Ses Olayları Konu Testi 4 Çözümlü

İstanbul'un asma köprülerini kesti
Sevdamızın ipinde cirit oynayan cambaz
1. Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Dudak ünsüzlerin benzeşmesi
C) Ünlü türemesi
D) Ünsüz yumuşamasına aykırılık
E) Ünlü düşmesi


Çözümü

Ünsüz benzeşmesi — kesti (kes-di)
Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi — cambaz (canbaz)
Ünlü türemesine örnek yok.
Ünsüz yumuşamasına aykırılık — ip-inde
Ünlü düşmesi — oynayan (oyun-a)

Cevap C

Ünsüz yumuşaması olayı, süreksiz sert ünsüzle (p,ç,t,k) bitip ünlü ile başlayan bir ek alan her sözcükte görülmez. Bu duruma "ünsüz yumuşamasına aykırılık" denir. Bu olay, alıntı sözcükler ile tek heceli sözcüklerin bir kısmında görülür.
2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "ünsüz yumuşamasına aykırı" bir sözcük yoktur?
A) Baktım ona sessizce uzaktan,
Vurdukça bu aşkın ona aksi
B) Milletimin felaketli hayatını söyleyeyim;
Dertlilerin gözyaşını çevrem ile sileyim
C) Gözlerin gözlerime değince
Felaketim olurdu ağlardım
D) Hürriyetin rüzgarlı bayrağı oldu
Bize yeten aydınlığı sevdamızın
E) Bir şey istemiyorum, ne çiçek ne de çemen
Ne dağ çileklerinden ne beyaz çam balından


Çözümü

A'da — aşk-ın
B'de — millet-imin
C'de — felaket-im
D'de — hürriyet-in
E'de ünsüz yumuşamasına aykırı sözcük yok.
Cevap E


Birden arkamda birinin durduğunu hissettim. Arkadaşımla hiç kimsenin duymaması gereken çok gizli bir konuşma yapmıştım. Çabucak dönüp baktım.
3. Parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Ünsüz yumuşaması
C) Ünsüz düşmesi
D) Ünsüz türemesi
E) Ünlü türemesi


Çözümü

Ünsüz benzeşmesi — hissettim, yapmıştım, baktım
Ünsüz yumuşaması — durduğunu
Ünsüz düşmesi — çabucak (çabuk-cak)
Ünsüz türemesi — his → hisset
Ünlü türemesine örnek yok.
Cevap E


Gencin siyah, gür bir sakalı vardı, yaşlının sakalına ak düşmüştü. Kafaları, yüzleri ıslaktı, saçlarında, sert sakallarında su damlaları duruyor, yanakları parlıyordu. Sessiz sessiz durup doğuda yükselen ışıklara baktılar, birlikte esnediler, dağları ufka çizen çizgi boyunca uzanan kırmızılığı seyrettiler.
4. Parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü daralması 
B) Ünsüz düşmesi 
C) Ünlü türemesi
D) Ünlü düşmesi 
E) Ünsüz benzeşmesi


Çözümü

Ünlü daralması — parlıyordu
Ünsüz düşmesi — yükselen (yüksek-el)
Ünlü türemesine örnek yok.
Ünlü düşmesi — ufka, seyrettiler
Ünsüz benzeşmesi — düşmüştü, ıslaktı, baktılar, birlikte, seyrettiler
Cevap C

Ellerin var beyaz güller gibi küçücük,
Mutlak kalbin tomurcuklardan pembe!
Sanki yeşil yaylalardır gözlerin
Alnımda ter ve kuvvetsin işimde.
5. Dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi
B) Ünsüz türemesi
C) Ünsüz düşmesi
D) Ünsüz yumuşaması
E) Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi


Çözümü

Ünlü düşmesi — alnımda
Ünsüz türemesine örnek yok.
Ünsüz düşmesi — küçücük
Ünsüz yumuşaması — kalbin
Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi — pembe (penbe)
Cevap B

6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "ünlü düşmesi" yoktur?
A) Kanın besledi yeryüzünü, araştırdı bakışın
Korkuyu ve uysal ölümü
B) İşte bir yaz bahçesi daha bozuldu
Güzün o sararmış yaprakları yerde
C) Benim tek sevdam devrim
Kaynar bir su gibisin içimde
D) Gece örtülüyor üstüme,
Uyutmak için zannederim
E) Sen orada yorgun düşersin, ben burada
Gecelerimiz uyku tutmaz, ellerimiz sürekli ıslak


Çözümü

A'da — besledi (besi-le)
B'de — sararmış (sarı-ar)
C'de — devrim (devir-im)
D'de ünlü düşmesine örnek yok.
E'de — uyku (uyu-ku)
Cevap D


7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "ses türemesi" yoktur?
A) Halleri var türlü türlü
Mahallenin dilinde türkü
B) Yenilgi yenilgi büyüyen bir zafer vardır
Sırların sırrına ermek için sende anahtar vardır
C) Gül kokan odalarda aynalara karşı
Hakkını vermişler beyazın
D) Korkudan, büzülürüm usulca bir kenara;
Yatmak için yerimden azıcık kımıldasam
E) Kıyılarında bir Van Gogh güneşi
Daracık sokakları yıkayan çan sesleri


Çözümü

Ses türemesi sorulduğu zaman hem ünlü hem de ünsüz türemesine bakılmalıdır.
A'da ses türemesine örnek yok.
B'de — sır (sırrına)
C'de — hak (hakkı)
D'de — az-ı-cık
E'de — dar-a-cık
Cevap A


Zor yol alıyordu. (I) Tırnağı bütünü ile toprağa gömülüyordu, incikleri ağrıyordu. Hayır ağrımıyor, acı acı (II) sızlıyordu. İlk (III) aydınlığa dek böyle gitti. Köy, sağ aşağısında (IV) kalmıştı. Görünmüyordu artık. Ama, Doru da hiç mi hiç görmek (V) istemiyordu. Ne köyü ne insanlarını...
8. Parçadaki numaralanmış sözcüklerin hangisinde birden fazla ses olayı vardır?
A) I    B) II    C) III    D) IV    E) V


Çözümü

sızı-la → sızla- (ünlü düşmesi)
sızla-yor → sızlıyor (ünlü daralması)
Cevap B


9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "ünlü düşmesi" yoktur?
A) Şafak sancılarıyla iki büklümdü ufuk
Ve simsiyah çamur gibi bir manga ortasında
B) Zerrelerim çözülmüş gibi sesler veriyor,
Ben sıcak bir denize inen buzdan bir dağım.
C) Atları hızlı sür ki köye pek geç varmasın
Nişanlımın gözleri yollarda kararmasın.
D) Yalnız senin gezdiğin bahçede açmaz çiçek,
Bizim diyarımız da bir bir baharı saklar!
E) Haliç'te bir vapuru vurdular dört kişi
Demirlemişti eli kolu bağlıydı ağlıyordu


Çözümü

A'da — büklümdü (bükül-üm)
B'de — sıcak (ısı-cak)
C'de — kararmasın (kara-ar)
D'de — yalnız (yalın-ız)
E'de ünlü düşmesi yok.
Cevap E


Son yolcunun gömüldü yolda son adımları,
Bekçi sert bir vuruşla kırdı kaldırımları.
Mezarda ölü gibi yalnız kaldım odamda:
Yanan alnım duvarda, sönen gözlerim camda
10. Dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi
B) Ünsüz benzeşmesi
C) Ünsüz yumuşaması
D) Ulama
E) Ünsüz düşmesi


Çözümü

Ünlü düşmesi — yalnız, alnım
Ünsüz benzeşmesi — bekçi (bek- sağlam anlamındaki isim kökü, bekle- eyleminin kökü de aynıdır)
Ünsüz yumuşaması — adım (at-ım, fiilden isim)
Ulama — son adımları...
Ünsüz düşmesine örnek yok.
Cevap E


Aklı başka yerdeydi ama işine devam ediyordu. Önüne düşmesin diye bir iple bağladığı saçları arkasından sarkıyor, çalışırken iki yana sallanıyordu. Kocaman bir sandığın üstüne teneke maşrapalarla tabaklar yerleştirip bıçak ve çatalları dizdi.
11. Parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ünlü daralması
B) Ünsüz yumuşaması
C) Ünsüz benzeşmesi
D) Ünlü düşmesi
E) Ünsüz türemesi


Çözümü

Ünlü daralması — diye
Ünsüz yumuşaması — ediyordu, bağladığı, sandığın
Ünsüz benzeşmesi — yerleştir (yer-leş-dir)
Ünlü düşmesi — aklı
Cevap E


Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum,
Kır ve dağ çiçeklerini istiyorum,
Kaderleri bana benzeyen,
Yalnızlıkta açarlar, kimse bilmez onları
Geniş ovalarda kaybolur kokuları...
Yurdumun sevgili ve adsız çiçekleri

12. Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü değişimi
B) Ünlü daralması
C) Ünlü Türemesi
D) Ünsüz yumuşaması
E) Ünsüz benzeşmesi


Çözümü

Ünlü değişimi — bana
Ünlü daralması — istiyorum (iste-yor)
Ünlü türemesine örnek yok.
Ünsüz yumuşaması — kaybolur, yurdumun
Ünsüz benzeşmesi — yalnızlık-ta (-da, bulunma durum eki)
Cevap C

I. Ulama
II. Kaynaştırma 
III. Ünsüz yumuşaması
IV. Ünlü daralması
V. Ünsüz benzeşmesi
13. Aşağıdaki parçada numaralanmış ses olaylarından hangi ikisinin sadece birer örneği vardır?
Kitaplar yazıyor, semineri izliyor, ediyor, aşık oluyor; kahkahalar atıyor, sonra belki üzülüyor, arada durgunlaşıp çatalı ile yemeğini tabağında dolaştırıyordu.
A) I ve II    B) I ve V    C) III ve IV    D) II ve III    E) IV ve V


Çözümü

Ulama — aşık oluyor, kahkahalar atıyor
Kaynaştırma — yemeğ-i-n-i, tabağ-ı-n-da
Ünsüz yumuşaması — yemeğini, tabağında
Ünlü daralması — izliyor (izle-yor)
Ünsüz benzeşmesi — dolaştırıyordu (dolaş-dır)
Cevap E


Bu şehrin gecesi bir dişi papağan
Diyordum, "hakkı bir demet maydanoz."
Demeye kalmadı, önümden bir çocuk geçti,
Önünde bir çember,
Çemberin içinde bir horoz
14. Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi
B) Ünsüz düşmesi
C) Ünsüz türemesi
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünlü daralması


Çözümü

Ünlü düşmesi — şehrin
Ünsüz düşmesine örnek yok.
Ünsüz türemesi — hakkı (hak)
Ünsüz benzeşmesi — geçti
Ünlü daralması — diyordum
Cevap B


Yaşıyor (I) sihrini geçmiş zamanın
Hâlâ bu taşlarda gülen rüyanın
Güvercin bakışlı sessizlik bile
(II) Çınlıyor bir sonsuz devam vehmiyle
Gümüşlü bir (III) fecrin zafer aynası,
Muradiye (IV) sabrın acı meyvesi,
(V) Ömrünün timsali beyaz nilüfer

15. Dizelerdeki altı çizili sözcüklerin hangisinde diğerlerinden farklı bir ses olayı vardır?
A) I    B) II    C) III    D) IV     E) V

Çözümü

I,III,IV ve V. sözcüklerde ünlü düşmesi var.
II. sözcük de ise daralma var. (çın-la-yor)
Cevap B


Sayfanın çözümsüz hali için tıklayınız.

İlgili Sayfalar

Ses Olayları Test 1

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.