Şiirde Gelenek

  • Gelenek; kuşaktan kuşağa iletilen, kültürel kalıntı, alışkanlık, bilgi ve davranışlardır.
  • Gelenek kısaca kültürel birikimin hareketli döngüsüdür.
  • Şairlerin birçoğu gelenekten etkilenirken bazıları geleneği reddetmiştir.
  • Türk şiiri zengin ve köklü bir geleneğe sahiptir. 
  • Divan edebiyatı, halk edebiyatı ve modern şiir olmak üzere Türk edebiyatında üç gelenekten söz etmek mümkündür.
  • Geleneğin sınırlarına şair karar verir. Vezin, ritim, imge, mazmun, doğu mitolojisi, İslami unsurlar vb. geleneğin kaynaklarını oluşturabilir.
  • Divan şiiri, Tanzimat döneminde Batı’dan gelen anlayışla değişmeye başlamıştır. Bu değişim ele alınan konularla başlamış daha sonra Tanzimat İkinci Dönem şairleriyle (Özellikle Abdülhak Hamit Tarhan) birlikte divan şiiri nazım şekilleri de terk edilmiştir.
  • Millî edebiyat kurulurken özellikle halk edebiyatı kaynak olarak  görülmüştür. Buna göre şiirlerde konuşma dili ile hece ölçüsü kullanılması esas alınmıştır. Ancak şairlerin aruzu bırakıp hece ile yazmaya başlaması o kadar kolay olmamıştır.
  • Özellikle 1940’lı yıllardan sonra Türk şiiri daha ciddi bir değişim yaşamıştır. Buna rağmen divan ve halk kaynakları tamamen ihmal edilmemiştir.
  • Örneğin Yahya Kemal Beyatlı ya da Arif Nihat Asya gibi şairler şiirlerinde divan şiiri geleneğini sürdürmüştür.
Geleneğin Dönüşümü ya da Yok Oluşu
  • İşlevleri artık başka kaynaklar tarafından karşılanan bir gelenek zamanla değişime uğrar ya da yok olur.  
  • Örneğin yakın zamana kadar ozan ya da meddahlar tarafından icra edilen hikaye anlatma geleneği canlılığını yitirme hatta yok olma noktasına gelmiştir.
  • Ya da birkaç kuşak öncesine kadar canlılığını koruyan gölge oyunu ya da orta oyunu da bugün canlılığını yitirmiştir.
  • Geleneğin dönüşümünde ya da yok olmasında kitle iletişim araçları (gazete, dergi, sinema, radyo, televizyon, internet) önemli bir etkendir.
İlgili Sayfa
👉 Şiir Bilgisi Ana Sayfa

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.