Yalnızız

Peyami Safa 1951'de yayımlanan romanı.
Romanın öyküsü, İkinci Dünya Savaşı’nın hemen ardından İstanbul’da geçmektedir. 

Samim, hem romanın başkişisi olması hem de yazarın sözcülüğünü üstlenmesi nedeniyle özel bir konumdadır. Samim; kardeşleri Mefharet, Besim ve Mefharet'in çocukları Selmin ve Aydın'la Yeşilköy'de babadan kalma bir köşkte oturur.
Kendine özgü derin bir duygu dünyası ve felsefesi olan Samim, yaşadığı dünyadan memnun değildir ve 
Simeranya adını verdiği bir dünya düşlemektedir. Bu ütopik dünyada yaşama isteği, onun için toplumdan kaçışın da bir ifadesidir. Romanın sonunda Samim, Simeranya'yı kitap olarak bastırmaya karar verecektir.  
"O bir memleket, Simeranya, dünyada olmayan bir yer. Benim icadım. Sıkıldım mı, kendimi oraya atarım. Simeranya’da yalan yoktur. İnsanlar gölgelerdir. Konuşmadan anlaşırlar. Birbirlerinden hiçbir şey saklamazlar."
Mefharet, daima duygularıyla hareket eden, her şeyden kötü bir anlam ve gereksiz bir heyecan çıkarabilmek için çalışan fevri bir kadındır. 
Besim ise hayatla hiçbir meselesi olmayan, midesine çok düşkün basit bir adamdır. Ablası ve ağabeyinin aksine hiçbir şeyi kendisine dert edinmez ve sadece keyfi için yaşar. Samim'in tabiriyle hedonist (hazcı) bir tiptir. Besim, aynı zamanda materyalisttir. 
Selmin, Ferhat isimli bir gençle nişanlıdır. Selmin, Ferhat'la evlenmesini istemediği için annesine kızgındır. Ferhat ırkçılığa varan milliyetçi fikirlere sahiptir. Mefharet, Selmin’in bu gençle evlenmesine asla izin vermeyeceğini söyler. Anne ve kızın arası bu nedenle sürekli açıktır. Selmin, annesinden intikam alabilmek için bir hamilelik yalanı uydurur.
Bu yalana inanan Mefharet, hamilelik olayının failini aramaya başlar. Okuyucu bu noktada Mefharet’in kuruntuları ve takıntılarıyla tanışır. Mefharet, kardeşi olan Samim’den bile şüphe etmektedir. Besim’le ortaklık kuran Mefharet, Samim’in günlüklerini ve notlarını karıştırır. Notlarda yer alan kimliği belirsiz sevgili yüzünden Samim, fail durumundadır. Okur, gizlice okunan günlüklerle Samim’in düşünceleriyle tanışır. Kimliği belirsiz sevgiliye ilk kez bu anılarda rastlanır. Birbirini tutmayan ipuçları ile karşılaşan Mefharet, kızını sıkıştırmaya başlar. Sonunda, Selmin dayanamayıp 
hamile kalmasının sorumluluğunu eve girip çıkan aç adama yükleyerek başka bir yalan daha söyler. Bu aşamada aç adam ile tanıştırılan okuyucu onun komünist bir kanun kaçağı olduğunu öğrenir. Romanın ilerleyen bölümlerinde Selmin’in yalanı ortaya çıkacaktır.
Samim’in evin dışında buluştuğu kimliği belirsiz sevgili, Ferhat'ın kız kardeşi Meral’dir. Samim, Meral’in annesiyle de bir aşk yaşamıştır ancak Meral bundan habersizdir. Meral’in basit zevkler peşinde koşan Feriha adında bir kız arkadaşı vardır. Yaşam tercihi nedeniyle toplumca dışlanan Feriha, Paris’te yaşlı bir adamla dost hayatı yaşamaktadır. Feriha'nın İstanbul'a yaptığı ziyaret, Meral’in aklını çelmiştir. Baskıcı toplumdan, evdeki muhafazakar yapıdan ve kimi zaman Samim’den kurtulmak isteyen Meral, Feriha ile gizli gizli görüşmeye başlar. Meral de materyalisttir. 
Samim, Meral'i bu durumdan kurtarmak ister. Samim‟in bütün uyarılarına rağmen Meral, materyalist tarafının esiri olmaktan kendini kurtaramaz. Samim ise Meral’i yeniden kazanmak için mistik dünyayı, “birinci” ve “ikinci” olarak nitelediği benlikleri arasındaki çatışmaları, Simeranya’yı ve insanlığı bekleyen tehlikeleri anlatarak ona doğruları göstermek ister. 
Ferhat'ın da olaylardan haberdar olmasıyla kapana sıkışan Meral bunalıma girer. İnsanlarla ilişkilerini en alt düzeye indiren Meral, ağabeyi tarafından eve hapsedilir. İntihar etmeyi düşünen Meral, çakmağa benzin doldurmak için şişeyi eline aldığında bir kısmını eteğine döker. Tedirgin bir şekilde çakmağı ateşler ve eteğinin alev alması sonucunda yanarak ölür. Meral’in ardından haberi alan annesi Necile de kalp krizi geçirerek ölür. Başlayan yeni gün yalansız ve duru olacaktır. 

İlgili Sayfalar

Peyami Safa

Yararlanılan Kaynaklar

Peyami Safa’nın Yalnızız Romanında Ruh ve Beden Sorunsalı Kerem Gün
Peyami Safa'nın Yalnızız Adlı Romanında Bir Çatışma Unsuru Olarak İdeolojik ve Düşünsel Yapı, Gürkan Yavaş

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.