A) Yamacın kuytusuna sokulmuş mavi
Ufacık bir parça deniz gibiydin
B) Bir pınar serinliğinde, küçücük ve ak pak
Nice güzellikler gördüm yeryüzünde
C) Bana yaşadığın şehrin kapılarını aç
Sana diyeceklerim söylemekle bitmez.
D) Yanlış adreslerdeydik, kimliksizdik belki
Sarışın bir şaşkınlık olurdu bütün ışıklar
E) Ben senin en çok gülüşünü sevdim
Sevindiren, içinde umut çiçekleri açtıran
Çözümü
"Ses düşmesi" olarak sorulduğunda hem ünlü hem de ünsüz düşmesi olarak bakılmalıdır.
A şıkkında — "ufacık"
B şıkkında — "küçücük"
C şıkkında — "şehrin"
D şıkkında — "yanlış, yanıl-ış"
Cevap E
Üsküdar'ı bilmezdim önceleri
Burada ısınıverdi kanım
Vurgunum şu Kızkulesi'ne
Ne de şirin görünüyor uzaktan
Karacaahmet
Hiç de söyledikleri gibi değil
Düşündürmüyor adama ölümü
Umudumu yitirmedim
Ölüm umutsuzlar için olmalı
2. Dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü daralması
B) Ünsüz benzeşmesi
C) Ünsüz düşmesi
D) Kaynaşma
E) Ünsüz yumuşaması
Çözümü
Ünlü daralması — "düşündürmüyor"
Ünsüz benzeşmesi — "uzaktan (uzak-dan)"
Kaynaşma — "Kızkulesi'ne"
Ünsüz yumuşaması — "umudumu (umut-um)"
Dizelerde ünsüz düşmesine örnek yoktur.
Cevap C
Kesildi tıknefeslerin soluması
Yitirdi hızını
Ciğerleri zorlayan öksürük
Ak gömlekli hekim kürsüde
İlacın ekmeğin bizden esirgediğini
İki çift sözle yapacak
Evet diyor ak gömlekli hekim
Elinizdedir yaşamak
Kırılmasın cesaretiniz
Biliriz nasıl yaşanır karşı adalarda
Su içer gibi kendiliğinden
Onların da elindedir yaşamak
3. Dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Kaynaşma
B) Ünsüz benzeşmesi
C) Ünlü daralması
D) Aşınma
E) Ünsüz yumuşaması
Çözümü
Kaynaşma — "soluma-s-ı"
Ünlü daralması — "diyor"
Aşınma — "nasıl (ne+asıl)"
Ünsüz yumuşaması — "ilacın", "ekmeğin"
Dizelerde ünsüz benzeşmesine örnek yok.
Cevap B
4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünsüz türemesi yoktur?
A) Bu gece tek başıma karanlıktayım
Affet beni biraz kalbimi dinleyeceğim
B) Yazık olur bu düş yarı kalırsa
Barış günü insan hakkı yenirse
C) Gece örtülüyor üstüme,
Uyutmak için zannederim
D) Sırtında çok uzak bir köyden indirdi
Otuz beş kiloluk sırrımızı
E) Yarab!.. İnsanoğullarından çektiğim yeter
Gökyüzünden benim hisseme düşeni ver
Çözümü
A şıkkında — "affet, (af)"
B şıkkında — "hakkı, (hak)"
C şıkkında — "zannederim, (zan)"
D şıkkında — "sırrımızı", (sır)"
E şıkkında ünsüz türemesine örnek yok.
Cevap E
Bir tanem!
Son (I) mektubunda:
"Başım (II) sızlıyor, yüreğim sersem!" (III) diyorsun.
"Seni (IV) asarlarsa seni kaybedersem" diyorsun,
" (V) Yaşayamam!"
5. Dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisinde birden fazla ses olayı vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözümü
sızlıyor — sızı-la-yor
Sözcükte ünlü düşmesi ve ünlü daralması var.
Cevap B
Dalga dalga hücum edip pişmanlıklar
Unutuşun o tunç kapısını zorlar
Ve ruh, atılan oklarla delik deşik;
İşte, doğduğun eski evdesin birden,
Yolunu gözlüyor lamba ve merdiven,
Susmuş ninnilerle gıcırdıyor beşik
Ve cümle yitikler, mağluplar, mahzunlar...
6. Verilen dizelerde ünlü daralmasına uğramış kaç sözcük vardır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Çözümü
gözlüyor — gözle-yor
gıcırdıyor — gıcırda-yor
Cevap B
Ben, sisi zihnin bazı hâllerine (I) benzetirim. Sis içindeyken sanki başka bir dünyada, başka bir nizam içinde (II) oynayan muhayyilem, beni daima şaşırtır. Kimi zaman temel karakterler üzerinde kalıp (III) ayrıntılardan uzaklaşmanın mutluluğunu yaşarım. Kimi zaman da (IV) zihnim ayrıntılara dalıp (V) çevreyi kolaçan etmeye başlar.
7. Parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi türetilirken ünlü kaybına uğramamıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözümü
I. benzetirim — beniz-e-mek
II. oynayan — oyun-a-mak
III. ayrıntılardan — ayır-ıntı
V. çevreyi — çevir-e
"zihnim" sözcüğünde ünlü düşmesi var ancak sözcük türemiş bir sözcük değil.
Cevap D
8. Aşağıda verilen dizelerin hangisinde düzlük-yuvarlaklık uyumuna uymayan bir sözcük vardır?
A) Süzülüp mavi göklerden yere doğru
Omzuma bir beyaz güvercin kondu
B) Aldım elime, usul usul okşadım
Sevdim, gençliğimi yeniden yaşadım
C) Bembeyazdı tüyleri, öyle parlaktı
Açsam ellerimi birden uçacaktı
D) Eğildim kulağına; dur, gitme dedim
Hâreli gözlerinden öpmek istedim
E) Duydum; avuçlarımda sıcaklığını
Duydum; benden yıllarca uzaklığını
Çözümü
D şıkkında "avuç" sözcüğü düzlük-yuvarlaklık uyumuna uymaz. Uyuma göre düz ünlüden (a,e,ı,i) sonra düz ünlü gelmeli.
Cevap E
Son yolcunun gömüldü yolda son adımları,
Bekçi sert bir vuruşla kırdı kaldırımları.
Mezarda ölü gibi yalnız kaldım odamda:
Yanan alnım duvarda, sönen gözlerim camda
9. Dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü türemesi
B) Kaynaşma
C) Ünlü düşmesi
D) Ünsüz yumuşaması
E) Ünsüz benzeşmesi
Çözümü
Kaynaşma — yolcu-n-un
Ünlü düşmesi — "yalnız (yalın-ız)", "alnım, (alın-ım)"
Ünsüz yumuşaması — "adımları (at-ım)"
Ünsüz benzeşmesi — "bekçi (bek-ci)"
Dizelerde ünlü türemesine örnek yok.
Cevap A
Aklı başka yerdeydi ama işine devam ediyordu. Önüne düşmesin diye bir iple bağladığı saçları arkasından sarkıyor, çalışırken iki yana sallanıyordu. Kocaman bir sandığın üstüne teneke maşrapalarla tabaklar yerleştirip bıçak ve çatalları dizdi.
10. Parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz türemesi
B) Ünlü daralması
C) Ünsüz yumuşaması
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünlü düşmesi
Çözümü
Ünlü daralması — "diye"
Ünsüz yumuşaması — "ediyordu (et-iyor)", "bağladığı (bağladık-ı)"...
Ünsüz benzeşmesi — "yerleştirip (yerleş-dir)"
Ünlü düşmesi — "aklı (akıl-ı)"
Parçada ünsüz türemesine örnek yok.
Cevap A
Ve sanki ufkuma baştan başa gül rengi
Kanatlarını açmada bir altın devir.
Başlıyor ömrün ve ölümün güzelliği,
Söyleyecek şimdi zaferlerini şiir
11. Dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü türemesi
B) Ünlü daralması
C) Ünsüz yumuşaması
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ses düşmesi
Çözümü
Ünlü daralması — "başlıyor (başla-yor)"
Ünsüz yumuşaması — "rengi (renk-i)", "güzelliği (güzellik-i)"
Ünsüz benzeşmesi — "baştan (baş-dan)"
Ses düşmesi — "ufkuma (ufuk-um)"
Dizelerde ünlü türemesine örnek yoktur.
Cevap A
12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünlü düşmesine bir örnek yoktur?
A) Kabrimi kimse ziyaret etmesin Allah için,
Gelmesin reddeylerim billahi öz kardeşimi
B) İçimde son mevsimden kalan yankı ve yara
Sana doğru yükseltiyor külden sütunlarını
C) Gam değil ama bu mülkün böyle elden gitmesi,
Gitgide zulmetmeye elde ahali kalmıyor!
D) Bu ayrılık bana yaman geldi pek,
Ruhum hasta, kırık kolum kanadım
E) Kapılara duvarlara benzedim
Uyurum uykularım uyku değil
Çözümü
A şıkkında — "kabrimi"
C şıkkında — "zulmetmeye (zulüm+etmek)"
D şıkkında — "ayrılık (ayır-ı)"
E şıkkında — "benzedim (beniz-e)
Cevap B
Gencin siyah, gür bir sakalı vardı, yaşlının sakalına ak düşmüştü. Kafaları, yüzleri ıslaktı, saçlarında, sert sakallarında su damlaları duruyor, yanakları parlıyordu. Sessiz sessiz durup doğuda yükselen ışıklara baktılar, birlikte esnediler, dağları ufka çizen çizgi boyunca uzanan kırmızılığı seyrettiler.
13. Parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü daralması
B) Ünsüz düşmesi
C) Ünlü türemesi
D) Ünlü düşmesi
E) Ünsüz yumuşaması
Çözümü
Ünlü daralması — "parlıyordu (parla-yor)"
Ünsüz düşmesi — "yükselen (yüksek-l-mek)"
Ünlü düşmesi — "ufka (ufuk-a)"
Ünsüz yumuşaması — "gencin (genç-in)", "kırmızılığı (kırmızılık-ı)"
Parçada ünlü türemesine örnek yok.
Cevap C
14. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünsüz türemesine örnek yoktur?
A) Aylarca hayâl içinde kaldık;
Zannımca Erenköyü'nde artık
B) Sana gölge verecek dallar
Fışkırır ancak gençlikten
C) Kalbinizin sezilmez parıltıcıklarını
Bir büyük ateş gibi göstermenin sırrını
D) Aşkın hakkını yeme
Pişman olursun ömrünce
E) Hissedince sana vurulduğumu,
Anladım ne kadar yorulduğumu
Çözümü
A şıkkında — "zannımca (zan)"
C şıkkında — "sırrını (sır)"
D şıkkında — "hakkını (hak)"
E şıkkında — "hissedince (his)"
Cevap B
Yukarı yürürken aynı oyunu (I) oynuyorlardı. Eylül ayında sık sık başa bela olan sıcak, sıkıntılı günlerden biriydi. Esintiyle birlikte toz zerreleri (II) savruluyordu her yana. Herkes, düşük omuzlarla, ayaklarını sürüyerek yürürken iki kız, ikindi gezintisine çıkmış milyoner küçük hanımlara yaraşan bir tavırla, sağa sola kaymadan dimdik (III) ilerliyorlardı. Oyunun acış cümlelerini (IV) yinelemeye gerek (V) duymuyorlardı artık.
15. Parçadaki altı çizili sözcüklerden hangilerinde birden fazla ses olayı vardır?
A) I ve III B) II ve V C) I ve III D) II ve IV E) IV ve V
Çözüm
Ünsüz yumuşaması — "ediyordu (et-iyor)", "bağladığı (bağladık-ı)"...
Ünsüz benzeşmesi — "yerleştirip (yerleş-dir)"
Ünlü düşmesi — "aklı (akıl-ı)"
Parçada ünsüz türemesine örnek yok.
Cevap A
Ve sanki ufkuma baştan başa gül rengi
Kanatlarını açmada bir altın devir.
Başlıyor ömrün ve ölümün güzelliği,
Söyleyecek şimdi zaferlerini şiir
11. Dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü türemesi
B) Ünlü daralması
C) Ünsüz yumuşaması
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ses düşmesi
Çözümü
Ünlü daralması — "başlıyor (başla-yor)"
Ünsüz yumuşaması — "rengi (renk-i)", "güzelliği (güzellik-i)"
Ünsüz benzeşmesi — "baştan (baş-dan)"
Ses düşmesi — "ufkuma (ufuk-um)"
Dizelerde ünlü türemesine örnek yoktur.
Cevap A
12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünlü düşmesine bir örnek yoktur?
A) Kabrimi kimse ziyaret etmesin Allah için,
Gelmesin reddeylerim billahi öz kardeşimi
B) İçimde son mevsimden kalan yankı ve yara
Sana doğru yükseltiyor külden sütunlarını
C) Gam değil ama bu mülkün böyle elden gitmesi,
Gitgide zulmetmeye elde ahali kalmıyor!
D) Bu ayrılık bana yaman geldi pek,
Ruhum hasta, kırık kolum kanadım
E) Kapılara duvarlara benzedim
Uyurum uykularım uyku değil
Çözümü
A şıkkında — "kabrimi"
C şıkkında — "zulmetmeye (zulüm+etmek)"
D şıkkında — "ayrılık (ayır-ı)"
E şıkkında — "benzedim (beniz-e)
Cevap B
Gencin siyah, gür bir sakalı vardı, yaşlının sakalına ak düşmüştü. Kafaları, yüzleri ıslaktı, saçlarında, sert sakallarında su damlaları duruyor, yanakları parlıyordu. Sessiz sessiz durup doğuda yükselen ışıklara baktılar, birlikte esnediler, dağları ufka çizen çizgi boyunca uzanan kırmızılığı seyrettiler.
13. Parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü daralması
B) Ünsüz düşmesi
C) Ünlü türemesi
D) Ünlü düşmesi
E) Ünsüz yumuşaması
Çözümü
Ünlü daralması — "parlıyordu (parla-yor)"
Ünsüz düşmesi — "yükselen (yüksek-l-mek)"
Ünlü düşmesi — "ufka (ufuk-a)"
Ünsüz yumuşaması — "gencin (genç-in)", "kırmızılığı (kırmızılık-ı)"
Parçada ünlü türemesine örnek yok.
Cevap C
14. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünsüz türemesine örnek yoktur?
A) Aylarca hayâl içinde kaldık;
Zannımca Erenköyü'nde artık
B) Sana gölge verecek dallar
Fışkırır ancak gençlikten
C) Kalbinizin sezilmez parıltıcıklarını
Bir büyük ateş gibi göstermenin sırrını
D) Aşkın hakkını yeme
Pişman olursun ömrünce
E) Hissedince sana vurulduğumu,
Anladım ne kadar yorulduğumu
Çözümü
A şıkkında — "zannımca (zan)"
C şıkkında — "sırrını (sır)"
D şıkkında — "hakkını (hak)"
E şıkkında — "hissedince (his)"
Cevap B
Yukarı yürürken aynı oyunu (I) oynuyorlardı. Eylül ayında sık sık başa bela olan sıcak, sıkıntılı günlerden biriydi. Esintiyle birlikte toz zerreleri (II) savruluyordu her yana. Herkes, düşük omuzlarla, ayaklarını sürüyerek yürürken iki kız, ikindi gezintisine çıkmış milyoner küçük hanımlara yaraşan bir tavırla, sağa sola kaymadan dimdik (III) ilerliyorlardı. Oyunun acış cümlelerini (IV) yinelemeye gerek (V) duymuyorlardı artık.
15. Parçadaki altı çizili sözcüklerden hangilerinde birden fazla ses olayı vardır?
A) I ve III B) II ve V C) I ve III D) II ve IV E) IV ve V
Çözüm
I. "oynuyorlardı" — oyun-a-yor
III. "ilerliyorlardı" — ileri-le-yor
Her iki sözcükte de hem ünlü düşmesi hem de ünlü daralması var.
Cevap C
Ölü bir yılan gibi yatıyordu aramızda
Yorgun, kirli ve umutsuz geçmişim
Oysa bilmediğin bir şey vardı sevgilim
Ben sende bütün aşklarımı temize çektim
16. Dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz yumuşamasına aykırılık
B) Ünlü daralması
C) Ünsüz benzeşmesi
D) Ünsüz yumuşaması
E) Ulama
Çözüm
Ünsüz yumuşamasına aykırılık — "yatıyordu (yat-ıyor)"
Ünsüz benzeşmesi — "çektim (çek-di)"
Ünsüz yumuşaması — "bilmediğin (bilme-dik-in)"
Ulama — "bütün aşklarımı"
Dizelerde ünlü daralmasına örnek yok.
Cevap B
Anılarım kar topluyor inceden,
Bir yorgan gibi geçmişimin üstüne.
Ama yine de unutuş değil bu,
Sızlatıyor sensizliği tersine.
Senin kim olduğunu bile bilmezken
17. Dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz türemesi
B) Ünlü daralması
C) Kaynaşma
D) Ünsüz yumuşaması
E) Ünlü düşmesi
Çözüm
Ünlü daralması — "topluyor (topla-yor)"
Kaynaşma — "üstüne"
Ünsüz yumuşaması — "sensizliği (sensizlik)"
Ünlü düşmesi — "sızlatıyor (sızı-la)
Dizelerde ünsüz türemesine örnek yok.
Cevap A
18. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünlü türemesine örnek yoktur?
A) İnsanın zamana karşı biricik şansıdır aşk
Onca kapı onca duvar içinde bulur
B) Azıcık okşasam sanki çocuktular
Bıraksam korkudan gözleri sislenir
C) Sürüler içinde sürmeli koyun
Gencecikken ettiler bana bir oyun
D) Ben sana mecburum bilemezsin
Adını mıh gibi aklımda tutuyorum
E) Garip pencerecik, küçük daracık;
Dünyaya kapalı, Allah'a açık
Çözüm
A şıkkında — "biricik"
B şıkkında — "azıcık"
C şıkkında — "gencecikken"
E şıkkında — "daracık"
Cevap D
19. Aşağıdaki dizelerin hangisinde türetilirken ses kaybına uğramış bir sözcük yoktur?
A) Bilirim, beni bekler rafında
Sararmış bir ayva, bir kış kavunu
B) Ben senin en çok ellerini sevdim
Bir pınar serinliğinde, küçücük ve ak pak
C) Haksızlıklar, zorbalıklar karşısında
Vahşi ve mağrur bir dişi kaplan kesilişini
D) Bir bulut oynadı yolun ucundan
Ayaklandı yürüyor
E) Büyür gitgide hüznü içimde yalnızlığın
Dinlerim o hiç susmak bilmeyen çiganları
Çözüm
A şıkkında — "sararmış (sarı-ar)"
B şıkkında — "küçücük (küçük-cük)"
D şıkkında — "oynadı (oyun-a)"
E şıkkında — "yalnızlığın (yalın-ız)"
Cevap C
Aşınma, birleşme sırasında hecelerden biri düşmesidir. Bu ses olayı bitişik yazılan birleşik sözcüklerin bazılarında görülür.
20. Aşağıdakilerin hangisinde aşınmaya bir örnek yoktur?
A) Bu kaygıya yürek nasıl dayansın?
Bedenciğin topraklarda çürüyor?
B) Ben tüberkülozdan yatarken hastanede
Dostlar unutmuş adımı
C) Yurdumun kalbine bakan nice tepeler,
Bir ateş düşer gönlüme lokomotiften
D) Bu gece cumartesi gecesidir,
Şen ve güzel kızlar arasında
E) Siz bileceksiniz niçin öldüğümüzü,
Bizler kanla söyledik söylediğimizi
Çözüm
A şıkkında — "nasıl (ne+asıl)"
B şıkkında — "hastane (hasta+hane)"
D şıkkında — "cumartesi (cuma+ertesi)"
E şıkkında — "niçin (ne+için)"
Cevap C
👉 Sayfanın çözümsüz hali için tıklayınız.
İlgili Sayfalar
Dil Bilgisi Konu Anlatımları
İlgili Sayfalar
Dil Bilgisi Konu Anlatımları
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.