 |
İki perden oluşan eser, bir dolantı komedisidir.
Oyun ilk olarak Gedikpaşa Tiyatrosunda sahneye konmuştur.
Oyun ilk olarak Gedikpaşa Tiyatrosunda sahneye konmuştur.
Konu
Eserde Firuz Bey adlı gençle sevgilisi Nesibe Hanım’ın birbirlerine kavuşma çabaları ile geveze bir berberin neden olduğu gülünç olaylar anlatılır. Firuz Bey, Nesibe Hanım’ı ilk gençliğinden beri sevmektedir. Ancak Nesibe Hanım, babası tarafından yaşlı bir adamla evlendirilir. Nesibe Hanım’ın zevcesi iki yıl sonra ölür. Ondan hiç vazgeçmeyen Firuz Bey, sevdiğine kavuşmak için her yolu dener.
I. Perde
Firuz Bey, sevgilisi Nesibe’nin evine gizlice gireceği için heyecanlıdır. Yakalanırsa haysiyetinin zarar göreceğini düşünür. Ancak sevgilisine söz vermiştir. Evden çıkmadan önce tıraş olmak isteyen Firuz Bey, kâhyası Hurşit’e hemen bir berber bulup getirmesini emreder. Firuz’un aceleciliğine karşı Hurşit, gereksiz sorular sorarak oyalanır. Sonunda Firuz sinirlenir ve kâhyayı zorla dışarı çıkarır. Kâhyanın ardından yaver gelir. Firuz, yavere söyleyeceği şeyi tam bitirmeden yaver, Hurşit'in aksine, daha işittiği sözü anlamadan kapıya doğru yönelir. Evin beyi isteğini bir türlü anlatamadığı için sinirlenir.
Hurşit, Firuz’un her zaman tıraş olduğu berberi bulamamış; yerine çarşıda gördüğü bir berberi alıp gelmiştir. Berber Hamdi, yüzüne dikkatlice bakınca Firuz’u tanır. Hamdi, Firuz’un babasının berberidir. Hamdi, yirmi sene önce hayatını kaybeden babasının berberi olduğunu söyler. Evin beyi ise acelesi olduğunu hemen tıraşa başlamasını ister. Hamdi, batıl inançlara sahip bir berberdir. Cumartesi günü sakal tıraşı olmanın uğursuzluk getireceğine inandığından Firuz’a sadece saçını kestirmesini önerir. Firuz, kendisinin batıl itikatları olmadığını söylese de Hamdi, bir türlü tıraşa başlamaz. Beyin babasının cömertliğinden, Firuz’un küçük kardeşinden, lalasından, kendisinin yirmi sene önceki dükkânından ve dükkân sahibiyle aralarında geçen çeşitli kavgalardan uzunca bahseder. Firuz’un sabrı, susmak bilmeyen Hamdi’nin karşısında tükenir. Firuz sinirlenince berber tıraşa başlar. Hamdi tıraş sırasında da gevezeliğe devam eder. Bu arada Firuz’un çenesini keser. Canı yanan Firuz, berbere hakaret eder. Kendine söylenenleri hazmedemeyen berber, takımlarını toplamaya başlar. Firuz yarım tıraşlı bir yüzle ortada kaldığı için Hamdi’den özür diler, berberi konuşturmak için ona sorular sorar. Gevezelik fırsatını tekrar yakalayan berber bir anda eski hâline döner. Hiçbir şey olmamış gibi devam eder. Tıraş sırasında Firuz’un suratına üç defa aksırır. Mahcup olan berber, evin beyinden özür diler. Firuz kendisini affettiğini söylese de berber özür dilemeyi sürdürür. Bu sırada tıraşı tamamlar. Firuz kurtulduğuna şükrederek ayağa kalkar. Buluşmaya geç kaldığını fark eder ve aceleyle çıkar.
Firuz’un aceleyle çıkması berberin dikkatini çeker. Berber Hamdi cumartesi uğursuzluğunun Firuz Bey’in başına bir iş getirebileceği endişesiyle onu takip eder. Amacı babasının emaneti olarak gördüğü çocuğun başına bir şey gelecek olursa müdahale etmektir.
II. Perde
Nesibe ile Firuz Bey’in tanışıklıkları eskiye dayanır. Babaları kadim dostturlar. Onlar da babalarının dostluklarından dolayı âdeta birlikte büyürler. Ergenlik çağından itibaren birbirlerini sevmeye başlarlar. Ancak babasının onu maddi ve manevi koruma ve kollama içgüdüsü Nesibe için bir talihsizlik olur. Babası onu zengin ve yaşlı bir adamla evlendirir. Kocası iki sene sonra ölünce Nesibe genç yaşta dul kalır. Firuz Bey ise Nesibe Hanım’a olan aşkından hiç vazgeçmez ve onunla evlenmek ister. Firuz Bey’in evlilik talebine başlarda Nesibe Hanım da karşı çıkar, ancak sonradan Firuz Bey’in teklifini kabul eder. Artık ikisi birbirlerine tutkuyla âşıktır.
Nesibe, geciken sevgilisini beklemektedir. Sokaktan gelen her ayak sesini Firuz’un zannederek pencereye koşar. Hizmetçisi Safinaz, Firuz’un eve girebilmesi için arka kapıda beklemektedir. Bu arada hizmetçi, sevgilisinin geldiğini hanımına haber verir. Nesibe bekletildiği için sitemlidir. Genç adam, gecikmesinin sebebini uzunca anlatır. Safinaz bu sırada telaşla içeri girer. Nesibe’nin halası Rukiye Hanım gelmiştir. Nesibe, Firuz'u kolundan tutup masanın altına saklar.
Firuz Bey, sevgilisi Nesibe’nin evine gizlice gireceği için heyecanlıdır. Yakalanırsa haysiyetinin zarar göreceğini düşünür. Ancak sevgilisine söz vermiştir. Evden çıkmadan önce tıraş olmak isteyen Firuz Bey, kâhyası Hurşit’e hemen bir berber bulup getirmesini emreder. Firuz’un aceleciliğine karşı Hurşit, gereksiz sorular sorarak oyalanır. Sonunda Firuz sinirlenir ve kâhyayı zorla dışarı çıkarır. Kâhyanın ardından yaver gelir. Firuz, yavere söyleyeceği şeyi tam bitirmeden yaver, Hurşit'in aksine, daha işittiği sözü anlamadan kapıya doğru yönelir. Evin beyi isteğini bir türlü anlatamadığı için sinirlenir.
Hurşit, Firuz’un her zaman tıraş olduğu berberi bulamamış; yerine çarşıda gördüğü bir berberi alıp gelmiştir. Berber Hamdi, yüzüne dikkatlice bakınca Firuz’u tanır. Hamdi, Firuz’un babasının berberidir. Hamdi, yirmi sene önce hayatını kaybeden babasının berberi olduğunu söyler. Evin beyi ise acelesi olduğunu hemen tıraşa başlamasını ister. Hamdi, batıl inançlara sahip bir berberdir. Cumartesi günü sakal tıraşı olmanın uğursuzluk getireceğine inandığından Firuz’a sadece saçını kestirmesini önerir. Firuz, kendisinin batıl itikatları olmadığını söylese de Hamdi, bir türlü tıraşa başlamaz. Beyin babasının cömertliğinden, Firuz’un küçük kardeşinden, lalasından, kendisinin yirmi sene önceki dükkânından ve dükkân sahibiyle aralarında geçen çeşitli kavgalardan uzunca bahseder. Firuz’un sabrı, susmak bilmeyen Hamdi’nin karşısında tükenir. Firuz sinirlenince berber tıraşa başlar. Hamdi tıraş sırasında da gevezeliğe devam eder. Bu arada Firuz’un çenesini keser. Canı yanan Firuz, berbere hakaret eder. Kendine söylenenleri hazmedemeyen berber, takımlarını toplamaya başlar. Firuz yarım tıraşlı bir yüzle ortada kaldığı için Hamdi’den özür diler, berberi konuşturmak için ona sorular sorar. Gevezelik fırsatını tekrar yakalayan berber bir anda eski hâline döner. Hiçbir şey olmamış gibi devam eder. Tıraş sırasında Firuz’un suratına üç defa aksırır. Mahcup olan berber, evin beyinden özür diler. Firuz kendisini affettiğini söylese de berber özür dilemeyi sürdürür. Bu sırada tıraşı tamamlar. Firuz kurtulduğuna şükrederek ayağa kalkar. Buluşmaya geç kaldığını fark eder ve aceleyle çıkar.
Firuz’un aceleyle çıkması berberin dikkatini çeker. Berber Hamdi cumartesi uğursuzluğunun Firuz Bey’in başına bir iş getirebileceği endişesiyle onu takip eder. Amacı babasının emaneti olarak gördüğü çocuğun başına bir şey gelecek olursa müdahale etmektir.
II. Perde
Nesibe ile Firuz Bey’in tanışıklıkları eskiye dayanır. Babaları kadim dostturlar. Onlar da babalarının dostluklarından dolayı âdeta birlikte büyürler. Ergenlik çağından itibaren birbirlerini sevmeye başlarlar. Ancak babasının onu maddi ve manevi koruma ve kollama içgüdüsü Nesibe için bir talihsizlik olur. Babası onu zengin ve yaşlı bir adamla evlendirir. Kocası iki sene sonra ölünce Nesibe genç yaşta dul kalır. Firuz Bey ise Nesibe Hanım’a olan aşkından hiç vazgeçmez ve onunla evlenmek ister. Firuz Bey’in evlilik talebine başlarda Nesibe Hanım da karşı çıkar, ancak sonradan Firuz Bey’in teklifini kabul eder. Artık ikisi birbirlerine tutkuyla âşıktır.
Nesibe, geciken sevgilisini beklemektedir. Sokaktan gelen her ayak sesini Firuz’un zannederek pencereye koşar. Hizmetçisi Safinaz, Firuz’un eve girebilmesi için arka kapıda beklemektedir. Bu arada hizmetçi, sevgilisinin geldiğini hanımına haber verir. Nesibe bekletildiği için sitemlidir. Genç adam, gecikmesinin sebebini uzunca anlatır. Safinaz bu sırada telaşla içeri girer. Nesibe’nin halası Rukiye Hanım gelmiştir. Nesibe, Firuz'u kolundan tutup masanın altına saklar.
Rukiye Hanım, berber Hamdi gibi gevezedir. İlk perdede Firuz’un başına gelen ikinci perdede Nesibe’nin başına gelir. Genç kız, bir an evvel geveze halasını göndermeyi düşünür. Başının ağrıdığını söyleyerek halasından müsaade ister. Rukiye Hanım başlangıçta anlayış gösterip gideceğini söylese de gevezeliğini sürdürür. Firuz konuşmalar sırasında, masanın altında bunalır.
Nesibe artık dayanamayacağını belli edince Rukiye, gelişinin asıl sebebini söyler. Deminden beri Nesibe'nin babası Şaban Efendi, avluda birileriyle kavga etmektedir. Kavga ettiği kişilerden birisinin kendilerinin eski kiracısı, berber Hamdi olduğunu söyleyince Firuz, başını masanın altından çıkarır. Yaşanan olayların Hamdi ile ilgisini kurmaya çalışır.
Rukiye yeğenine berberin beyini aradığını, eğer beyini vermezlerse mahalleliye haber verip rezalet çıkaracağını söyler. Şaban Efendi bu sırada içeri girer. Kadınlara dışarı çıkarır. Hamdi ve Firuz’un uşakları eve gelir. Evin kapısında bekleyen Hamdi, birtakım kavga sesleri duymuş, Firuz’un dövüldüğünü zannederek onu kurtarma niyetiyle eve gelmiştir. Berber, Şaban’ın evde yabancı bir erkek olmadığını ısrarla söylemesine rağmen ona inanmaz. Beyinin içeride olduğunu iddia eder. Berber Hamdi, Firuz Bey’e zarar verileceği endişesiyle uşaklar Hurşit ve Yaver’i de yardıma çağırır. Kapı önünde daha fazla rezil olmak istemeyen Şaban Efendi, gelenleri içeri alır. Uşaklar ve berber evi arar. Hamdi masanın örtüsünü kaldırıp Firuz’u açığa çıkarır. Genç adama, bu musibetlerin sakal tıraşı olduğu için başına geldiğini söyler. Şaban Efendi, masanın altındaki Firuz’u görünce şaşırır. Firuz’un rahmetli babasıyla kardeş gibi olduğundan ondan böylesi bir ahlâksızlığı beklememektedir. Sinirinden Firuz’a hakaret ederken genç adam hileye başvurma sebebinin, kızına iki seneden beri duyduğu aşk olduğunu anlatır. Yaşlı adamın ayaklarına kapanıp af diler. Hamdi ve uşaklar, Şaban Efendi’den beylerini affetmesini ister. Şaban’ın siniri geçmez, yaşananların affedilir şeylerden olmadığını söyler. Hamdi işi fazla büyütmemek gerektiğini belirtir, aksi hâlde namusuna zarar gelecektir. Berberin önerisi iki genci evlendirmektir. Şaban Efendi bu öneriye hiddetle karşı çıkar.
Nesibe artık dayanamayacağını belli edince Rukiye, gelişinin asıl sebebini söyler. Deminden beri Nesibe'nin babası Şaban Efendi, avluda birileriyle kavga etmektedir. Kavga ettiği kişilerden birisinin kendilerinin eski kiracısı, berber Hamdi olduğunu söyleyince Firuz, başını masanın altından çıkarır. Yaşanan olayların Hamdi ile ilgisini kurmaya çalışır.
Rukiye yeğenine berberin beyini aradığını, eğer beyini vermezlerse mahalleliye haber verip rezalet çıkaracağını söyler. Şaban Efendi bu sırada içeri girer. Kadınlara dışarı çıkarır. Hamdi ve Firuz’un uşakları eve gelir. Evin kapısında bekleyen Hamdi, birtakım kavga sesleri duymuş, Firuz’un dövüldüğünü zannederek onu kurtarma niyetiyle eve gelmiştir. Berber, Şaban’ın evde yabancı bir erkek olmadığını ısrarla söylemesine rağmen ona inanmaz. Beyinin içeride olduğunu iddia eder. Berber Hamdi, Firuz Bey’e zarar verileceği endişesiyle uşaklar Hurşit ve Yaver’i de yardıma çağırır. Kapı önünde daha fazla rezil olmak istemeyen Şaban Efendi, gelenleri içeri alır. Uşaklar ve berber evi arar. Hamdi masanın örtüsünü kaldırıp Firuz’u açığa çıkarır. Genç adama, bu musibetlerin sakal tıraşı olduğu için başına geldiğini söyler. Şaban Efendi, masanın altındaki Firuz’u görünce şaşırır. Firuz’un rahmetli babasıyla kardeş gibi olduğundan ondan böylesi bir ahlâksızlığı beklememektedir. Sinirinden Firuz’a hakaret ederken genç adam hileye başvurma sebebinin, kızına iki seneden beri duyduğu aşk olduğunu anlatır. Yaşlı adamın ayaklarına kapanıp af diler. Hamdi ve uşaklar, Şaban Efendi’den beylerini affetmesini ister. Şaban’ın siniri geçmez, yaşananların affedilir şeylerden olmadığını söyler. Hamdi işi fazla büyütmemek gerektiğini belirtir, aksi hâlde namusuna zarar gelecektir. Berberin önerisi iki genci evlendirmektir. Şaban Efendi bu öneriye hiddetle karşı çıkar.
Hamdi, Şaban Efendi’yi ikna etmeye kararlıdır. Firuz’u kurtarmak için Şaban’a geçen gün duyduğu bir haberi aktarır. Birkaç yıl önce bir baba, kızını istediği kişiyle evlendirmemiş, kız altı ay içinde hastalanıp ölmüştür. Duyduğu haber üzerine Şaban Efendi hem kızını kaybetme korkusundan hem de Firuz’un asil ve zengin olduğunu bildiği için evliliğe razı olur. Firuz’u yanına çeker, babasının hatırına affedildiğini ve evlenmelerine onay verdiğini söyler. Haftaya nikâhlarının kıyılacağını bildirir ve kızına müjdeyi vermek için çıkar. Firuz’un Hamdi’ye karşı hisleri değişir. Hediye olarak para vermek ister. Hamdi, parayı kabul etmez. Firuz’dan artık kendisine tıraş olacağını vadetmesini ve kendisini dinlemekten sıkılmayacağına söz vermesini ister. Firuz istenenleri kabul eder. Birlikte evden çıkarlarken perde kapanır.
İlgili Sayfa
👉 Tanzimat Dönemi Tiyatro Özetleri
Yararlanılan Kaynaklar
Tanzimat Dönemi Türk Tiyatrosu Direktör Ali Bey'in hayatı, eserleri ve Edebi Kişiliği, Emir Ali Şahin
Direktör Ali Bey'in Tiyatrolarında ve Oyunlarda Mizah, Batuhan Erdoğan
Afiş: Trabzon Devlet Tiyatrosu 2018 (tiyatrolar.com.tr)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.