Levnî (18. yy)

Minyatür

• Minyatür sanatçısı, şair.
• Edirne doğumlu sanatçının asıl adı Abdülcelil Çelebi'dir.
• "Levnî" onun mahlasıdır. Arapça bir sözcük olan "levn" renk demektir.
• Genç yaşta İstanbul’a gelen sanatçı, II. Mustafa zamanında nakkaşbaşılığa yükselmiştir. III. Ahmet döneminde de görevini sürdürmüştür.
• Sanatçı, 1732'de İstanbul'da ölmüştür.

Sanat Anlayışı ve Önemi

• Osmanlı minyatür sanatının son büyük temsilcisidir.
• Divan şairi Nedim gibi o da Lale Devri'nin sembol isimlerinden biridir.
• Resimleri ile devrin sosyal hayatı, giyim-kuşamı ve eğlencelerini yansıtmıştır.

• Hem divan hem de âşık edebiyatı tarzında şiirler yazmıştır.
• Hem aruz hem hece ölçüsünü kullanmış, daha çok hecede başarılı olmuştur.
• Bu nedenle 18. yüzyılın âşıkları içinde gösterilir.
• Usta bir şair olmasına rağmen şiirlerinden çok azı günümüze ulaşmıştır.
• Atasözlerini nazma çekmek Levnî ile başlamıştır.
• Âşık edebiyatı sahasındaki en ünlü eseri Atalar Sözü Destanı'dır.
• Sanatçının Selanik'ten İstanbul'a kadar yaptığı deniz yolculuğunu anlatan uzun bir destanı ile "uymuş" redifli mizahi bir tekerleme-destanı daha vardır.

Atalar Sözü Destanı

• 11'li hece ölçüsü ile söylenen bu destan, 29 dörtlükten oluşmaktadır.
• Levnî, destanı sade ve samimi bir dille söylemiş; atasözlerini bozmadan ve yerli yerinde kullanmıştır.
• Eser, sonradan bağımsız bir tür haline gelmiştir.
• Âşık edebiyatında en eski ve başarılı örneğini Levnî’de görülen atalar sözü söyleme geleneği, 18 ve 19. yüzyıllarda artarak devam etmiştir.
• Bu tür destanlar, daha çok nasihat verme (pendname) amacıyla yazılmıştır.

İlgili Sayfa 

👉 Halk Edebiyatı Ana Sayfa

Yararlanılan Kaynaklar

• Atasözlerinde Günlük Hayat, Nuh Mustafa Beğenmez
• Âşık Edebiyatında Atalar Sözü Destanı Söyleme Geleneği, Cafer Özdemir
• TDV İslam Ansiklopedisi Levnî Maddesi, Şehnaz Yalçın