesinde sosyal çevrenin etkisini göstermek için eserlerde çevre ile ilgili betimlemelere geniş yer verilir.

• Natüralist yazar, eserine kişiliğini yansıtmaz. Yani yazar, eserindeki olay ya da karakterler hakkında ne düşündüğünü okuyucuya hissettirmez. 
• Olaylar ve kişiler bilim adamı gözüyle incelendiği için yaşamın iğrenç ve çirkin yönleri de olduğu gibi anlatılmıştır. 
• Yaşamı olduğu gibi anlatma isteği kişilerin eğitim ve görgü düzeylerine göre konuşturulmasını getirmiştir. 

 "Zevk olsun diye betimleme (tasvir) yapmıyoruz. İnsan içinde yaşadığı çevreden ayrı düşünülemez. İnsanın içinde olup bitenleri, dışında olup bitenlere bağlamaktan, içle dış arasında bir neden sonuç ilişkisi kurmaktan daha doğal ne olabilir? Birçok büyük romanlarda sonu gelmez tasvirlerin sebebi işte budur." (Emile Zola)

Önemli Sanatçıları:

• Emile Zola: Meyhane, Germinal, Toprak, Nana, Gerçek, Emek, Bozgun, Döl Bereketi
• Guy De Maupassant: Bir Hayat, Güzel Dost, Ölüm Kadar Acı
• Alphonse Daudet: Değirmenimden Mektuplar, Pazartesi Hikayeleri
• Henrik İbsen: Bir Halk Düşmanı, Hortlaklar, Yaban Ördeği

Türk Edebiyatında Natüralizm:

• Nabizade Nazım'ın Karabibik adlı eseri yer yer natüralist özellikler gösterir. Köylü bir adamın günlük yaşamı ve ekonomik sıkıntılarının ele alındığı eserde yöre ağzının özellikleri kullanılmıştır.
• Aynı yazarın Zehra adlı romanı çevre tasvirlerinde ve kahramanlarını çevrelerine uygun işleme konusunda dönemine göre başarılıdır. Bu açılardan roman ilk natüralist roman ya da roman denemesi olarak kabul edilmektedir.
• Edebiyatımızda natüralizme en çok yaklaşan romancı Hüseyin Rahmi Gürpınar'dır. Edebiyatımızda sokağı edebiyata getiren sanatçı olarak bilinen yazar özellikle roman kişilerini bulundukları sosyal çevreye uygun konuşturmakta ustadır. Ancak, yazarın eserlerinde kişiliğini ortaya koyması hatta akışı kesip bilgi vermesi onu natüralizmden uzaklaştıran noktalardır.

Çıkmış Sorular:

O, bu yazarları fazla romantik ve bilim dışı bularak yeterince gerçekçi saymıyordu. Onların belli bir aşırılaştırma taşıyan tipik kişilerini fazla abartmalı buluyor, hayatın ve kişilerin bundan daha basit olduğunu öne sürerek, gerçekçiliğin ölçütü olarak aleladeliği, ortalama insanı ele alıyordu. Her şey aynen günlük yaşayıştaki gibi verilmeli, görülen ne ise bir fotoğraf titizliğiyle saptanmalıydı. Ona göre roman, sadece bir saptama, hayatı olduğu gibi bütün çıplaklığı hatta çirkinliğiyle gösterme demektir.

1. Bu paragrafta roman anlayışı verilen yazar aşağıdakilerden hangisi olabilir? (1986 - II)

A) E. Zola   B) G. Flaubert    C) V. Hugo      D) V. Goethe     E) H. Balzac

Yazar, romanı yazarken ortadan çekilir. Duyduğu heyecanı kendine saklar. Yalnız gördüğünü ortaya koyar. Yazarın birinci kaygısı, gözlerinizin önüne gerçek belgeleri sermektir. Buradan roman için şöyle bir tanım çıkabilir: Roman, yazarın gözlemlerinden yararlanarak insan üzerinde yaptığı bir deney uygulamasıdır.

2. Yukarıda özellikleri belirtilen roman, hangi edebiyat akımına bağlı olabilir? (1987- II)

A) Romantizm B) Natüralizm C) Klasisizm D) Sembolizm E) Realizm

İlgili Sayfalar

• Edebi Akımlar Ana Sayfa

• Edebi Akımlar Çıkmış Sorular

Yararlanılan Kaynaklar

• Romanda Tasvirin Psikolojik Rolü, Cahit Kavcar 
• Türk ve Dünya Edebiyatlarındaki Örnekleriyle Edebi Akımların Öğretimi, Gönül Türüt Kesim