Divan Şiiri Nazım Şekilleri Test 2

Bir söz dedi cânan ki kerâmet var içinde

Dün geceye dâ’ir bir işâret var içinde

Mey-hâne mukassî görünür taşradan ammâ
Bir başka ferah başka letâfet var içinde
1. Yukarıda ilk iki beyti verilen şiirin nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şarkı 

B) Müstezat 

C) Mesnevi 

D) Gazel 

E) Kıta

Zâhirde egerçi cümleden ednâyız
Erbâb-ı nazar yanında pek a‘lâyız
Saymazsa hesâba n'ola ahbâb bizi
Biz zümre-i şâiranda müstesnâyız
2. Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Muhammes    
B) Müseddes     
C) Kıta      
D) Rubai       
E) Gazel

I. Mecnûnı gör ki komadı aşkını Leylînün
   Nâmûs u nengi kodı vü terk itdi taht u tâc 

II. Hayretde kaluram göricek Bâkî nergisi
    Bunca zer ile ayagı gûr içre gözi aç

III. Göstermeseydi bâdesini sâgar-ı zücâc
     Zevk itmez idi bezm-i safâdan gönül mizâc 

3. Bir gazelden alınan bu beyitlerin şiirdeki yer alma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) I – III – II    B) III – I –II  C) II – I – III    D) III – II – I   E) II – III – I

4. Aşağıda verilen beyitlerden hangisi bir musammat gazelden alınmıştır?
A) Hattum hisâbın bil didün gavgâlara saldun beni
     Zülfüm hayâlin kıl didün sevdâlara saldun beni
B) Hem kadeh hem bâde hem bir şûh sâkîdir gönül
     Ehl-i aşkın hâsılı sâhibmezâkıdır gönül
C) Az eyleme inayetini ehl-i dertten
     Yani ki çoh belalara kıl mübtelâ beni
D) Açıl bâgun gül ü nesrîni ol ruhsârı görsünler
     Salın serv ü sanavber şîve-i retfârı görsünler
E) Bûy-i gül taktir olunmuş nâzın işlenmiş ucu
    Biri olmuş hoy birisi dest-mâl olmuş sana

5. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir gazelin "matla" beytidir?
A) Gör neyledi kahr ile bu Nefî gibi zâtı
     Hîç demedi rağbet edecek âdem imiş bu
B) Gülleri pejmürde eylersin yazıkdır bülbüle
     Varma bâğa âh-ı âteşbâr ile nevrûzda
C) Âşık isen ağlamakla bitmez iş bir çâre gör
     Sen gerek yaş dök gerek hûn âb gelsin çeşmine
D) Derdim nice bir sînede pinhân ederim ben
     Bir âh ile bu âlemi vîrân ederim ben
E) Bugünden ahdim olsun kimseyi hicv etmeyem illâ
     Vereydin ger icâzet hicv ederdim baht-ı nâsâzı

Ne günâh itdim ise malûmun
Kimi incitdim ise malûmun
Ne yola gitdim ise malûmun
Neyleyüp nitdim ise malûmun
Sana her hâlim ayân Allâhım
Meded Allâhım amân Allâhım
6. Yukarıya bir bendi alınan bu şiirin nazım biçimi ve türü hangi şıkta doğru verilmiştir?
A) Muhammes – Tevhit
B) Müseddes – Münâcât
C) Mesnevi – Naat
D) Kaside – Tevhit
E) Müstezat – Münâcât

Silivri diyip sanma bir sivri yer
Çukur yerde yok nakle şâyân eser

Nedir aslı bilmem sevilmez mekân
İçip anda bir kahve olduk revân
7. Şekil ve içerik özelliklerinden hareketle bu beyitler aşağıdaki nazım şekillerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Müstezat    
B) Kaside   
C) Terkibibent    
D) Mesnevi   
E) Şarkı

I. Hz. Peygamber'i övmek ve ondan şefaat dilemek amacıyla yazılan manzume.
II. Divan şiirinde ölen birinin ardından duyulan üzüntüyü dile getirmek ve o kişinin iyi taraflarını anlatmak üzere yazılan lirik şiir.
III. Osmanlı saray düğünleri ve şenlikleri hakkında manzum veya mensur biçimde yazılan eser.
IV. Hz. Peygamber'in fiziki özelliklerini anlatan manzum-mensur eser. 
8. Aşağıdakilerden hangisinin açıklaması yukarıda verilmemiştir? 

A) Hilye    B) Mersiye    C) Naat     D) Surname     E) Şehrengiz

Kalem olsun eli ol kâtib-i bed-tahrîrin
Ki sevâd-i rakami sûrumuzı şûr eyler

Gâh bir harf sükutiyle kılur nâdiri nâr
Gâh bir nukta kusûrıyle gözi kör eyler
9. Bu şiir, şekil özelliklerinden hareketle aşağıdaki nazım şekillerinin hangisine örnek olabilir?
A) Mesnevi    
B) Tuyuğ    
C) Kıta    
D) Müstezat    
E) Murabba

Yâ Rab kerem et bendene ihsân eyle
Düşvâr olan ahvâlimi âsân eyle
Dünyâ hevesinden koma gönlümde eser
İstersen eğer cenneti zindân eyle
10. Yukarıda bir örneği verilen nazım biçimiyle ilgili aşağıda yazılanlardan hangisi yanlıştır?
A) Aruzun “Fâilâtün, fâilâtün, fâilün” kalıbıyla yazılır.
B) Her dizesi birbiriyle kafiyeli yazılanlarına "terâne" denir.
C) Bu nazım şeklinin dünyadaki en önemli ismi Ömer Hayyam'dır.
D) Nazım birimi, birim sayısı ve uyak şeması bakımından maniye benzer.
E) Tasavvuftan felsefeye, hicivden nükteye kadar birçok konuda şair düşündüklerini özlü bir biçimde ifade eder.

11. Başka şair tarafından bir gazeldeki

• her beytin başına iki dize
• her beytin başına üç dize 
• her beytin dizeleri arasına üç dize ekleyerek

ekleyerek yapılan özel nazım biçimlerinin isimleri aşağıdakilerin hangisinde yukarıdaki sıraya uygun olarak verilmiştir?
A) Tahmis – Taştir – Terbi
B) Terbi – Tahmis – Taştir
C) Taştir – Terbi – Tahmis
D) Terbi – Taştir – Tahmis
E) Tahmis – Terbi – Taştir

12. Farklı kasidelerden seçilen aşağıdaki beyitlerden hangisi taç beyittir?
A) Söz tükendi başla ey Nefî duâya sıdk ile
    Çünkü âdettir dua ol dem ki söz pâyân bulur
B) Bârekallâh zehî Pâdişeh-i âdil kim
    Şarkdan garba degin buldı cihân emn ü emân
C) Duâ idelüm rûy-ı ikbâl u bahtı
     Dem-â-dem ola gül gibi tâze vü ter
D) Nola hükmünden anın taşra bir iş olmasa hiç
    Çarh bir nokta ana dâiredir fermânı
E) Her manâ-i latîf ki cândan nişân verir
    Tabîr edince tabım anı nazma cân verir

Sözde nazîr olmaz bana ger olsa âlem bir yana
Pürtumturâk u hoş edâ ne Hâfızım ne Muhteşem

nazir: benzer, eş
ger: eğer
pürtumturak: gösteriş dolu
Hafız, Muhteşem: Acem şairler

13. Bu beyit kasidenin hangi bölümünden alınmıştır?
A) Nesip   B) Girizgah   C) Methiye   D) Fahriye    E) Dua

14. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi parantez içindeki sözcükle ilgili değildir?
A) Eskiden şairlerin sundukları kasideler karşılığında aldıkları para ya da hediye (caize)
B) Hiciv kadar sert olmayan ve daha çok şaka yollu yazılan şiir (hezl)
C)Divan şiirinde bentlerle kurulan nazım şekillerinin genel adı (muhammes)
D)Divan şiirinde at için yazılan kaside (rahşiye)
E) Teşbib bölümünde kış mevsiminin anlatıldığı kaside (şitaiye)

15. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin makta beytidir?
A) Aşk meydânında Nazmî başunı alub ele
    Ayagun bek bas ki bu merdâneler meydânıdur
B) Bir perî-ruhsâra dil virdüm ki âdem cânıdur
    Cânla hûr u melek cümle anun hayrânıdur
C) Her kimün kim ola başdan başa bagrı başlar
    Turmaz ol derd-ile akar gözlerinden yaşlar
D) Ben o yüzi gül güzelden şöyle kim ayru düşem
    Sel olub ol çaglar yaşum su gibi çaglar
E) Taglar başına kar düşmişe döner kişinün
     Başı üzre sabâh agarmak eyledügi çaglar

👉 Bu testi pdf olarak indirmek için tıklayınız.

İlgili Sayfalar

👉 AYT Edebiyat Konu Testleri

👉 Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular 1 (1974 - 1994)

👉 Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular 2 (1996 - 2013)

👉 Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular 3 (2013 - 2018)

👉 Nedim (18.yy) Çıkmış Sorular

Cevaplar

1.D  2.D  3.B  4.A  5.D  6.B  7.D  8.E  9.C  10.A  11.B  12.A  13.D  14.C  15.A