Edebi Sanatlar Konu Kavrama Testi 1

1. Aşağıdakilerin hangisinde benzetme (teşbih) yoktur?
A) Bir de bakmışım ki ölmüşüm
Dünya sönmüş başucumda
B) Gerdanında beni var
Sandım seher yıldızı
C) O yar geçmiş karşıma
Dal gibi sallanıyor
D) Benim de sevdiceğim
Kavrulmuş badem içi
E) Sevda ateşten bir gömlek
Giy giyebilir isen

Mecazımürsel (ad aktarması), benzetme amacı olmadan bir sözü başka sözcük yerine kullanma sanatıdır. Bir sözcüğün gerçek anlamı dışında kullanılmasını sağlayan ilgi eğer benzerlikse istiare; benzerlik dışında bir ilgiyse mecazımürsel olur.
2. Buna göre aşağıdaki altı çizili sözlerin hangisinde mecazımürsel yoktur?
A) Türkiye yarın sandığa gidiyor.
B) Bu görev için okuldan izin almalıyım.
C) Cumhuriyetimiz bugün bir çınarını daha ebediyete uğurluyor.
D) Çalışan ellerimiz bugün desteği daha çok hak ediyor.
E) Bu yazarı daha önce okuduğumu hatırlamıyorum.

Ne güzel baş bağlıyor
Bu köyün fidanları
3. Bu dizelerde "fidan" sözcüğü ile yapılan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Teşbih
B) İstiare
C) Tevriye
D) Mecazımürsel
E) Cinas

4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde tezat (karşıtlık) sanatı yoktur?
A) Cinayeti kör bir balıkçı gördü
B) Ardında bir beşik bırakır her giden tabut
C) Taçlar bile cihanda eğilen başlarındır
D) Zevki kederde mihneti rahatta görmüşüz
E) Sakın bir söz söyleme, yüzüme bakma sakın

5. Aşağıdakilerin hangisinde kişileştirme yapılmamıştır?
A) Sisler Bulvarı'nda seni kaybettim
     Sokak lambaları öksürüyordu
B) Bir ağaç işliyor tıkır tıkır yanımızda
     Midemdi aklımdı şu kadarcık kalıyor.
C) Yaşadım
     Erik ağaçları şahidimdir
D) Ne deliler gibi güler
     Ne de serviler gibi ağlardım
E) Şehrin camları kaygısız gülüyordu
    Her köşe başında öpüşüyorduk

Şair duygu yoğunluğunu, varlık karşısındaki hayret ve şaşkınlığını — sanatıyla dile getirip sorgulamalarda bulunur; sorular sorar. — ile dert ve sıkıntılarının büyüklüğünü resmeder. Gözyaşları ırmak olur akar, ahı göklere erişir. — ile tarihî hadiselere göndermede bulunarak zengin çağrışımlar yapar. — yoluyla cansız varlıklara can verir, onlarla hemhal olur. Dağlar gözyaşı döker, serviler secdeye kapanır.
6. Parçada bırakılan boşluklara aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) Teşhis (Kişileştirme)
B) İstiare (Eğretileme)
C) Telmih (Hatırlatma)
D) Mübalağa (Abartma)
E) İstifham (Soru sorma)

"Akşam, yine akşam, yine akşam
Bir sırma kemerdir suya baksam"
Bu dizelerde olduğu gibi iki veya daha fazla kavramın tekrarıyla oluşan — ile şair, bahsettiği kavramı öne çıkarmakta aynı zamanda tekrar yoluyla şiirine ahenk katmaktadır.
7. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdaki söz sanatlarından hangisi getirilmelidir?
A) Aliterasyon
B) Asonans
C) Cinas
D) Tekrir
E) Tevriye

Ah bu türküler
Türkülerimiz
Ana sütü gibi candan
Ana sütü gibi temiz
8. Bu dizelerdeki söz sanatı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Tam benzetme
B) Güzel benzetme
C) Eğretileme
D) Yaygın istiare
E) Ad aktarması

Heeeey!
Ne duruyorsun be, at kendini denize;
Geride bekleyenin varmış aldırma;
Görmüyor musun, her yanda hürriyet;
Yelken ol, kürek ol, dümen ol, balık ol, su ol;
Git gidebildiğin yere
9. Bu dizelerdeki gibi anlam bakımından aralarında ilgi bulunan sözcüklerin bir arada kullanılmasına dayanan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tenasüp
B) Tekrir
C) Seci
D) Cinas
E) Akis

İstanbul’un çeşmeleri
Genç yaşta sütü kurumuş analar gibi
Kiminin ocağına incir dikilmiş
Kiminin diri diri dilleri sökülmüş
10. Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangileri öne çıkmaktadır?
A) Teşbih, teşhis
B) İstiare, telmih
C) Tezat, istiare
D) Tezat, teşhis
E) Telmih, teşbih

Hiçbir yüz güzel değil senin yüzünden
11. Altı çizili sözle yapılan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rücu
B) İktibas
C) Tevriye
D) Hüsnütalil
E) Mecazımürsel

12. Aşağıdakilerin hangisi ayraç içinde verilen söz sanatına örnek olamaz?
A) Bu eller miydi masallar arasından
Rüyalara uzattığım bu eller miydi? (hüsnütalil)
B) Yenik düşüyor her şey zamana
Biz büyüdük ve kirlendi dünya (kinaye)
C) Kalabalık çarşılarda tenha adamlar
Öyle bakar vitrinlere yoksulluk (tezat)
D) Yâr yâr!
Seni kara saplı bir bıçak gibi sineme sapladılar (teşbih)
E) Yâre mektup okur şirin dillerim
Yazı bilmez kalem tutmaz ellerim (tenasüp)

13. Aşağıdaki dizelerin hangisinde kişileştirmeye yer verilmemiştir?
A) Ben gidersem sazım sen kal dünyada
Gizli sırlarımı aşikâr etme
B) Şu oda yok mu şu oda
Üç kişiyi öldürdü, biliyorum
C) İlkbahar der ki ben âlâyım
Yiğit başına belayım
D) Yedi iklim dört köşeyi dolandım
Meğer dünya her tarafta bir imiş
E) Dışarda gürleyerek kükremiş bir ordu gibi
Döğerdi sahili binlerce dalgalar, asabi

Hak’tan hicap etmiş kızarmış lale
Sandım utandırır seher yelleri
14. Bu dizelerde öne çıkan söz sanatları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Teşhis, tekrir
B) Hüsnütalil, teşhis
C) Tecrit, mübalağa
D) Mübalağa, hüsnütalil
E) Tecrit, tekrir

"Ne aceb murg imişsin ey zâhid
Ki hemîşe murâdun uçmakdur"
(murg: kuş, hemişe: daima)
Bu dizelerde eski Türkçede “cennet” anlamına gelen “uçmak” sözcüğü iki farklı anlama gelecek şekilde kullanılarak — sanatı yapılmıştır. Bu söz sanatında yakın anlam söylenip uzak anlam kastedilir.
15. Yukarıda bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Cinas
B) Kinaye
C) Tevriye
D) İstiare
E) Mecazımürsel

Kabil'i mest edip attı bir taşı
O taşa rast geldi Habil’in başı
Habil koydu gitti kavim kardaşı
Ondan bilindi ki fani bu dünya
16. Bu dörtlüğün tamamında öne çıkan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Telmih
B) İrsalimesel
C) Tariz
D) Nida
E) Akrostiş

17. Aşağıdakilerin hangisinde teşbih (benzetme) yoktur?
A) Dallar geniş geniş açılan kollar insana
Bir dost kadar yakın geliyor sonbahar cana
B) Başka sanat bilmeyiz karşımızda dururken
Yazılmamış bir destan gibi Anadolu’muz
C) Haliçte bir vapuru vurdular dört kişi
Demirlemişti eli kolu bağlıydı ağlıyordu
D) Yârin baharda koskoca bir dağdı hasreti
Paylaştı her ağaç onu, artık hafifledi
E) Ah! Karşımda vatan namına bir kabristan
Yatıyor şimdi…Nasıl yerlere geçmez insan

"Ayağı yer mi basar zülfüne berdâr olanın
Zevk u şevk ile virür cân u seri döne döne"
(zülüf: sevgilinin saçı, berdâr: asılı, asılmış olan)
18. Beyitte altı çizili sözle ile yapılan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Telmih
B) İstiare
C) Kinaye
D) Tevriye
E) Tecahülüarif

"Ey çoban bıçaktan keskin sesinle
Delinmiş, deşilmiş çaldığın kaval"
Şair, bu dizelerde kavaldaki deliklerin çobanın bıçaktan keskin sesiyle açılmış olduğunu söylemektedir.
19. Buna göre dizelerdeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kinaye
B) Hüsnütalil
C) Tariz
D) İrsalimesel
E) Teşbih

Bir yetim görünce döktür dişini
Bozmaya çabala halkın işini
Günde yüz adamın vur kır dişini
Bir yaralı sarmak için yeltenme
20. Bu dizilerde öne çıkan söz sanatı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Tezat
B) Nida
C) Tariz
D) İstifham
E) Mecazımürsel

👉 Bu testi pdf olarak indirebilirsiniz.

İlgili Sayfalar

👉 Konularına Göre Çıkmış Sorular

👉 TYT - AYT Konu Testleri

Cevaplar

1.A  2.C  3.B  4.E  5.B  6.B  7.D  8.A  9.A  10.A  11.C  12.A  13.D  14.B  15.C  16.A  17.C  18.C 19.B  20.C