Çerağan Vakti Geldi Lalezarın Didesi Ruşen

Şarkı

Erişti nev-bahar eyyâmı, açıldı gül-i gülşen
Çerâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen
Çemenler döndü rûy-i yâre reng-i lâle vü gülden
Çerâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen

Açıldı dilberin ruhsârı gibi lâleler güller
Yakıştı zülf-i hûban-veş zemîne saçlı sünbüller
Bu mısra’la nevâsâz olmada âşüfte bülbüller
Çerâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen

Gelir deyü cihânın şehriyârı bezm-i gülzâra
Temâşâ etmek içün yâsemenler çıkdı dîvâra
Tebessümle dedi gül-gonca gûş-ı bülbül-i zâra
Çerâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen

Olup gülşen çerâğan ile pür-şevk u neşât-efzâ
Zemîni lâlezârın nûrdan tâvûsdur gûyâ
Hezâran müjde kim açıldı rûy-ı gonca-i raʿnâ
Çerâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen

Sezâdır kim cihânın pâdişâh-ı mekremet-kârı
Müşerref ede teşrîf-i hümâyûnuyla gülzârı
Nedîmin sazlarla okuna bu tâze güftârı
Çerâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen

Nedim

Günümüz Türkçesi

1. Bent

Erişti nevbahar eyyâmı, açıldı gül-i gülşen
Çerâğan vakti geldi lâlezârın didesi ruşen
Çemenler döndü rûy-i yâre reng-i lâle vü gülden
Çerâğan vakti geldi lâlezârın didesi ruşen

nevbahar: ilkbahar
eyyam: günler
gülşen: gül bahçesi
çerağan (çırağan): ışık kaynağı, lale şenlikleri
dide: göz
ruşen: aydın, parlak
didesi ruşen: gözü aydın
rû: yüz

Bahar günleri geldi, bahçeler çiçek açtı. Eğlence (kandilleri yakma) vakti geldi, lale bahçesinin gözü aydın. Lale ve gül renklerinden çimenler, yârin yüzüne benzemeye başladı. Eğlence (kandilleri yakma) vakti geldi, lale bahçesinin gözü aydın.

2. Bent

Açıldı dilberin ruhsârı gibi lâleler güller
Yakıştı zülf-i hûban-veş zemîne saçlı sünbüller
Bu mısra’la nevâsâz olmada âşüfte bülbüller
Çerâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen

ruhsar: yanak
hûban: güzeller
veş. gibi
neva: ahenk, ses, güzel seda, nağme, avaz
aşüfte: perişan

Lale ve güller, güzellerin yanakları gibi renklendi, güzelleşti. Bahçedeki sümbüller de güzellerin saçları gibi zemine yakıştı. Bahçedeki aşüfte bülbüller ise güftesi bu mısralar olan şarkıyı söylemekte. Eğlence (kandilleri yakma) vakti geldi, lale bahçesinin gözü aydın.

3. Bent

Gelir deyü cihânın şehriyârı bezm-i gülzâra
Temâşâ etmek içün yâsemenler çıkdı dîvâra
Tebessümle dedi gül-gonca gûş-ı bülbül-i zâra
Çerâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen

şehriyar: hükümdar, padişah
bezm: eğlence meclisi
gülzar: gül bahçesi
divar: duvar
guş: kulak, işitmek
zâr: inleyen, ağlayan

Cihan padişahı gül bahçesindeki işret meclisine gelecek diye yaseminler onu görmek için duvara çıktı. Gül goncası ise ağlayıp inleyen bülbülün kulağına tebessüm ederek “Eğlence (kandilleri yakma) vakti geldi, lale bahçesinin gözü aydın olsun." dedi.

4. Bent

Olup gülşen çerâğan ile pür-şevk u neşât-efzâ
Zemîni lâlezârın nûrdan tâvûsdur gûyâ
Hezâran müjde kim açıldı rûy-ı gonca-i raʿnâ
Çerâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen

pür: dolu
neşat: sevinç, mutluluk
efza. artıran, çoğaltan
hezaran: bülbüller, binler, binlerce
rana: güzel, hoş

Gül bahçeleri, kandiller ile şevkle dolup neşe dağıttı. Lale bahçesinin zemini âdeta ışıktan tavus kuşu kuyruğu gibi oldu. Binlerce müjde olsun o güzel goncanın yüzü açıldı. Eğlence (kandilleri yakma) vakti geldi, lale bahçesinin gözü aydın.

5. Bent

Sezâdır kim cihânın pâdişâh-ı mekremet-kârı
Müşerref ede teşrîf-i hümâyûnuyla gülzârı
Nedîmin sazlarla okuna bu tâze güftârı
Çerâğan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen

seza: layık, münasip
kim: ki
mekremet: cömertlik
müşerref: şereflenmiş
teşrif: Gelmesiyle bir yeri onurlandırma
güftar: sözler

Cihanın en cömert padişahına, bu bahçeyi şereflendirmesi yakışır. O gelirken de Nedim’in bu yeni şiiri sazlar eşliğinde okunsun. Eğlence (kandilleri yakma) vakti geldi, lale bahçesinin gözü aydın.

İlgili Sayfalar

👉 Nedim

👉 Şarkı Nazım Şekli

👉 Divan Şiiri Örnek Metinler

Yararlanılan Kaynaklar

Nedim Divanı, Muhsin Macit
Osmanlı Şiirinden Bir Demet Şarkı, İsmail Güleç / Erdal Kılıç