Yüklemin Yerine Göre Cümleler

Yüklemin yerine göre cümleler kurallı, devrik ve eksiltili olmak üzere üçe ayrılır.

Kurallı Cümle

• Yüklemi sonda bulunan cümledir. 
• Dilimizin söz dizim özelliğine göre asıl öge sonda, yardımcı ögeler de başta bulunur.

Örnekler

→ İstanbul'un edebiyat çevrelerinde dostları varmış.
                                                                       yüklem

→ İnsan, emeğini o kadar kolay gözden çıkaramıyor.
                                                          yüklem

→ Artık sana dargın değilim.
                          yüklem

→ "Memleket isterim / Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun; / Kuşların çiçeklerin diyarı olsun."

Hatırlatma: Vurgulanmak istenen öge yükleme yaklaştırılır (cümle vurgusu).

Babam İstanbul'a yarın gidecekmiş. (vurgu zamanda) 

Babam yarın İstanbul'a gidecekmiş. (vurgu mekanda)

Devrik Cümle

• Yüklemi sonda değil, cümlenin herhangi bir yerinde bulunan cümlelerdir.
• Amaç, yargıya bir duygu değeri kazandırmaktır.
• Özellikle şiir dilinde, atasözlerinde, günlük konuşmalarda ve sohbet türünde kaleme alınan yazılarda görülür.

Örnekler

→ Geçti istemem gelmeni / Yokluğunda buldum seni

→ Dün kahkahalar yükseliyorken evinizden / Bendim geçen sandalla denizden

→ Sevinmiştim onu buralarda gördüğüm için.

→ Güler yüze ve gülmeye dair olan bu konuşmayı asık suratla dinlemenizi istemem tabii.

Eksiltili Cümle

• Yüklemi söylenmeyen cümlelere denir. 
• Bu tür cümlelerde yüklemin söylenmemiş olması cümlenin anlamında eksiklik meydana getirmez. 
• Dinleyici ya da okuyucu cümlenin söylenmemiş kısmını ya kendisi tamamlar ya da zaten bilinmektedir.

Örnekler

Hayvanlar koklaşa koklaşa, insanlar konuşa konuşa… (anlaşır)

İncir babadan, zeytin dededen… (kalmalı)

Armudun sapı (var), üzümün çöpü (var).

Gecenin koyu karanlığında rüzgârda sokak korkusu... (var).

İlgili Sayfalar

• Anlamına Göre Cümleler

• Yüklemin Türüne Göre Cümleler

• Yapısına Göre Cümleler

• Cümlenin Ögeleri Özet Anlatım

• Cümlenin Ögeleri ve Cümle Türleri Çıkmış Sorular 

Konu Anlatımı İndir

👇👇👇