Leyla Erbil (1931-2013)

Leyla Erbil

• Öykü ve roman yazarı.
• 12 Ocak 1931’de İstanbul’da doğdu.
• Şiir ve öykü yazmaya lise yıllarında başlar.
• 1950'de Kadıköy Kız Lisesinden mezun olur.
• İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Filolojisi Bölümüne devam etse de okulu son sınıfta bırakır.
• İlk öykülerini Sait Faik'e okutur. Sait Faik’in övgüsüne rağmen öykülerini yayımlatmaya cesaret edemez. 
• Yayımlanan ilk hikayesi olan Uğraşsız, 1956’da Seçilmiş Hikâyeler dergisinde çıkar.
• Yazarın hikâye ve yazıları sonraki yıllarda edebiyat dünyasının önemli dergilerinde çıkmaya başlar. 
• İlk öykü kitabı Hallaç, 1960’ta yayımlanır.
• İlk romanı olan Tuhaf Bir Kadın, 1971'de yayımlanır.
• 1979’da lowa Üniversitesinden bir davet alır. Amerika’da yazarlar atölyesi çalışmalarına katılır ve dünyanın dört bir yanından gelen yazarlarla tanışma fırsatı bulur. 
• 1985’te yayımlanan Karanlığın Günü isimli romanında otobiyografik özellikler görülür. 
• Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilen ilk kadın yazarımızdır (2002).
• Son romanı Tuhaf Bir Erkek 2013'te yayımlanır.
• Yazar, 19 Temmuz 2013’te ölmüştür.

Edebi Anlayışı

• Modernizmi esas alan yazarlar arasında gösterilir.
• 1950 kuşağı içinde önemli bir yere sahiptir.
• Eserlerinde başkaldırı, iktidar, aşk, sevgi, şiddet, cinsellik, kadın-erkek ilişkileri, aldatma ve evlilik temaları öne çıkar.
• Eserlerindeki kadınlar yaşadıkları topluma başkaldırı halindedir.
• Farklı anlatım olanakları ile değişik biçimler denemiştir. (Cümle arasına giren İngilizce sözcükler, sıra dışı noktalama işaretleri, tamamı büyük harflerle yazılan sözcük ya da cümleler...)
• Postmodern tekniklere de yer veren sanatçının eserlerinde bilinç akışı, iç monolog, montaj ve geriye dönüş gibi teknikler öne çıkar.
• Devrik ve uzun cümleler tercih eder.

Eserleri

Öykü: Halaç, Gecede, Eski Sevgili

Roman: Tuhaf Bir Kadın, Karanlığın Günü, Mektup Aşkları, Kalan, Üç Başlı Ejderha, Cüce, Tuhaf Bir Erkek

Deneme: Zihin Kuşları

Romanları Hakkında

Tuhaf Bir Kadın: Eserde toplumun değerleri ile çatışan genç bir kadının (Nermin) erkek egemen topluma karşı verdiği mücadele anlatılır. Roman, Nermin’in hayatının anlatıldığı yirmi yıllık bir süreyi kapsar. Okuyucu, toplumda aydın bir kadın olarak onaylanmak isteyen Nermin’in yirmi yıl içinde geçirdiği değişime tanık olur. Romanın son bölümünde Nermin’in halka ulaşma sevdası uğruna kocasıyla birlikte Taşlıtarla'ya taşınmaları, burada yaşadığı hayal kırıklığı anlatılır. Roman, Nermin’in, hayranlık duyduğu bazı devrimci lider ve yazarlarla birlikte olduğu sanrılarıyla sona erer. Romanın uzun özeti için tıklayınız.

Karanlığın Günü: Romanda Neslihan (Nesli) adlı bir kadın yazarın aile hayatı, akıl hastanesinde yatan annesi Nuriye Hanım'ı ziyaretleri ve edebiyat çevresinden kişilerle yaşadıkları geriye dönüşlerle anlatılır. Karanlığın Günü'nde bu kez üç kadın yazarla karşılaşırız: Nesli, İkbal ve Asiye. Asiye, bir yazar olarak yükselmek için maddi gücünü, İkbal kadınlığını kullanır. Nesli ise çok satmak, ünlenmek gibi kaygıları olmayan bir yazardır.

Mektup Aşkları

Kadın varoluşu ve aşk teması üzerine inşa edilen bir eserdir. Roman, Jale adındaki bir genç kadına yazılan mektuplardan oluşur. Yedi farklı kişiden gelen mektuplarda kişilerin aşk, evlilik, cinsellik gibi konulardaki görüşlerinin yanı sıra zaman içinde geçirdikleri değişime de yer verilir.

Cüce

Romanda seksenli yaşlarındaki bir kadın yazarın yaşadıkları anlatılır. Zenime, kendini evine kapatmış ve unutulmuş bir yazardır. Yıllar sonra da evinin kapılarını tekrar medyaya açar. Erbil, "Yazarın Notu" başlıklı ilk bölümde okuyucuya sanki gerçek hayattaki yazar kimliğiyle seslenerek Zenime Hanım'ı kısaca tanıtır ve "Cüce" adını verdiği bu romanı, Zenime Hanım'ın yazdığı ve yayımlaması için kendisine verdiği notlardan oluşturduğunu belirtir. Bu açıklamadan sonra "Cüce" başlıklı asıl metin yer alır.

İlgili Sayfalar

• Modernizmi Esas Alan Yazarlar

• Cumhuriyet Dönemi Roman Özetleri

Yararlanılan Kaynaklar

• Leyla Erbil'in Öykücülüğü, Seda H. Saygılı
• Leyla Erbil ve Mustafa Kutlu'nun Hikayelerinde Teknik, Sinan Bakır
• Leyla Erbil’in Mektup Aşkları Romanında Kişiler Dünyası, Nagihan Kunduz