Edebiyat dünyasına tiyatro ile ilgili yazdığı eleştiri ve makalelerle adım attı.
Birçok oyun kaleme alan yazar, buna rağmen daha çok roman yazarı olarak tanınmıştır.
1919 tarihli "Hançer" yazdığı ilk oyundur.
Konularının çoğu romanlarıyla paralellik gösterir.
Okullardan oynanması için de birçok piyes yazmıştır.
Yaprak Dökümü ile Eski Hastalık (Eski Şarkı adıyla) romanlarını sonradan oyunlaştırmıştır.
Oyun:Hançer, Eski Rüya, Taş Parçası, Hülleci, Bir Yağmur Gecesi, Yaprak Dökümü, Eski Şarkı, Balıkesir Muhasebecisi, Tanrıdağı Ziyafeti, Bu Gece Başka Gece.
Eserleri yabancı dillere çevrilerek yurt dışında sahnelenen yazarlarımızdan biridir.
Eserlerinde daha çok aşırı duygulu, bunalımlı kişileri işlemiştir.
İlk oyunlarında psikolojik bunalımlara yer veren yazar, daha sonraları toplumsal sorunlara ağırlık vermiştir.
Oyun:İşsizler, Üç Kişi Arasında, Fevkâlâsriler, Kör, Hayvan Fikri Yedi, Köksüzler, İmralı’nın İnsanları, Değişen Adam, Sanatkâr Aşkı, Hep ve Hiç, Siyah Beyaz, Aşağıdan Yukarı, Sahte Kahramanlar, Kadın Polis Olursa, Avrupa Ana, İstenilmeyen Mucize, Dağ Başındaki Kız, Sonsuz, Sahte Sultan, Hacivat Diplomat, Batista
Şiirlerinde söyleyemediklerini oyunları ile söylemeye çalışır.
Oyunları da şiirleri gibi trajik bir karakter gösterir.
Oyunlarında günah duygusu, vicdan azabı, kader- irade, madde-ruh mücadelesi gibi metafizik ve psikolojik problemleri işlemiştir.
Yazdığı ilk eser Tohum'dur. En çok bilinen oyunları, Bir Adam Yaratmak ile Reis Bey'dir.
Oyunları:Tohum, Bir Adam Yaratmak, Reis Bey, Nam-ı Diğer Parmaksız Salih, Künye, Sabır Taşı, Para, Siyah Pelerinli Adam, Yunus Emre, Kanlı Sarık, Mukaddes Emanet, Ahşap Konak
Aile içi sorunlar, kuşak çatışmaları, yanlış Batılılaşma ile köylü-kentli, okumuş-cahil, sosyete-halk arasındaki çatışmalar eserlerinde öne çıkan konulardır.
"Paydos" adlı oyunu, yurt dışında sahnelenen ilk Türk tiyatro eseridir.
İki kez filme alınan "Buzlar Çözülmeden" adlı oyunu en çok bilinen eseridir.
Oyunları:Büyük Şehir, Ayarsızlar, Hacı Kaptan, Küçük Şehir, Koca Bebek, Paydos, Sana Rey Veriyorum, Soygun, Kadıköy İskelesi, Makina, Harput'ta Bir Amerikalı, Kleopatra'nın Mezarı, Tablodaki Adam, Öbür Gelişte, Hacıyatmaz, Göç, Buzlar Çözülmeden, Hepimiz Birimiz İçin, Üzüntüyü Bırak, Emekli, Ölen Hangisi
1950 sonrasının önemli oyun yazarlarından biridir.
Eserlerinin ortak özelliği trajikomik olaylar içermesidir.
Aile sorunları, aşk, gelenek ve görenekler, toplumsal sorunlar eserlerinde çoklukla ele aldığı konulardır.
Ele aldığı konulara gerçekçi bir bakış açısıyla yaklaşmıştır.
Oyunlarındaki karakterler günlük yaşamda karşılaştığımız kişilerdir.
Eserlerinde akıcı ve anlaşılır bir dil kullanmıştır.
Oyun:Melekler ve Şeytanlar, Branda Bezi, Çığ, Fatih, İpler Elimizde Değil, Çivi Çiviyi Söker, Dumanlı'da Telaki Var, Merdiven, Ana Babalar Okulu, Gecikenler, Kör Kadı, Evler ve İnsanlar, Baba Evi, Dışarıdakiler
Öykü, roman, oyun, şiir gibi birçok türde eser verdi.
Türk mizahının önde gelen yazarlarından biridir.
Toplumsal yergi ve gülmece eserlerinin temel ögeleridir.
Eserlerinde yaşamı bütün yönleriyle yansıtmaya çalıştı.
Toplumsal yaşamdaki aksaklıkları, haksızlıkları, tuhaflıkları, cehaleti, yozlaşmayı mizahi bir dille anlattı.
Eserlerinde toplumun her kesiminden insanlara yer verdi.
Oyunları:Biraz Gelir misiniz, Bişey Yap Met, Toros Canavarı, Düdükçülerle Fırçacıların Savaşı, Üç Karagöz Oyunu, Çiçu, Tut Elimden Rovni, Hadi Öldürsene Canikom, Beş Kısa Oyun, Bir Zamanlar Memleketin Birinde, Başarılarımı Karılarıma Borçluyum, Sait Hopsayıt
Oyunlarındaki dramatik durumlar kişilerin iç dünyalarının dışavurumunu sağlar.
Yazar, içinde bulunduğu çağı ve insanları anlama çabasındadır.
Toplumsal sorunların bireye yansımasını da ele almıştır.
Oyunlarında aksiyon diyaloglarla sağlanır.
Oyunları:İçerdekiler, Mikado'nun Çöpleri, Yarın Başka Koruda, Dikkat Köpek Var, Ölüler Konuşmak İsterler, Müfettişler, Ölümsüzler, Yılanlar, Babalar ve Oğullar (uyarlama)
Oyunlarında yerli unsurları kullanarak evrensele ulaşmayı başardı.
Oyunlarını klasik tiyatro anlayışıyla yazdı.
Susuz Yaz, Boş BeşikveNalınlar gibi töre baskısı altında ezilen Anadolu insanlarını konu aldığı oyunlarıyla ünlüdür.
Gerçekçi bir üslupta yazdığı oyunlarıyla toplumda ulusal bir bilinç oluşturmak ister.
Oyunları: Boş Beşik, Mine, Nalınlar, Derya Gülü, Ezik Otlar, Vur Emri, Tehlikeli Güvercin, Yeni Çıkan Şarkılar, Masalar, Kaynana Ciğeri, Aşk Duvarı, Zorla İspanyol, Gömü, Bakanı Bekliyoruz, Kristof Kolomb'un Yumurtası, Yürüyen Geceyi Dinle, Yaralı Geyik, Dün Gece Neredeydiniz, İş Karar Vermekte
Oyunlarında tarihten ve mitolojiden yararlanmıştır.
Kadının toplumdaki yerini ve yaşadığı sorunları da işleyen yazarın bu konudaki en önemli eseriFadik Kız'dır.
Eserlerinde kahramanlarını erdem ve zayıflıklarıyla bir bütün olarak ele almıştır.
Tanınmasını sağlayan yapıtı, konusunu Gılgamış destanından alan "Gılgamış / Tanrılar ve İnsanlar" adlı oyunudur.
"Kanuni Sultan Süleyman Dörtlemesi" olarak geçen oyunları şunlardır: İlk Yıllar (Roksolan), Hürrem Sultan, Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe, Sığıntı.
Önemli Oyunları:Gılgamış / Tanrılar ve İnsanlar, İlk Yıllar / Roksolan, Hürrem Sultan, Ya Devlet Başa Kuzgun Leşe, Sığıntı, Simavnalı Şeyh Bedreddin, Atçalı Kel Mehmet, Tohum ve Toprak / Alemdar Mustafa Paşa, Fadik Kız, Ölü Kentin Nabzı, Ölümü Yaşamak, Korku, Kocaoğlan, Yalan, Gecenin Sonu, Kapılar...
Şiir, tiyatro, öykü ve deneme gibi birçok türde eser verdi.
Tiyatrolarını şiirsel bir dille yazmıştır.
Oyunlarında psikolojik unsurlara ve farklı tekniklere yer vermiştir.
"Kahvede Şenlik Var" adlı oyunu en çok bilinen eseridir.
Oyunları:Evin Üstündeki Bulut, Şakacı, Bir Odada Üç Ayna, Tersine Dönen Şemsiye, Kahvede Şenlik Var, Kral Üşümesi, Bay Hiç, Sonsuzluk Kitabevi, Önemli Adam
Birçok türde eser verse de oyun yazarı olarak tanınmaktadır.
Daha çok mizahi ve vodvil türünde oyunlar yazdı.
Bir Kilo Namus ve Cengiz Han'ın Bisikleti adlı oyunları ile ünlüdür.
Oyunlarında genellikle toplumsal bozuklukları, kurumları ve kişileri eleştiren, kimi zamanda gülünç yanlarıyla sergileyen bir tutum benimsemiştir.
Oyun:Deli, Bir Kilo Namus, Cengiz Han'ın Bisikleti, El Ele, Korkunçlar, İp Oyunu, Karayar Köprüsü, İkinci Baskı, Büyük Jüstinyen, Aman Avcı, Ayı Masalı, Direkler Arasında, Uçurtmanın Zinciri, Kartal Tekmesi, Kelepçe, Turp Suyu, Canavar Cafer, Tamirci, Ramiz ile Jülide, Eşek Dağın Sevdalısı, All The Perfumes, Açıl Susam Açıl / Açıl Kafam Açıl, Halay, Seher Vakti, Yelpaze, Yemenimin Uçları, Bordello, Bağış, Vahşi Dağcı
Yazın hayatına tiyatro eleştirileri ve şiir yazarak başladı. Sonrasında radyo ve sahne oyunları yazdı. En çok bilinen oyunu Çatıdaki Çatlak'tır.
1970’li yıllardan itibaren öykü ve romana yöneldi.
Oyun:Evcilik Oyunu, Çatıdaki Çatlak, Tombala, Sınırlarda, Üç Oyun (Bir Kahramanın Ölümü, Çıkış, Kozalar), Kendini Yazan Şarkı, Çok Uzak-Fazla Yakın, Duvar Öyküsü
Oyunları:Midas’ın Kulakları, Midas’ın Altınları, Midas’ın Kördüğümü, Kurban, Akad’ın Yayı, Canlı Maymun Lokantası, Deli Dumrul, Troya İçinde Vurdular Beni, Bağdat Hatun, Hasan Sabbah, Ben Anadolu, Aşkımız Aksaray’ın En Büyük Yangını, Osmanlı Dram Kumpanyası, Anzavur, İttihat ve Terakki, Ak Tanrılar, Devlet ve İnsan-Mithat Paşa, Hâkimiyeti Milliye Aşevi, Kuzguncuk Türküsü, Şan Şeref Ün (Anfitrüon)
1985'te seyirci karşısına çıkan Töre, adlı oyunu yazarın ifadesiyle kadını yüceltmek, kan davasını aşağılamak için yazılmış bir oyundur.
Oyunları:Masum Katiller, Pembe Evin Kaderi, Ocak, Töre, Fehim Paşa Konağı, Resimli Osmanlı Tarihi, Bir Şehnaz Oyun, Güneşte On Kişi, Tufan, Duvarların Ötesi, Paramparça, Komşularımız, Babamla Birlikte, Delioğlan - Bir Türk Masalı
Tarihî olay ve şahsiyetleri konu edindiği tiyatro eserleriyle tanınmaktadır.
Eserleriyle hem mesajını iletmek hem de seyircinin zihninde bir tarih şuuru uyandırmak istemiştir.
Oyunlarında kişilikli, özgür ve lider rol-model kahramanlar öne çıkar.
Oyunlarında tarihsel bir dönemin yorumu yapmakla yetinmeyen yazar, insanın evrensel gerçeğini de yakalamak ister.
Yazarın en ünlü eseri "İktidar Üçlemesi" olarak bilinen eseridir. Üçlemeyi oluşturan eserler; IV. Murat, Deli İbrahim, Kösem Sultan'dır.
Oyunları:Keziban, Allah'ın Dediği Olur, Deli İbrahim, Sokrates Savunuyor, Güzellik İle Aşk, IV. Murat, Gardiyan, Bizans Düştü (Fatih), Genç Osman, Dörtbaşımamur Şahin Çakırpençe, Elif Ana, Kösem Sultan, Sultanahmet Camii Ses ve Işık Gösterisi, Cem Sultan, Kılıç ve Ney (III.Selim), Sinan, Kanuni Süleyman, Yine Bir Gülnihal, Yavuz Selim, Korkut Ata, Şenlik (Bale), Olimpiyat (Bale)
Epik tiyatronun ülkemizdeki önemli uygulayıcılarından biridir.
1970’te yazıp sahnelediği "Asiye Nasıl Kurtulur?" oyunu ile tanındı.
Eserlerini toplumcu-gerçekçi bir anlayışla yazmıştır.
Tiyatro yoluyla seyirciyi bilinçlendirmek ister. Ona göre tiyatro, sömürülen halkı bilinçlendirmek ve harekete geçirmek için kullandığı politik bir araçtır.
Oyunlarında toplumsal değerleri, sınıfsal çelişkileri, ekonomik ve siyasal sorunları ele aldı.
Yalın bir dil kullanan sanatçı, eserlerinde yer yer mizah ögesine de yer vermiştir.
Oyun:Almanya Defteri (Göç), Asiye Nasıl Kurtulur, Oyun Nasıl Oynanmalı, Zengin Mutfağı
Toplumcu bakış açısıyla toplumun aksayan yönleri ile işçi sorunlarına eğildi.
Sağlam bir gözlem gücüne ve mizahi bir üsluba sahiptir.
Oyunlarında toplumun farklı kesimlerine yer vermiştir.
Oyun:Kargalar, Şerefiye, Lades ya da Aile Ocağı, Zemberek, Çark, Mutemet Ali Rıza Bey, Memurlar, İşçi Babası Ömer Ağa ile Küçük Hanımın Şoförü Recep, İşgal ya da Talihli Amele Mehmet Ali’nin Harikulade Maceraları, Kaldırım Serçesi
Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.