Cülusiye

Cülus Töreni
  • Divan edebiyatında şehzadelerin tahta çıkmaları üzerine yazılan manzum ya da mensur eser.
  • Cülûsiyeler, padişahların tahta çıkışlarının yıl dönümünü kutlamak için de yazılmıştır.
  • Genellikle kaside nazım şekliyle yazılır.
  • Şairler tebrik ve temennilerini kasidelerin nesip bölümünde dile getirmişlerdir.
  • Bu tür eserler genelde bahşiş alabilmek ya da makam elde edebilmek için sunulmuştur. 
  • Kaside dışında terkibibent, terciibent, kıta gibi farklı nazım şekilleri de kullanılmıştır.
  • Bu kasidelerde başta padişahın cömertliği olmak üzere adaleti ve saltanatı övülerek ideal bir sultanın nasıl olması gerektiği tasvir edilmiştir.
  • Bu türün en meşhur örneklerini Baki ve Nefi vermiştir.
  • Aşağıda Baki'nin II. Selim'in tahta çıkması nedeniyle yazdığı kasidenin (cülusiyenin) ilk iki beyti verilmiştir.
Örnek Beyitler
Der-cülûs-ı Sultan Selim Hân

Bi-hamdi’llâh şeref buldı yine mülk-i Süleymânî
Cülûs itdi saâdet tahtına İskender-i sânî


Açıklama: Allah'a şükürler olsun şeref buldu yine Süleyman'ın ülkesi / cülus etti saadet tahtına İkinci İskender. Baki; Kanuni Sultan Süleyman'ı zamanın İskender'i, oğlu Sultan Selim'i de İskender-i Sânî yani “İkinci İskender” diye adlandırmıştır.

Togup gün gibi zerrîn tâc ile burc-ı saâdetden
Yitişdi şarkdan garba ziyâ-yı adl u ihsânı


Açıklama: Mutluluk burcu ile altın taç gün gibi doğdu / İyilik ve adaletinin ışığı şarktan garba güneş gibi ulaştı. Şair, II. Selim'in güneş gibi dünyayı kuşattığını ifade etmektedir. Sultanın adaleti ve iyilikleri dünyanın dört bir tarafına yayılmıştır.
İlgili Sayfa
👉 Divan Şiiri Nazım Türleri
Yararlanılan Kaynak
  • Üsküdarlı Hakkı’nın Devlet Arşivlerinde Kayıtlı Sultan Abdülaziz Cülûsiyesi, İlyas Kayaokay
  • Baki Divanı, Hazırlayan Sabahattin Küçük

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.