Cumhuriyet Dönemi Halk Şiiri

  • Sayıları azalsa da halk şairleri usta çırak ilişkisi içerisinde yetişmeye devam etmiştir.
  • Genel olarak saz eşliğinde şiirler söylemişler ancak saz çalmayıp geleneğe uygun şiirler yazan şairler de yetişmiştir. (Abdürrahim Karakoç gibi)
  • Bu dönem halk şairleri geleneksel konular yanında güncel konuları da işlemiştir.
  • Dil; divan şiirinin doğal ömrünü tamamlaması, dilde sadeleşme hareketi ve ulus-devlet anlayışına bağlı olarak bir önceki yüzyıla göre daha sadedir.
  • Şiirlere ad verilmeye başlanmıştır. 
  • 1966'da düzenlenmeye başlanan Konya Âşıklar Bayramı'nın düzenli hâle gelmesi hem farklı bölgelerden gelen âşıkların tanışmasına hem de âşıkların geniş çevrelerce tanınmasına vesile olmuştur.
  • Sanayileşme, kentleşme, ulaşım, ekonomi, eğitim ve iletişim alanlarında meydana gelen hızlı değişimler geleneğe olan ilgiyi azaltmıştır.
  • Cumhuriyetle birlikte halk şiiri geleneğinden beslenen modern şiir anlayışları ortaya çıkmıştır.
Aşık Veysel (1894 – 1973)
  • Asıl adı, Veysel Şatıroğlu.
  • Sivas'ın Şarkışla ilçesinin Sivrialan köyünde doğdu.
  • Âşık Veysel’i geniş kesimlere tanıtan ilk isim Ahmet Kutsi Tecer'dir.
  • Şiirlerindeki doğal söyleyiş, ezgilerinin orijinal oluşu, seçtiği konular ve birleştirici üslubu onun şöhret kazanmasını sağlayan önemli faktörlerdir.
  • Aşık Veysel; aşk, gurbet, yaşam, ayrılık, yalnızlık, doğa, toprağa bağlılık, din-tasavvuf, eğitim, çağdaşlık, memleket sevgisi gibi hemen her konuda şiir söylemiştir.
  • Kara Toprak, Uzun İnce Bir Yol, Güzelliğin On Para Etmez, Sazıma ve Dostlar Beni Hatırlasın en çok bilinen şiirleridir.
👉 Aşık Veysel hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Murat Çobanoğlu (1940 - 2005)
  • 1971’de Halk Ozanları Kahvesini kurarak usta âşıkların bir araya gelmesini ve genç âşıkların yetişmesini sağlamıştır.
  • Aşıklık geleneğinin doğaçlama söyleme, atışma yapma, muamma çözme, leb-değmez ve hikaye anlatma gibi tüm unsurlarını başarıyla uygulayan bir saz şairidir.
  • Hikaye anlatmakla kalmamış, kendisi de birçok hikaye tasnif etmiştir.
👉 Murat Çobanoğlu hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Şeref Taşlıova (1938 – 2014)
  • 1964 yılında Kars Radyosuna halk şairi olarak girerek yaklaşık on yıl, bu radyoda çeşitli programlar yaptı.
  • Tasnif ettiği birçok halk hikâyesi ve binin üzerinde şiiri vardır.
  • Saza hakimiyeti ve güçlü doğaçlaması ile tanınır.
  • UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2008 yılı için Yaşayan İnsan Hazinelerinden biri olarak seçilmiştir.
👉 Şeref Taşlıova hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Aşık Reyhani (1934 – 2006)
  • Toplumsal yerginin ağır bastığı şiirleri ile tanındı.
  • Hikaye anlatıcısı olarak da kendinden söz ettirmeyi başaran sanatçının tasnif ettiği hikayeler de vardır.
  • Sanatçının başarılı olduğu alanlardan biri de muamma çözme ve askı indirmedir.
  • Ne Ey Oldu Gardaş, Öldün Kurtuldun” şiiri ile meşhurdur.
Aşık Mahzuni Şerif (1943 – 2002) 
  • Saz şairi, âşık.
  • Alevi-Bektaşi geleneğine bağlıdır.
  • Şiir anlayışı daha çok Pir Sultan Abdal'a yakındır.
  • Halk sorunlarını toplumcu bir bakış açısıyla ele almıştır.
  • Siyasi ve toplumsal konularda yazdığı taşlamalarla ünlüdür.
  • Çok bilinen eserlerinden bazıları: İşte Gidiyorum Çeşm-i Siyahım, Yuh Yuh, Dostum Dostum, Nem Kaldı, Mevla'm Gül Diyerek İki Göz Vermiş...
Neşet Ertaş (1938 – 2012)
  • Abdallık geleneğinin son büyük temsilcisidir. 
  • "Bozkırın Tezenesi" olarak da anıldı (tezene: mızrap).
  • Bağlamadaki kendine has tavrı üniversitede ders olarak verildi, bunun yanı sıra birçok teze konu oldu. 
  • "Garip" mahlasıyla âşık tarzı şiirler yazmıştır. 
  • Şiirlerinde aşk, doğa, gurbet, gariplik, dert, özlem, ölüm, din anlayışı ve zamandan yakınma gibi çok çeşitli konuları ele almıştır.
  • "Zülüf Dökülmüş Yüze", "Zahidem" ve "Gönül Dağı" en tanınmış eserleridir.
Abdürrahim Karakoç (1932 – 2012)
  • Kalem şairidir. 
  • Sazı ve doğaçlaması olmayan Karakoç, geleneğe uygun olarak heceyle şiirler yazmıştır.
  • Aşk ve gurbet temaları dışında sosyal konular üzerine yazdığı taşlamaları ile ünlüdür.
  • “Mihriban” ve “Unutursun Mihribanım” en tanınmış eserleridir.
Aşık Feymani (1942 )
  • Asıl adı Osman Taşkaya'dır.
  • Çukurova aşıkları arasında önemli bir yere sahiptir.
  • Badeli bir âşık olan Feymani'nin dinî-tasavvufi nitelikli şiirleri de vardır.
  • Nasihat türü şiirleri, eserlerinde önemli bir yer tutar.
  • Atışmalarıyla ünlüdür.

1 yorum:

  1. elinize sağlık çok güzel bir çalışma olmuş.

    YanıtlaSil

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.