Fecriati (1909 - 1912)

Fecriati
Beyannamesi

• 1908'de ilan edilen II. Meşrutiyet'in getirdiği özgürlük ortamı, edebî çalışmaları olumlu etkiler. 
• Bir yandan millî bir edebiyat oluşturma çabaları sürerken öte yandan edebiyata istekli bir grup genç Fecriati (Geleceğin Aydınlığı - Yarının Şafağı) adıyla bir topluluk kurar.
• Bu genç sanatçıları edebî grup şeklinde bir araya getirme düşüncesini ilk kez Şahabettin Süleyman dillendirir. 
• Servet-i Fünun dergisinin sahibi Ahmet İhsan'ın davetini kabul eden sanatçılar, grubun kuruluşunu derginin 25 Mart 1909 tarihli sayısında bir yazı ile ilan ederler.
• Servetifünun şairlerinden Faik Ali, Fecriati'nin geçici başkanı ve isim babasıdır. 
• Edebiyatta bir çığır açmak iddiası ile yola çıkan bu genç sanatçılar, sanat anlayışlarını ortaya koyan bir slogan da bulurlar. Onlara göre, "Sanat şahsi ve muhteremdir." (Sanat kişisel ve saygıdeğerdir.)
• Servetifünun edebiyatıyla getirilen yenilikleri yetersiz bulan bu gençler, sanat anlayışlarını bir bildiriyle açıklar (24 Şubat 1910). 
• Fecriati, edebiyatımızdaki ilk edebî bildiriyi (beyannameyi) yayımlayan topluluktur.

Beyannameye Göre Topluluğun Amaçları 

• Batı edebiyatını daha yakından takip etmek
• Batı'nın önemli eserlerini tercüme ettirerek bunları yayımlamak 
• Doğu ile Batı arasında bir kültür köprüsü görevi yapmak
• Yetenekli gençleri bulup bir araya getirerek dilin, edebiyatın ve sosyal bilimlerin gelişmesine hizmet etmek 
• Çeşitli konferanslar düzenleyerek hem edebi zevkin yükselmesine hem de halkın çeşitli konularda bilgi sahibi olmasına çalışmak
• Ortaya konulacak eserleri içerecek bir kütüphane kurmak

Beyannamenin altında 21 kişinin imzası vardır:

• Ahmet Samim, Ahmet Haşim, Emin Bülent, Emin Lami, Tahsin Nahit, Celal Sahir (Erozan), Cemil Süleyman, Hamdullah Suphi, Refik Halit, Şahabettin Süleyman, Abdülhak Hayri, İzzet Melih, Ali Canip, Ali Süha, Faik Ali, Fazıl Ahmet, Mehmet Behçet, Mehmet Rüştü, Mehmet Fuat Köprülü, Müfit Ratip ve Yakup Kadri’dir.

• Bu genç sanatçılardan Hamdullah Suphi Tanrıöver, Mehmet Fuat Köprülü, Ali Canip Yöntem, Refik Halit Karay ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi isimlerin asıl tanındıkları dönem Milli Edebiyat Dönemi olacaktır.

• 1933 yılında ölen Ahmet Haşim, grubun dağılmasından sonra da sanat anlayışını pek değiştirmemiş ve başka bir edebî akım ya da gruba dahil olmamıştır. Bu nedenledir ki -toplulukla mesafeli bir ilişkisi olsa da- grubun adıyla anılan en önemli isim odur.

Genel Özellikler 

Şiir: 

• "Sanat, sanat içindir." görüşü devam ettirilir.
• Şiirde tema Servetifünun şiirinde olduğu gibi aşk ve tabiattır.
• Tabiat tasvirleri gerçeklikten uzak subjektiftir.
• Dil konusunda da Servetifünun takip edilir. Konuşma dilinden uzak Arapça-Farsça tamlamalarla dolu bir dil kullanılır.
• Ölçü olarak da aruz kullanılmaya devam edilir.
• Tevfik Fikret'in geliştirdiği serbest müstezat, Fransız sembolistlerinin kullandığı serbest nazma benzetilerek kullanılmıştır.

Roman ve Hikaye:

• Roman ve hikayede Sevetifünun edebiyatının gölgesinde kalınır.
• Eserler teknik bakımdan kusurludur.
• Bu dönem roman ve hikayede iki isim öne çıkar: Cemil Süleyman ve İzzet Melih.
• Yazılan hikayeler, durum hikayesinden çok olay hikayesine yakındır.

Tiyatro:

• Tiyatro türüne Sevetifünun döneminden daha çok önem verilmiş ve daha başarılı eserler ortaya konmuştur.
• Dergilerde yayımlanan küçük hacimli piyesler yazsa da tiyatro türünün en başarılı sanatçısı Müfit Ratip’dir. 
• Tiyatroda öne çıkan diğer iki isim Şahabettin Süleyman ve Tahsin Nahit'tir.
• Tiyatroda işlenen en önemli konu aşktır.

Grubun Dağılışı

• Ortak ve belli bir sanat anlayışa varamayan Fecriati sanatçıları Servetifünun edebiyatının devamı olmaktan öteye gidemezler.
• Milli edebiyat akımının sistemli bir biçimde ortaya çıkması ile pek de bir varlık göstermeyen grup 1912 yılında dağılır.

İlgili Sayfa

👉 👉 Fecriati Konu Testi 1

Kaynaklar

• Fecr-i Ati Encümeni Edebiyatı, Yrd. Doç. Dr. Cafer Şen
• Fecr-i Ati Topluluğu ve Musavver Muhit Mecmuası, Doç. Dr. Ahmet Bozdoğan
• Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, Kenan Akyüz