Yusuf Ziya Ortaç (1895-1967)

Yusuf Ziya Ortaç
  • Beş Hececi şairlerden, mizah yazarı, yayımcı, milletvekili.
  • Darülfünunda açılan yeterlilik imtihanıyla edebiyat öğretmeni oldu. 1914'te İzmit Lisesinden başlayarak değişik okullarda bir süre öğretmenlik yaptı.
  • Mütareke döneminde Şair adıyla bir dergi çıkardı (1918-19).
  • Yakın dostu Orhan Seyfi ile (Orhon) beraber 1922'den itibaren Akbaba dergisini yayımlamaya başladı. Orhan Seyfi bir süre sonra dergiden ayrılsa da Yusuf Ziya, dergiyi ölünceye kadar çıkarmaya devam etti. Yusuf Ziya'nın ölümünden sonra dergiyi oğlu Engin Ortaç, devraldı. Yayın hayatımızın en uzun ömürlü dergilerinden biri olan Akbaba'nın yayın hayatı 1977'de son buldu.
  • Yusuf Ziya, 1928'de Meş'ale adıyla bir dergi daha yayımladı. Dergi, 1928'de yayımladıkları ortak kitaba Yedi Meş'ale adını vermiş olan gençlerin edebî faaliyetlerini devam ettirmek niyetiyle çıkarılmıştır. Ancak Harf İnkılabı süreli yayınların basımını ve okunmasını güçleştirince dergi, 8.sayıdan sonra kapandı.
  • 1946-1954 yılları arasında iki dönem Ordu milletvekili olarak Meclis'te bulunan Yusuf Ziya, 11 Mart 1967'de öldü.
Edebi Kişiliği
  • Birçok türde eser verse de daha çok şair, mizah ve hatıra yazarı olarak tanındı.
  • Adı, Cumhuriyet tarihinin en önemli "siyasi mizah" dergilerinden biri olan Akbaba ile bütünleşmiştir. 
  • 1914 yılında bir derginin açtığı şiir yarışmasında birinci seçilmesinden sonra edebiyat dünyasına ilk adımını attı. İlk şiirlerini aruz ölçüsüyle yazdı.
  • Ziya Gökalp'le tanıştıktan sonra - dönemin pek çok genç şairi gibi - hece ölçüsüyle Milli Edebiyat anlayışına uygun şiirler yazmaya başladı.
  • Birinci Dünya Savaşı yıllarında şiire başlayan pek çok şair gibi onun şiirlerinde de vatan ve millet sevgisi, kahramanlık gibi temalar geniş yer tutar. 
  • Tiyatro eserleri de yazan Yusuf Ziya'nın en önemli oyunu "Binnaz" adlı trajedisidir. Binnaz, Cumhuriyet dönemi edebiyatının hece ölçüsü ile yazılan ilk piyesidir.
Tüm Eserleri
Şiir: 
  • Akından Akına (Enver Paşa'nın talebi üzerine ordu için yazdığı şiirler)  
  • Aşıklar Yolu  
  • Şairin Duası 
  • Şen Kitap (mizahi şiirler) 
  • Cenk Ufukları 
  • Yanardağ 
  • Kuş Cıvıltıları (çocuklara yazılan şiirler) 
  • Bir Rüzgar Esti
Tiyatro: 
  • Binnaz (hece vezniyle yazılmış üç perdelik trajedi) 
  • Nâme (manzum komedi)
  • Kördüğüm (manzum)
  • Nikâhta Keramet (Üç küçük manzum piyes ile on dört manzum hikâye)
Roman: 
  • Meşhedi Ankara'da (mizahi roman)
  • Göç (otobiyografik roman) 
  • İsmet İnönü Bir Hayatın Romanı (Biyografik roman)
  • Üç Katlı Ev (Tanzimat'tan Cumhuriyet'e kadar yaşanan sosyal değişmeler ve kuşak çatışmaları) 
  • Kürkçü Dükkânı 
  • Şeker Osman
Hatıra: 
  • Bir Varmış Bir Yokmuş - Portreler
  • Bizim Yokuş
Gezi: 
  • Göz Ucu ile Avrupa
Yararlanılan Kaynaklar
  • Yusuf Ziya Ortaç'ın Romanları Üzerine Bir İnceleme, Haluk Öner
  • Türk Edebiyatı Tarihinde Mühim Bir Mecmua: Akbaba, Necati Tonga

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.