Divan Edebiyatı Karma Test 4

Divan’ından başka bir eseri olmayan şairin ömrü boyunca kalemdeki memuriyetinden başka bir geliri de olmamıştır. 17. yüzyıldaki sebkihindi akımının en önemli temsilcilerinden biri olan şairin kullandığı dil ise -şarkılarının dışında- bu akımın dil özelliklerine uygun olarak son derece ağır ve anlaşılması zordur.
1. Parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Naili-i Kadim
B) Şeyh Galip
C) Hayali Bey
D) Neşati
E) Nefi

Işkın odına gönül pervânedür
Tâkatüm yoh bilmezem pervâ nedür
Fursat olınca gönül sen yanadur
Âşıkun âyîni budur ya nedür
2. Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu şiir, aşağıdaki nazım şekillerinden hangisi ile yazılmış olabilir?
A) Kıta
B) Şarkı
C) Tuyuğ
D) Gazel
E) Müstezat

Şairler tezkiresi, (I) 15. yüzyıl Çağatay edebiyatında önemli bir yere sahip olan (II) Ali Şir Nevainin (III) Mecalis’ün-nefais adlı tezkiresinin etkisiyle Osmanlı sahasında da bir tür haline gelmiştir. Edebiyatımızda bu türün ilk örneği ise 16. yüzyılda (IV) Latifi tarafından yazılan (V) Heşt Behişt’tir.
3. Parçada numaralanmış altı çizili yerlerin hangisi bir bilgi yanlışlığına neden olmuştur?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

Kütahya şehrindedir. "Hekim Sinan" diye tanınırdı ve doktorlar arasında ustalığı ve becerikliliği ile bilinirdi. Anadolu ozanlarının eskilerinden ve Ankaralı Hacı Bayram'ın halifelerindendir. Türk dilinde Hüsrev ve Şirin hikayesini ondan şirin demiş yoktur. Gerçi o benzersiz nazma nazire demiş çoktur ama o dereceye ermiş yoktur. Kaside ve mesnevide seçkin ve üstündür ama gazel yolunda eski üslupludur.
4. Bu parça aşağıdaki türlerin hangisinden alınmış olabilir?
A) Şuara Tezkiresi
B) Kısasü’l-Enbiya
C) Menakıpname
D) Hilye-i Şerif
E) Gazavatname

Türkçe Divanı’nda altmış iki, Farsça Divanı’nda ise on altı kasidesi bulunan şair, yalnız kendi devrinin değil Türk edebiyatının da en büyük kaside şairidir. Kaside nazım şekliyle hicivler kaleme alacak kadar kaside yazmayı seven şairin en uzun kasidesi ise IV. Murat’a sunduğu seksen dört beyitlik Rahşiye’dir.
5. Parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nabi
B) Nefi
C) Nedim
D) Necati Bey
E) Fuzuli

Babası Fatih Camii müezzinlerindendir. Fakir bir ailenin çocuğu olan şair, gençliğinin ilk yıllarında saraç çıraklığı yapmış; çalışırken de medreseye devam etmiştir. Zati’nin Beyazıt Camii avlusundaki remilci dükkânına gidip yazdığı gazelleri sık sık onun beğenisine sunan şair, kendini şiirde hocası Karamanizâde Mehmet Efendi için yazdığı "sünbül" redifli kaside ile kabul ettirmeye başlamıştır.
6. Parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Baki
B) Hayali Bey
C) Hamdullah Hamdi
D) Taşlıcalı Yahya
E) Sünbülzade Vehbi

Azeri-Türk edebiyatının önemli isimlerinden biridir. Bir şairden çok bir filozof edasındadır. Vahdetivücut düşüncesi onun hayat felsefesinin temel yapı taşlarındandır. Bu bağlamda Fazlullah-ı Hurufi ve Hallac-ı Mansur, onun en çok etkilendiği şahsiyetlerdir. Fikirlerini anlatmak için şiiri bir araç olarak kullanan şairin en önemli özelliklerinden biri de şiirlerini sade bir Türkçeyle terennüm etmesidir.
7. Parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fuzuli
B) Kadı Burhanettin
C) Bağdatlı Ruhi
D) Nesimi
E) Necati Bey

Bir gazel şairidir. Kasidelerinde ise büyük ölçüde kendisini Nefi ile mukayese ettiği görülür. Tezkireler, şairin 1670 yılında Edirne Mevlevihanesi şeyhliğine atandığını bildirir ancak başta padişahlar olmak üzere pek çok devlet adamına sunduğu kasidelerinden, onun dünya nimetlerine sırt çevirmiş bir derviş olmadığı anlaşılmaktadır. Özellikle gazellerindeki engin hayal gücü, mübalağalı ifadeler, orijinal benzetmeler, mecazlar ve yeni manalar onun Hint üslubu ile olan alakasını göstermektedir. Diğer önemli bir yönü ise nazire yazmaya olan düşkünlüğüdür.
8. Parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Zati
B) Hamdullah Hamdi
C) Neşati
D) Keçecizâde İzzet Molla
E) Nabi

Tıp eğitimi alan şair, klasik şiirin ilk büyük ustalarındandır. Çelebi Mehmet’i tedavi ettikten sonra padişah tarafından kendisine Tokuzlu köyünün tımarı verilmiştir. Köye giderken tımarın eski sahipleri tarafından saldırıya uğramış, bunun üzerine kısa bir mesnevi kaleme almıştır. II. Murat'a sunulan eser, edebiyatımızın en güzel hicivlerinden biridir.
9. Parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Necati
B) Baki
C) Ahmet Fakih
D) Gülşehri
E) Şeyhi

Kasideler konularına göre farklı isimlerle anılır. Tanrı’nın yüceliğini ve birliğini konu alanlara —, içeriği ona yakarış olanlara —, Hz. Muhammed’in sözlerinden kırk tanesini bir araya getiren eserlere —, padişahların tahta çıkışlarını kutlamak için yazılmış kasidelere ise — denir.
10. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) 
Hadis-i Erbain
B) Cülusiye
C) Iydiyye
D) Münacat
E) Tevhit

Vardar Yenice’sinde doğmuş, bir Kalenderi şeyhinin himayesinde tasavvuf terbiyesi almıştır. Dervişlerle şehir şehir gezerken geldiği İstanbul’da devletin ileri gelenlerinin dikkatini çekmiş, kısa sürede Kanuni’nin musahiplerinden biri olmuştur. Zati gibi büyük bir şairin şöhretin zirvesinde bulunduğu bir sırada şiir aleminde kendini gösteren şair, Fuzuli ve Baki'den sonra bu yüzyılın en önemli ismi olmuştur.
11. Parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Necati
B) Hayali
C) Bağdatlı Ruhi
D) Şeyhülislam Yahya
E) Naili

En önemli eseri, 1701 yılında yedi yaşındaki oğluna hitaben yazdığı nasihatnamedir. Yaşadığı dönemde gördüğü haksızlıkları ve sosyal sorunları sanattan taviz vermeden işleyen şaire göre şiir, teknik bakımından mazmunlar ve sanatlarla en sanatkârane şekilde süslense, en üst düzeyde tabirler ihtiva etse dahi içinde mana barındırmazsa bir kıymeti yoktur.
12. Parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Baki
B) Nedim
C) Nabi
D) Hayali
E) Şeyh Galip


I. Gazelden türemiş ve mısralarının biri uzun biri kısa olmak üzere belli vezinlerde yazılmış nazım biçimi
II. Genellikle iki veya iki beyitten uzun, matla ve mahlas beyti olmayan nazım biçimi
III. Aynı vezinde ve her beyti diğer beyitlerden bağımsız olarak kendi arasında kafiyeli nazım biçimi
IV. 
Kendine özgü 24 ayrı aruz kalıbı ile yazılan dört mısralı nazım biçimi
13. Divan şiiri nazım şekilleri ile ilgili aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda verilmemiştir?
A) Mesnevi
B) Müstezat
C) 
Kıta
D) Tuyuğ
E) Rubai

Divan’ından çok hamsesi ile şöhrete kavuşan — 17. yüzyılın en tanınmış şairlerinden biridir. Mesnevilerinde çok kullanılmış konular yerine yeni konuları ele alan şairin öne çıkan mesnevileri ise Âlemnümâ ve Hefthân'dır.
14. Parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) 
Sünbülzâde Vehbi
B) Hamdullah Hamdi
C) Keçecizâde İzzet Molla
D) Taşlıcalı Yahya
E) Nevizade Atai

Bir önceki asırda Türk şiirini derinden etkileyen ve çok önemli şahsiyetler tarafından temsil edilen sebkihindi, XVIII. asırda da Türk şiirindeki etkisini sürdürmüştür.
15. Buna göre aşağıdaki şairlerden hangisinin bu akımdan etkilendiği söylenemez?
A) Nabi
B) Nefi
C) Naili
D) Şeyh Galip
E) Hayali

Nüktedan, sanatkâr ve kudretli bir şair olan Bağdatlı Ruhi'nin bilinen tek eseri Divan’ıdır. Divan'ında yer alan on yedi bentlik uzun manzumesinde toplumun değişik katmanlarındaki tip ve grupları eleştiren şair, divan şiirinde az görülen sosyal eleştirinin en önemli ismidir.
16. Bu parçadaki açıklamaya göre, aşağıda verilenlerden hangisinin Bağdatlı Ruhi’ye ait olduğu söylenemez?
A) Gör zahidi kim sahib-i irşâd olayım der
Dün mektebe vardı bugün üstat olayım der
B) 
Eyvah o üç-çifte kayık aldı kararım
Şarkı okuyup geçti bir âfet var içinde
C) Dünya talebiyle kimisi halkın emekte
Kimi oturup zevk ile dünyayı yemekte
D) Hâlün kime açsan sana der hikmeti vardur
Öldürdi bizi âh bilinmez mi bu hikmet
E) Bir âdemi ger cübbe vü destâr ile görsen
Eylersin anun cübbe vü destârına ikrâm





Cevaplar

1.A  2.C  3.D  4.A  5.B  6.A  7.D  8.C  9.E  10.C  11.B  12.C  13.D  14.E  15.E  16.B

Konu Anlatımı İndir 👇

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.