Enis Behiç Koryürek etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Enis Behiç Koryürek etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Enis Behiç Koryürek (1893-1949)

Enis Behiç Koryürek
  • Beş Hececi şair, diplomat.
  • 1893'te İstanbul'da doğdu. Çocukluğu Makedonya’da geçen şair, 1909’da İstanbul'a döndü.
  • 1913'te Mülkiye Mektebi’nden (Siyasal Bilgiler Fakültesi) mezun oldu.
  • Milli Mücadele yıllarında Müdafaa-i Milliye Teşkilatı'na katıldı (1921). Başarılı bir memuriyet hayatı geçiren Enis Behiç, birçok görevde bulunmuş hariciyeci (diplomat) olarak da Bükreş ve Budapeşte’de görev almıştır. 
  • 1945 yılında dönemin iktidarıyla yaşadığı görüş ayrılığı nedeniyle Çalışma Bakanlığı Müsteşarlığından istifa etmek zorunda kaldı. İstifasından sonra maaş da alamayan şair kalan ömrünü sıkıntı içinde geçirdi.
  • 17 Ekim 1949'da henüz 56 yaşında iken Ankara'da öldü.
Edebi Kişiliği
  • Aruz ölçüsü ile yazdığı ilk dönem şiirlerinde Arapça-Farsça sözcüklerle dolu ağır bir dil kullandı. 
  • Balkan Savaşı yenilgisi nedeniyle yazdığı ünlü “Vatan Mersiyesi” ile vatanın düştüğü içler acısı durumu anlattı (1913).
  • Şairliğinin ilk döneminde şiirlerinde Abdülhak Hamit, Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin ve Celal Sahir'in etkisi görülür.
  • Daha sonra şiirlerini hece vezni ve sade dille yazarak Ziya Gökalp’in önderliğini yaptığı Milli Edebiyat saflarına geçti. 
  • "Hecenin Beş Şairi"nden biri olarak tanındı.
  • Böylece aruzdan heceye geçen şair, savaş yıllarında milli heyecanı dile getiren epik şiirler kaleme aldı. Bunları, Miras adlı kitabında topladı (1927).
  • Enis Behiç, 1946'da ispritizma (ruhlarla bağlantı kurulabileceğine öne süren inanış ve uygulama) ile ilgilenmeye başladı. 17.yüzyılda yaşamış Mevlevî şair Çedikçi Süleyman Çelebi'nin ruhundan ilhamlar aldığını söyleyerek şiirler yazmaya başladı. Şiirleri Vâridat-ı Süleyman adlı kitapta topladı.
  • Zamanında hayretle karşılanan bu şiirlerin dikkat çeken diğer bir yanı aruz ölçüsü ve ağır bir Osmanlıca ile yazılmasıdır.
  • Müzikle yakından ilgilenen şairin altı şiiri bestelenmiştir. Aşağıda bestelenmiş şiirlerinden biri olan "Hatıra" örnek olarak verilmiştir.
Eserleri
  • Şiir: Miras, Varidat-ı Süleyman
Hâtıra 
Geçsin günler, haftalar,
Aylar, mevsimler, yıllar…
Zaman, sanki bir rüzgâr
Ve bir su gibi aksın…
 
Sen gözlerimde bir renk
Kulaklarımda bir ses
Ve içimde bir nefes
Olarak kalacaksın…
  • Enis Behiç Koryürek’in Harp Edebiyatı Konulu Şiirleri Üzerine Bir İnceleme, Kâzım Çandır
  • Enis Behiç Koryürek'in Hayatı, Sanatı ve Eserleri, Doktora Tezi, Kâzım Çandır

Vatan Mersiyesi

Bütün giryelerden, bütün giryeriz   
Emellerden aldım bu ilhamı ben.   
Figanım pür ateş, kanım perestiz,   
Vatan çiğnenirken, perişan iken   
Elemler kalemden huruşan iken   
Bugün ruh-u şiirim senin, ey şehab!   
Bugün saniham korkuyor nağmeden,   
Gururum kırılmış, hayalim harab…   

Muazzez vatan, ey muhakkar aziz!   
Hayır, sen değilsin bu feryad eden.   
İnanmam, inanmaz gönül şüphesiz:   
Vatan, sen misin böyle elden giden?   
Okunmaz mı oldun bu zulmette sen,   
Vatan, ey turabı mukaddes kitab?...   
İlâhi, yoruldum bu diz çökmeden,   
Gururum kırılmış, hayalim harab…   

Vatan, inle duysun bu taş kalbimiz!   
Vatan, lânet eyle bu evlâda sen!   
Bu evlâda lânet ki: zillet mûciz,   
Adalet bu evlâdı affetmemen.   
Fakat yok niyaz eylerim şimdi ben:   
Gafur ol ki, ey hâk-i âlicenab,   
Nedametle ruhum yanar giryeden,   
Gururum kırılmış, hayalim harab…   

Ne rengin emellerle hep neşvehiz   
Olurken şebabım bu nikbet neden?!...   
Muzafferdin evvel, bugün hâsiriz!   
Düşündükçe bedbaht olur fikreden   
Bugün sensin aşkım, firakım da sen,   
Zafer, ey vefasız peri, ey serab!   
Rakibim güler ben perişan iken   
Gururum kırılmış, hayalim harab…   

Ümidimle ye'sim ederler sitiz.   
Ufuklarda düşmanlarım na'rezen.   
Bu sesler ki haksız, neden böyle tiz?...   
Eminim ki haktır, bu pestî neden?...   
Bu zalim sadalar niçin böyle şen?...   
Bu mazlum eninimse pür ıztırab.   
Bu esvatı âciz benim dinleyen,   
Gururum kırılmış, hayalim harab…   

Vatan, -hasreta!- biz visal isteriz,   
Hilâlinle mahkûm-ı hicran iken.   
Silinmez müebbet, kadim ismimiz   
Türabında kanlarla tâban iken.   
Eder güllerin sermedî inleyen   
Bizim rûhumuzdan hayat iktisab.   
Unutmam, unutmam bu âlâmı ben,   
Hayalim kırılmış, gururum harab...   

Yakışmaz, yakışmaz bu muzlim kefen.   
Vatan, sen misin, ey sönen mahitab?...   
Benim şimdi zulmette âh eyleyen,   
Gururum kırılmış, hayalim harab…   

Balkan Bozgununda, 3 Ocak 1913