YKS Edebiyat Türkçe: Süleyman Nazif (1869-1927)

Süleyman Nazif

Şair, yazar, gazeteci, devlet adamı.
Diyarbakır'da doğdu. Tarihçi Sait Paşa'nın oğlu, şair Faik Ali Ozansoy'un ağabeyidir.
Bir süre Diyarbakır Rüştiyesine devam etti. Başta babasından olmak üzere özel dersler aldı. Fransızca ve Arapça öğrendi.
1897'de II. Abdülhamit'e karşı mücadele amacıyla Paris'e gitti. Paris'te Meşveret gazetesinde Padişah'ın aleyhinde yazılar yazdı.
Dönüşünde Padişah tarafından vilayet mektupçusu olarak Bursa’da ikamete mecbur edildi (1897-1908).
II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İstanbul'a dönerek gazeteciliğe başladı. İttihat ve Terakki iktidarını ağır bir dille eleştiren yazıları nedeniyle İstanbul’dan uzaklaştırıldı.
Sırasıyla Basra, Kastamonu, Trabzon, Musul, Bağdat valiliklerinde bulundu (1909-1914).
İstanbul'a dönüşünde siyaset ve gazetecilikle uğraştı.
Milli Mücadele hareketini başlatan Müdâfaa-i Hukuk Cemiyetinin kuruluşunda yer aldı (Aralık 1918).
8 Şubat 1919'da İtilâf orduları başkumandanının İstanbul'a girişini taşkınlığa varacak şekilde kutlayan Rumların tavırları üzerine "Kara Bir Gün" adlı meşhur makalesini yazdı. Makale sansür engeline rağmen yayımlandı.
23 Ocak 1920 günü Pierre Loti için düzenlenen anma toplantısında yaptığı konuşma nedeniyle Malta’ya sürüldü. Yaklaşık yirmi ay kaldığı sürgünde sıla özlemini ve işgal acılarını işlediği şiirlerini Malta Geceleri adlı eserinde topladı.
Milli Mücadelenin kazanılması üzerine tekrar İstanbul'a döndü.
Son yılları maddi sıkıntılarla geçen sanatçı 4 Ocak 1927’de öldü.

Edebi Kişiliği

Servetifünun şairidir.

Çoğu sone tarzında yazılmış bu dönem şiirlerinde "sanat sanat içindir" anlayışına sahiptir. Ancak Servetifünun edebiyatının önemli şairleri arasında değildir.

Nesir (düzyazı) ustasıdır. Asıl tanınması II. Meşrutiyet sonrası yazdığı tarih, eleştiri, mektup ve anı türündeki eserlerle olmuştur.

1908'den sonra yazdığı şiirlerde vatan-millet sevgisi öne çıkar. Sosyal konulara da yer verdiği bu dönemde Servetifünun edebiyatından büyük ölçüde ayrılır.

Bu dönem eserlerinde vatan şairi Namık Kemal’in edebiyattaki takipçisi gibidir.
Süleyman Nazif, nükteleri ile de meşhurdur.

Bir Nüktesi

Şiirde aruz veznine ve kafiyeye sıkı sıkıya bağlı olan Süleyman Nazif'e, 1920'li yıllarda bir genç, serbest tarzda kaleme aldığı şiirlerini okur ve bunlardan hangisini beğendiğini sorar. O ise, okunanlardan son derece sıkılmış ve bunalmış bir hâlde şöyle der:
— Henüz okumadıklarınızı!