Ses Olayları Konu Testi 7 Çözümlü

Bilirim ki taşlığın bir döşek kadar ılık
Sana az daha yakın yaşamak için artık
Rabbim, ben yalnız zeytin ve ekmek istiyorum
1. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisine örnek yoktur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Ünlü düşmesi
C) Ünlü daralması
D) Ünlü değişimi
E) Ünsüz türemesi

Çözümü

Ünsüz benzeşmesine örnek yok.
Ünlü düşmesi — yalın-ız > yalnız
Ünlü daralması — iste- > istiyorum
Ünlü değişimi — sen-e > sana
Ünsüz türemesi — Rab > Rabbim
Cevap A

Gökten dökülen sıcak, yanakları (I) yakıyor, göğüsleri (II) eziyor, nefesleri (III) tıkıyor. Elle tutulabilir bir alev haline (IV) geliyor. Ortalık gözleri kamaştıracak derecede aydınlık... Karşıdaki çamlar yanık, siyah birer leke gibi (V) duruyor.
2. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünlü daralması vardır?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

Çözüm

Ünlü daralması Türkçede düz-geniş ünlüler ile biten eylem kök ya da gövdelerine şimdiki zaman kip eki (-yor) getirildiğinde görülür. Yani ünlü daralması olabilmesi için eylem kök ya da gövdesinin a ya da e ile bitmesi gerekir. Parçada buna uyan tek sözcük tıka- eylemidir. 
tıka-yor > tıkıyor
Cevap C

Şinasi’yi (I) tereddüde düşürdü ve ayrılmak azabını (II) arttırdı. Neriman’ın elini (III) bırakmıyor, (IV) ayrılığı geciktirmek için lüzumsuz şeyler söylüyordu. Sabırsızlaşan genç kız, biraz şiddetle elini kurtarıp (V) uzaklaştı.
3. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerin hangisinde birden fazla ses olayı vardır?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

Çözüm

I — tereddüt > tereddüde (ünsüz yumuşaması)
II — art-dır > art-tır (ünsüz benzeşmesi)
III — bırak-ma-yor > bırak--yor (ünlü daralması)
IV — ayır-ı > ayrı (ünlü düşmesi) / ayrı-lık-ı > ayrı-lığ-ı (ünsüz yumuşaması)
V — uzak-laş-dı > uzaklaş-tı (ünsüz benzeşmesi)
Cevap D

(I) Kâhin, görebilen tek gözüyle aynaya baktı ve Kalın Musa'yı gördü. (II) Bu tok sesli adam, Hızır Paşa'dan yüklüce bir emekli maaşı aldığını ailesinden saklıyor ve (III) bir de utanmadan yemeklerini kardeşi Hüseyin Efendi'nin evinde yiyordu. (IV) Ama bu adamın hakkını yememek gerekti: (V) Çünkü bir ara darda kalan kardeşine faizle tam yirmi bir altın borç vermişti.
4. Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangilerinde ünlü daralması ya da ünsüz türemesi yoktur?
A) I ve II   B) I ve V   C) II ve III   D) III ve IV   E) IV ve V

Çözümü

II — sakla- > saklıyor (ünlü daralması)
III — ye- > yiyordu (ünlü daralması)
IV — hak > hakkını (ünsüz türemesi)
I ve V'te ünlü daralması ya da ünsüz türemesi yok.
Cevap B

Denize çok büyük bir sevgi besliyorum. Denizden ayrıyken onu hatırlıyorum. Limandaki bağlı gemileri özlüyorum. Deniz suyunda yıkanmamış rüzgârı bile sevmiyorum. Dalgalar gözümde tütüyor. Deniz olmayınca ay ışığı beni güldürmüyor. Senin elma ve fındık bahçelerinden denize bakacağın günleri hasretle bekliyorum.
5. Bu parçada ünlü daralma sına örnek olabilecek kaç sözcük vardır?
A) 3   B) 4   C) 5   D) 6   E) 7

Çözümü

besle- > besliyor / hatırla- > hatırlıyorum / özle- > özlüyorum / sevme- > sevmiyorum / güldürme- > güldürmüyor / bekle- > bekliyorum
Cevap D

Çocuğun başı yastıktan kaymış, boynu incecik, yüzü sapsarı. Çocuk soluk bile almıyor. Küçücük yüzü, alacakaranlıkta hayal meyal...
6. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz düşmesi
B) Kaynaşma
C) Ünlü düşmesi 
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünlü daralması

Çözümü

Ünsüz düşmesi — küçük-cük > küçücük
Kaynaşmaya örnek yok.
Ünlü düşmesi — boyun-u > boynu
Ünsüz benzeşmesi — yastık-dan > yastıktan
Ünlü daralması — al-ma-yor > almıyor
Cevap B

Kalpten kazıdılar iman sırrını
Her günün bugünden beter yarını
Acı rüzgârlara vermiş bağrını
Türk bayrağı yana yana çırpınır
7. Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi
B) Ünsüz türemesi
C) Ünlü türemesi
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Kaynaşma

Çözümü

Ünlü düşmesi — bağır > bağrını
Ünsüz türemesi — sır > sırrını
Ünlü türemesine örnek yok.
Ünsüz benzeşmesi — kalp-den > kalpten
Kaynaşma — sırr-ı-n
Cevap C

Aşklarının tarihi bir şehrin tarihidir diyorum
Gün gelir aşklarıyla anılır şehirler anılırsa
Niyetim sevdalı sözler etmek de olmasa
İzmir için ne yazarsam sana adıyorum
8. Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi
B) Ünlü değişimi
C) Ünlü daralması
D) Ünsüz yumuşamasına aykırılık
E) Ünsüz benzeşmesi

Çözümü

Ünlü düşmesi — şehir > şehrin
Ünlü değişimi — sen > sana
Ünlü daralması — ada- > adıyorum
Ünsüz yumuşamasına aykırılık — niyet-im
Ünsüz benzeşmesine örnek yok.
Cevap E


9. Aşağıda verilen dizelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına örnek yoktur?
A) Uyandırmayın beni, uyanamam
     Kaybolmuş sevdiklerimiz aşkına
B) Benimdir ovalar, kartallar semti
     Nerde akşam orada sabah ederim
C) İşlerin yolunda gidiyor kasap
     İşlerin yolunda
D) Ardından ölüme düşen başın
     İki kardeş bakakalmış şaşkın
E) Her mihnet kabulüm yeter ki
    Gün eksilmesin penceremden

Çözümü

A — kayıp > kaybolmuş
B — et- > ederim
C — git- > gidiyorum
D — art > ardından
E'de ünsüz yumuşamasına örnek yok.
Cevap E

Yavaşça başını (I) sallıyor, ağzından hiçbir ses (II) çıkmadığı halde bıyık ve sakalının boyalı kılları arasında dudakları (III) kımıldıyordu. Yalnız kalınca (IV) nefsini birden pek yorgun, adeta kımıldanamayacak kadar yorgun hissetti. Başını koltuğun arkasına dayayarak bu feci yorgunluğu (V) gidermeye çalıştı.
10. Bu parçadaki altı çizili sözcükler ses olaylarına göre eşleştirilse hangisi dışarıda kalır?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

Çözüm

I — sallıyor (salla-) ve III — kımıldıyordu (kımılda-) ünlü daralması
II — çıkmadığı (çık-ma-dık-ı) ve gidermeye (git-) ünsüz yumuşaması
Cevap D

Düşman eline geçmiş bir kentin enkazına benzeyen bu evden çıkarken ufacık bir çocuktum. Daracık, kısa bir pantolon giyiyordum. Hayatın katılığını daha duymuyordum. Her şey, her olay bana yalan gibi geliyordu.
11. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz türemesi
B) Ünlü daralması
C) Ünlü düşmesi
D) Ünsüz düşmesi
E) Ünlü türemesi

Çözümü

Ünsüz türemesine örnek yok.
Ünlü daralması — duy-ma (mak) > duymuyorum
Ünlü düşmesi — beniz > benzeyen
Ünsüz düşmesi — ufak > ufacık
Ünlü türemesi — daracık
Cevap A

Sarışın bir kurda benziyordu.
Ve mavi gözleri çakmak çakmaktı
12. Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisine örnek yoktur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Kaynaşma
C) Ünlü düşmesi
D) Ünlü daralması
E) Ünsüz yumuşaması

Çözümü

Ünsüz benzeşmesi — çakmak-dı > çakmaktı
Kaynaşmaya örnek yok.
Ünlü düşmesi — beniz > benziyordu
Ünlü daralması — benze- > benziyordu
Ünsüz yumuşaması — kurt > kurda
Cevap B


Burası her Arnavut kasabası gibi soğuk ve taştan idi. Uzaktan görene, bir sürgün yeri hissi veriyordu. Köprü yıkık olduğu için girmek olasılığı yoktu. Uzaktan, büyücek bir yapının üzerinde Arnavutların kara kartallı bağımsızlık bayrakları sallanıyordu.
13. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisine örnek yoktur?
A) Ünsüz türemesi
B) Ünlü daralması
C) Ünsüz düşmesi
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünsüz yumuşaması

Çözümü

Ünsüz türemesi — his > hissi
Ünlü daralmasına örnek yok.
Ünsüz düşmesi — büyük > büyücek
Ünsüz benzeşmesi — taş-dan > taştan...
Ünsüz yumuşaması — olasılık > olasılığı
Cevap B

Ben kendi hesabıma her zaman kıssadan hisse çıkarmasını sevdiğim için isterdim ki o da bu sorun üzerinde azıcık düşünsün ve gerçeği öğrenmekten ne kadar uzak olduğunu anlasın.
14. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisine örnek yoktur?
A) Ünsüz türemesi
B) Ünlü türemesi
C) Ünsüz yumuşaması
D) Kaynaşma
E) Ünsüz benzeşmesi

Çözümü

Ünsüz türemesine örnek yok.
Ünlü türemesi — az-cık > azıcık
Ünsüz yumuşaması — hesap > hesabıma
Kaynaşma — çık-ar-ma-s-ı-n-ı...
Ünsüz benzeşmesi — öğren-mek-den > öğrenmekten
Cevap A

I. bir demet güldü zaman
   koynuma girerdi ben bilmeden
II. Bir sararmış beniz hali taşında
    Kalesi var göğe ağmak peşinde
III. Her şey birden oldu.
     Birdenbire vurdu gün ışığı yere
IV. sizi de öksüz bırakırlar bu kentte
     bu kentte boynu bükük kalırsınız
V. İnce yağmurlarını serperler; ay büyür
    Sıcak bir yaz kokusu yükselir topraktan
15. Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangisinde ünlü düşmesine örnek yoktur?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

Çözüm

I — koyun > koynuma
II — sarı > sarar-
III'te ünsüz düşmesine örnek yok.
IV — boyun > boyn-u
V — ısı-cak > sıcak
Cevap C

Şimdi burada gece ve sessizlik
Çöküyor ağır ağır tıkırdarken saat
Kol geziyor soğuk çevresinde 
evin
Ve buz gibi cama dayıyorum başımı
16. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisine örnek yoktur?
A) Düzlük-yuvarlaklık uyumuna aykırı ek
B) Ünlü daralması
C) Ünlü düşmesi
D) Kaynaşma
E) Ünsüz türemesi

Çözümü

Düzlük-yuvarlaklık uyumuna aykırı ek — -yor
Ünlü daralması — daya- > dayıyorum
Ünlü düşmesi — çevir > çevr-e
Kaynaşma — çevre-s-i-n-de
Ünsüz türemesine örnek yok.
Cevap E

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.