Sözcük Türleri Karma Test 5 Çözümlü

Yaş ilerliyor… Artık geçti bizden  

Kişi ev bark edinmeli vakitken
Gün gelince biz değil miyiz ölen
Cenazemiz yerde kalmasın dostlar
1. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Bağlaç
B) Zaman zarfı
C) Kişi zamiri
D) Zarf-fiil
E) İkileme

Çözümü

Dizelerde bağlaç yok.
Zaman zarfı — artık
Kişi zamiri — biz
Zarf-fiil — gelince
İkileme — ev bark
Cevap A

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "doğru" sözcüğü edat olarak kullanılmıştır?
A) Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.
B) Doğru söz katarından belli olur.
C) Akşama doğru oraya varmış oluruz.
D) Bunları sana şimdiden söylemek daha doğru.
E) İki noktadan yalnız bir doğru geçebilir.

Çözümü

A — Zarf (doğru söyleyen)
B — Sıfat (doğru söz)
C — Edat (e doğru)
D ve E şıklarında isim olarak kullanılmıştır.
Cevap C

Nazan’a küstüğü her şeyi kırıp dökmek için bu adamı seçmiş gibi geldi. Caddenin bir yanına doğru kendisini sürüklemesine ses etmedi.
3. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Yardımcı eylemle kurulan birleşik eylem
B) Dönüşlülük zamiri
C) Anlamca kaynaşmış birleşik eylem
D) Birden fazla edat
E) Farklı türlerde eylemsi

Çözümü

Yardımcı eylemle kurulan birleşik eyleme örnek yok.
Dönüşlülük zamiri — kendisini
Anlamca kaynaşmış birleşik eylem — ses etmedi
Birden fazla edat — için, gibi, e doğru
Farklı türlerde eylemsi — kırıp, dökmek, sürüklemesine...
Cevap A

(I) Yalnız sana yazıyorum (II) bu şiiri
İstersen bir şiir (III) gibi okuma
(IV) Çünkü her yıl yeniden yazacağım onu
Soğuklar başlayınca havalanıp
Millerce yol katettikten sonra
Güneyi tadan (V) bir kuşun sevinciyle
4. Dizelerdeki altı çizili sözcükleri türleri bakımından eşleştirilse hangisi dışarıda kalır?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

Çözümü

Yalnız — Sadece anlamında kullanıldığı için edat
bu (şiiri) — İşaret sıfatı
gibi — benzetme edatı
çünkü — bağlaç
bir (kuşun sevinci) — belgisiz sıfat
Cevap D

I. Köyde sadece bir gün kalacaktık.
II. Bir gün bunun hesabını sorarız, dedi.
III. Bir ben karşı çıktım bu karara.
IV. Ben sonucu bir buldum ama yanlışmış.
V. Bizim kesemiz birdir.
5. Yukarıdaki cümlelerin hangisinde "bir" sözcüğü edat olarak kullanılmıştır?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

Çözümü

I — "Bir" sözcüğü "tek" anlamında kullanıldığı zaman sayı sıfatıdır.
II — Belgisiz sıfat
III — Sadece anlamında kullanıldığı için edattır.
IV ve V — İsim olarak kullanılmıştır.
Cevap C

Bir pazartesi sabahı seni düşündüm
Ağaçlara ve gökyüzüne bakarak
İstanbul, gözlerin gibi pırıl pırıldı
Denizin dibinden geçen balıkları gördüm
6. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Tamlayanı düşmüş isim tamlaması
B) Tamlayanı sıfat-fiil grubu olan bir sıfat tamlaması
C) Tamlayanı sayı sıfatı almış isim tamlaması
D) Zarf-fiil grubu
E) Yüklem görevinde ikileme

Çözümü

Tamlayanı düşmüş isim tamlaması — (senin) gözlerin
Tamlayanı sıfat-fiil grubu olan bir sıfat tamlaması — Denizin dibinden geçen / balıklar
Tamlayanı sayı sıfatı almış isim tamlaması yok. "Bir pazartesi sabahı" örneğindeki "bir" belgisiz sıfattır.
Zarf-fiil grubu — Ağaçlara ve gökyüzüne bakarak
Yüklem görevinde ikileme — pırıl pırıldı
Cevap C

7. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi zarf değildir?
A) Artık bütün gününü kahvede pinekleyerek geçiriyor.
B) Babam masaları biraz ileri alalım, diyor.
C) Yarın, bugünden o kadar da farklı olmayacak.
D) Burası bir tımarhanedir, hiç şaşırmayın.
E) Aldığımız telefonu çok beğenmiş.

Çözümü

Artık — Eylemi zaman yönünden sınırladığı için zaman zarfıdır.
İleri — Yer-yön zarfı
Yarın — Eylemi zaman yönünden sınırlamadığı için zarf değil isimdir.
Hiç — Durum zarfıdır. Durum zarfları cümleye kazandırdıkları anlam yönünden çeşitlidir: niteleme, kesinlik, dilek, olasılık, yineleme, yanıt, üleştirme, yaklaşıklık, sınırlama, koşul, gösterme...
Çok — Eylemin anlamını miktar yönünden belirttiği için miktar (azlık-çokluk) zarfıdır.
Cevap C

Dünya’nın en soğuk yerinden bile daha soğuk ortalama sıcaklığı ve neredeyse tamamen karbondioksit ile kaplı olan incecik atmosferine rağmen Mars, insanlığın Ay’dan sonra ulaşmak istediği en önemli gök cismi.
8. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Belirtisiz isim tamlaması
B) Belirtili isim tamlaması
C) Sıfat tamlaması
D) Birden fazla edat
E) Zarf-fiil

Çözümü

Belirtisiz isim tamlaması — gök cismi
Belirtili isim tamlaması — Dünyanın en soğuk yeri
Sıfat tamlaması — soğuk yer, incecik atmosfer
Birden fazla edat — ile, e rağmen...
Zarf-fiile örnek yok
Cevap E

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış bir sıfat vardır?
A) Cahile laf anlatmak deveye hendek atlatmaktan zordur.
B) Kötü niyetin bu kadarına söylenebilecek bir şey yok.
C) Akşamüzeri sıcak, limonlu bir çorba içmiş.
D) İyi ve sıhhatli olduğumu okula bildirebilirsiniz.
E) Otelin en güzel odası bizimdi.

Çözümü

Adlaşmış sıfatlar, sıfat tamlamalarında adın düşmesiyle ortaya çıkar. Adın düşmesi ile adın ekini de adlaşmış sıfat alır.
Cahil (insana) laf anlatmak...
Cevap A

Yine ebedi sesler başlıyor korulukta
Üzerinden kartallar uçup giden ufukta
Mavi dağların büyük cesetleri yatıyor
Yine akşamlar olmuş, yine günler batıyor
10. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Tamlayanı ve tamlananı sıfat almış isim tamlaması
B) Farklı türde eylemsiler
C) Ünlü daralması
D) Belirtisiz isim tamlaması
E) Türemiş sıfat

Çözümü

Tamlayanı ve tamlananı sıfat almış isim tamlaması — Mavi dağların büyük cesetleri
Farklı türde eylemsiler — uçup (zarf-fiil), giden (sıfat-fiil)
Ünlü daralması — başlıyor
Belirtisiz isim tamlamasına örnek yok.
Türemiş sıfat — büyü-k
Cevap D

Gelenekten yararlanmayan, onunla eklemlenmeyen hiçbir şiir, yeni olamaz. Yeni neye göre yenidir? Bir referansı olması gerekir. Yenilik Batı’dan kopya değildir, ona taklit denir. Yenilik geleneğe bağlanarak onu ileriye götürmektir.
11. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Belgisiz Sıfat
B) Belirtme eki almış işaret adılı
C) Yönelme durum eki almış işaret adılı
D) Yer-yön belirteci
E) Yeterlik eyleminin olumsuzu

Çözümü

Belgisiz Sıfat — hiçbir (şiir)
Belirtme eki almış işaret adılı — onu
Yönelme durum eki almış işaret adılı — ona
Yer-yön belirtecine örnek yok. "İleriye" sözcüğü adın durum ekini aldığı için isimleşmiştir.
Yeterlik eyleminin olumsuzu — olamaz (olabilir)
Cevap D

Tarihsel kaynaklar Orhan Gazi’nin, Bursa’nın fethinden hemen sonra kent içinde planlı ve yoğun bir imar faaliyeti başlattığını gösteriyor. (I) Bunun (II) birçok sebebinden (III) biri, kuşkusuz (IV) genç hükümdarın beyliğine ilişkin gelecek tasarımında Bursa’nın (V) çok özel bir yerinin olacağını düşünmesiydi.
12. Parçadaki numaralanmış sözcükler türleri bakımından eşleştirilse hangisi dışarıda kalır?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

Çözümü

Bunun — İşaret zamiri
Birçok (sebep) — Belgisiz sıfat
biri — Belgisiz zamir
Genç (hükümdarın) — Niteleme sıfatı
Çok (özel bir yer) — Sıfatın anlamını miktar yönünden belirttiği için az-çokluk zarfıdır.
Cevap E

Ölüm hiç aklına gelmemiş
Fakat bir şafak vakti hastanede
Her şey birden bitivermiş
13. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Durum zarfı
B) Türemiş isim
C) Tezlik eylemi
D) Bağlaç
E) Belgisiz zamir

Çözümü

Durum zarfı — hiç
Türemiş isim — ölüm
Tezlik eylemi — bitivermiş
Bağlaç — fakat
Belgisiz zamire örnek yok.
Cevap E

Güneş pilleri; uzun ömürlü, dayanıklı, kayda değer bir çevre kirliliği oluşturmayan yarı iletken aygıtlardır. Çalışmaları sırasında hiçbir elektriksel sorun çıkarmazlar ve çok az bakım gerektirirler. Modüler yapıda olan güneş pilleri birbirlerine seri ve paralel bağlanabilirler.
14. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Kurallı birleşik sıfat
B) Belirtisiz isim tamlaması
C) Yeterlik eylemi
D) Dönüşlülük zamiri
E) Türemiş sıfat

Çözümü

Kurallı birleşik sıfat — Belli kurallara bağlı kalınarak oluşturulan sıfatlardır. Kurallı birleşik sıfat yapmanın yollarından biri de sıfat tamlamalarının sonuna -li (-siz) ekinin getirilmesidir: uzun ömürlü (aygıtlar)
Belirtisiz isim tamlaması — güneş pilleri
Yeterlik eylemi — bağlanabilirler
Dönüşlülük zamiri yok.
Türemiş sıfat — dayanıklı, iletken...
Cevap D

Şimdiden solumuzda, sisin gümüşü andıran tülleri arasında birkaç minare ok gibi yükseliyor; eskiden elçilerin hapsedildiği Yedikule Zindanları, birbirine mazgallarla bağlanmış kalın kulelerini kabartıyordu; kulelerin temelleri denizden yükselmiş, kendisini tepeye yaslamış gibiydi; şehri Eyüp’e kadar saran eski surlar oradan başlıyordu.
15. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Dönüşlülük zamiri
B) Yer anlamlı işaret zamiri
C) İlgi zamiri
D) Birden fazla edat
E) İyelik zamiri

Çözümü

Dönüşlülük zamiri — kendisini
Yer anlamlı işaret zamiri — oradan
İlgi zamirine örnek yok. Adların yerini tutan "-ki" ekine ilgi zamiri denir. Belirtili isim tamlamalarında tamlanan durumundaki adın yerini tutar ve tamlayana bitişik yazılır:
Birden fazla edat — gibi, e kadar
İyelik zamiri — (bizim) solumuz
Cevap C

Nedir bir türlü sırrını anlamadık
Kimdir bizimle böyle şaka ediyor
16. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Soru sıfatı
B) Birleşik zamanlı eylem
C) Birleşik eylem
D) Soru zamiri
E) Ek eylem

Çözümü

Soru sıfatı — Hangi (cebini)
Birleşik zamanlı eyleme örnek yok.
Birleşik eylem — şaka etmek
Soru zamiri — kimdir, nedir
Ek eylem — kim-dir, ne-dir
Cevap B

Mahmuzlayıp yeniden çıplak dağlara doğru
Meydan saati nerde artık o nerde şimdi
Yepyeni bir takvimin ilk yaprağı o şimdi
17. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) İşaret sıfatı
B) Zaman zarfı
C) Pekiştirme sıfatı
D) Niteleme sıfatı
E) Soru zamiri

Çözümü

İşaret sıfatına örnek yok.
Zaman zarfı — artık, şimdi
Pekiştirme sıfatı — yepyeni (bir takvim)
Niteleme sıfatı — çıplak (dağlar)
Soru zamiri — nerde
Cevap A

Ben, İstanbul’u tarif işine girişmiyorum; İstanbul’un sarayları, camileri, hamamları, kıyıları çok anlatıldı. Ben sadece en büyük bayramlardan birinde, cadde ve meydanlarda gördüğüm şeyler hakkında bir fikir vermek istedim.
18. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Birden fazla tamlananı olan isim tamlaması
B) Nicelik zarfı
C) Edat
D) Belgisiz zamir
E) Sayı sıfatı

Çözümü

Birden fazla tamlananı olan isim tamlaması — İstanbul’un / sarayları, camileri, hamamları, kıyıları
Nicelik zarfı — çok (anlatıldı)
Edat — sadece
Belgisiz zamir — birinde
Sayı sıfatına örnek yok.
Cevap E

Ve görünmez olacaklar, denizler derin
Gönül, dinle türküsünü gemicilerin
19. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Çokluk eki almış ad
B) Edat
C) Emir kipiyle çekimlenmiş eylem
D) Sıfat-fiil
E) Tamlayanı tamlananı yer değiştirmiş ad tamlaması

Çözümü

Çokluk eki almış ad — denizler
Edat örneği yok.
Emir kipiyle çekimlenmiş eylem — dinle
Sıfat-fiil — görünmez
Tamlayanı tamlananı yer değiştirmiş ad tamlaması — gemicilerin / türküsünü
Cevap B

Orhan Gazi, saray sevdalısı hükümdarlardan değildi. Onun çağında Bursa’ya ve İznik’e gelen ünlü Arap gezgin Battuta, ne kadar istese de Orhan Gazi ile yüz yüze gelip görüşemez. İznik’te, hükümdar vekili olarak Nilüfer Hatun’u sarayında ziyaret edebilir ancak.
20. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Yardımcı eylemle kurulan birleşik eylem
B) Yeterlik eylemi
C) Soru zarfı
D) İşaret zamiri
E) Ek eylem

Çözümü

Yardımcı eylemle kurulan birleşik eylem — ziyaret edebilir
Yeterlik eylemi — görüşemez
Soru zarfı — ne kadar
İşaret zamirine örnek yok.
Ek eylem — hükümdarlardan değildi
Cevap D

İlgili Sayfalar

👉 Konularına Göre Çıkmış Sorular

👉 TYT - AYT Konu Testleri