Sözcük Türlerine Giriş

Bir sözcüğün türünü belirlemek için sözcüğün cümle içindeki kullanımını görmek gerekir. Çünkü Türkçede sözcüklerin türü cümledeki kullanımlarına göre değişkenlik gösterebilir:
Yeni evini güzel tablolarla süsledi. (önad)
Öğretmenimiz törende güzel konuştu. (belirteç)
Dün akşamki film çok güzeldi. (isim)
Biz bu dünyada hep yalnızız. (ad)
Bir ömür boyu yalnız yaşadı. (belirteç)
Yalnız taş duvar olmaz. (önad)
Ben de isterim yalnız hiç param yok. (bağlaç)
Bunu yalnız sen yapabilirsin, dedi. (ilgeç)
Uyarı: Bu kural adıllar (zamir) için kısmen geçerlidir.
Türkçedeki sözcük türleri şunlardır:
Dikkat: Yan cümlecik kuran fiilimsiler, eylemlerden belirli eklerle türetilip ad, sıfat veya belirteç görevinde kullanılan sözcüklerdir. Bu nedenle onları isim soylu sözcük olarak kabul etmek de bir sakınca yoktur. Unutmayalım ki fiilimsi eklerinin hepsi fiilden isim yapan yapım ekidir. Fiilimsiler de diğer isim soylu sözcükler gibi ek eylem alarak cümlede yüklem görevinde bulunabilir. 
Ad ve Eylem Farkı 
Eylemlerle ad soylu sözcükleri ayırt etmemizi sağlayacak bazı yöntemler vardır:
  • Eylemlere mastar eki (-mek, -mak) getirilebilir.
  • Eylemlere olumsuzluk eki (-me, -ma) getirilebilir.
  • Eylemlere şimdiki zaman kip eki (-yor) getirilebilir.
Dikkat: Bu yöntemler her zaman için yeterli olmayabilir. Sesteş ya da kökteş sözcüklerde sözcüğün cümledeki anlamına dikkat etmeliyiz!
Sesteş Kök: Yazılışları ve okunuşları aynı olsa da anlam olarak birbirinden farklı köklerdir: al, el, bin, it, ser, yaz, yüz... Ne kökü olduğunu anlamak için hangi anlamda kullanıldığına bakmak gerekir:
Bu konuda ayrıntılı bir rapor yazmış. (fiil)
Yaz tatili, paranın katili. (isim)
Kökteş Kök: Bazı kökler yerine göre isim ya da eylem kökü olarak kullanılabilir. Bu tür özellik gösteren köklere kökteş ya da ortak kök denir. Kökteş özellik gösteren bir kök, isim kökü de olsa eylem kökü de olsa aynı köktür: boya, savaş, barış, güven, ekşi, güreş, tat … 
Boyacı evi yarım günde bitirmiş. (isim)
Duvarı üç günde boyarım, diyor. (eylem)
İki ülke tarihte birçok kez savaşmış. (eylem)
Savaş ve Barış romanını kim yazmıştı? (isim)
İlgili Sayfalar 
👉 Sözcük Türleri Çıkmış Soruların Çözümü 1

👉 Sözcük Türleri Çıkmış Soruların Çözümü 2

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.