Sermet Çağan (1929-1970)

Sermet Çağan

• Oyun yazarı, oyuncu, yönetmen.
• 1929'da Amasya'da doğdu. 
• Robert Kolej'deki lisans öğrenimini yarıda bırakarak basın ve sahne hayatına atıldı.
• Ankara Devlet Tiyatrosunda, İstanbul'da Arena'da ve Küçük Sahne'de (1953-1962) dekoratör, oyuncu ve rejisör olarak çalıştı.
• Türkiye Öğretmenler Sendikasına bağlı gezici bir tiyatronun yöneticiliğini yaptı.
• Öncü, Vatan ve Dünya gazetelerindeki yazılarının yanı sıra çeviriler de yayımladı.
• Çağan, 5 Ağustos 1970'de henüz 41 yaşındayken kalp krizi sonucu öldü.

Edebi Kişiliği

• Oyunlarını toplumcu gerçekçi bir anlayışla kaleme aldı.
• Toplumsal sorunları, yer yer imgesel bir dille anlattı. 
• Sadece iki eser vermiş olsa da Bertolt Brecht’in epik tiyatro anlayışının  edebiyatımızdaki önemli temsilcilerinden biridir.
• Tiyatronun propaganda yapma işlevinden yararlandı. 
• 1960'lı yılların politik tiyatro temsilcilerinden biri olarak kabul edilir.
• Ayak Bacak Fabrikası adlı yapıtı sömürü düzenine getirilen bir eleştiridir. Yazar eserde işçisi, toprak ağası, din adamı, vatandaşı, politikacısı, kadını, kızı, delikanlısı ile bir toplum portresi çizerek meseleleri toplumcu-eleştirel bir gözle ele almıştır. 
• Savaş Oyunu, daha önce radyo oyunu olarak yazdığı bir oyunu Özdemir Nutku ile yeniden ele almasıyla ortaya çıkmıştır. Savaş karşıtı bir oyun olan Savaş Oyunu, bir kapitalizm eleştirisidir. 

Oyunları: Ayak Bacak Fabrikası, Savaş Oyunu

Ayak Bacak Fabrikası (Özet)

Hayali bir ülkede geçen oyunda kişiler, adları ile verilmez. Bereketli bir yıl geçiren halk bol buğdaya kavuşmuştur. O yıl buğday hasadının iyi olması derebeylerin ambarlarında bekleyen tonlarca kara tohumun çürümesine neden olacaktır. Derebeyleri, yargıçlar ve papaz, Kutsal Göl'deki kutsal balıkların ancak buğdayla beslenebileceği konusunda Başkan'a bir emir çıkarttırırlar. Kalori bakımından buğdayın anca onda biri olan kara tohum çok yendiğinde sakatlığa yol açmaktadır. Vatandaşın elindeki buğday alınır. Kara tohum yemek zorunda kalan halk, kötürüm kalmaya başlar. Bu durum, yöneticilerin ortak oldukları teşebbüsün de işine yaramıştır. Dışarıdan gelen ayak bacaklar, ülkede montaj edilmektedir. Olaylar vatandaşın yaşadığı güne şükretmesini sağlayacak şekilde, bir kısır döngü içerisinde sürüp gider. Geniş özet için tıklayınız.

İlgili Sayfalar  

• Haldun Taner


• Turan Oflazoğlu


• Necati Cumalı

• Refik Erduran

• Orhan Asena

• Turgut Özakman

• Cumhuriyet Dönemi Tiyatro Özetleri

Yararlanılan Kaynaklar

• Bir Kara Mizah Örneği: Sermet Çağan'ın Ayak Bacak Fabrikası Oyunu, Nurullah Ulutaş
• Bir Tiyatro Emekçisi Sermet Çağan: Yaşamı, Eserleri ve Tiyatro TÖS, Mehmet Sarıoğlu