İkinci Yeni Sonrası Toplumcu Şiir (1960 - 1980)

• 1920'de Nazım Hikmet ile başladığı kabul edilen toplumcu şiirin üçüncü kuşağıdır.
• İkinci Yeni Sonrası Toplumcu Şiir, 1961 Anayasası ile sağlanan görece özgürlük ortamı, Türkiye İşçi Partisinin kuruluşu, Nazım Hikmet'in eserlerinin tekrar gün ışığına çıkması, Marksist klasiklerin Türkçeye çevrilmesi, bu dünya görüşünü savunan kitap ve dergilerin rahatça basılması ve dünyadaki özgürlük hareketlerinin etkisi altında biçimlenir. 
• Umut ve yarına inanç, direnme ve isyan konuları şiire hâkimdir.
• Diğer kuşaklarda olduğu gibi biçimden çok içeriğe önem verilir.
• Şiirlerde daha çok sosyal ve güncel politika takip edilmiştir.
• Toplumsal mesajları etkili kılmak için zaman zaman söylev üslubundan yararlanmışlardır.
• Şiirleri genel olarak Yeni Gerçek, And, Halkın Dostları, Militan gibi dergilerde yayımlanmıştır.

Ataol Behramoğlu (1942)

• 1960 kuşağının önemli şairlerinden biridir. 
• Toplumu ve onun sorunlarını, sosyalist mücadeleyi, yeni düzen oluşturma kavgasını işleyen şiirler yazmıştır. 
• Buna rağmen şiirlerinde slogana varan dizelere rastlanmaz. 
• Toplumcu şiir anlayışının öne çıktığı şiirlerinden bazıları: "Bir Gün Mutlaka", "Yıkılma Sakın"...
• Bireyin kendi dünyasına, aşka, yaşama ve ölüme yönelik şiirler de yazmıştır. Bu tür temalara yer verdiği şiirlerinden en çok bilinenler: Aşk İki Kişiliktir, Bu Aşk Burada Biter, Yaşadıklarımdan Öğrendiğim Bir Şey Var... 
• Şiirde yalınlık, açıklık, samimiyetten yanadır, gereksiz süslemelerden uzak durur. 
• Ataol Behramoğlu için şiirin kaynağı kişinin kendi yaşamıdır.
• Şiiri biçim olarak değişkenlik gösterir. Düz yazı ve nesir karışımı olan şiirlerin yanı sıra, dörtlükler ya da beyitler şeklinde yazılmış şiirlere de rastlanır. 
• Şiir Kitapları: Bir Ermeni General, Bir Gün Mutlaka, Yolculuk Özlem Cesaret ve Kavga Şiirleri, Kuşatmada, Mustafa Suphi Destanı, Dörtlükler, Ne Yağmur…Ne…Şiirler, İyi Bir Yurttaş Aranıyor, Türkiye Üzgün Yurdum-Güzel Yurdum, Kızıma Mektuplar, Şiirler, Eski Nisan, Bebeklerin Ulusu Yok, Sevgilimsin, Aşk İki Kişiliktir, Yeni Aşka Gazel, İki Ağıt, Beyaz İpek Gibi Kar, Okyanusla İlk Karşılaşma, Hayata Uzun Veda

👉 Ataol Behramoğlu hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.  

Hasan Hüseyin Korkmazgil (1927-1984)

• Şiirlerinde halk deyişlerinden yararlandı.
• Şiirinde özellikle Yunus Emre ve Pir Sultan Abdal etkisi açıktır.
• Gür bir sesle barış ve özgürlük üzerine söylediği şiirlerle tanındı.
• Şiirlerinde özgün ve çarpıcı imgelere yer verdi.
• Şiirlerinde sömürü, emekçi halkın yaşantısı, kapitalizm, emperyalizm, grev, barış, özgürlük, tabiat, aşk gibi birçok farklı tema görülür.
• Mizahi öyküler de yazan sanatçı hikayelerini üç kitapta toplamıştır.
• Şiir: Acıyı Bal Eyledik, Kızılırmak, Temmuz Bildirisi, Kızılkuğu, Ağlasun Ayşafağı, Oğlak, Kelepçemin Karasında Bir Ak Güvercin, Koçero Vatan Şairi, Haziranda Ölmek Zor, Filizkıran Fırtınası, Acılara Tutunmak, Işıklarla Oynamayın, Kandan Kına Yakılmaz, Tohumlar Tuz İçinde

👉 Hasan Hüseyin Korkmazgil hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Metin Eloğlu (1927-1985)

• Toplumsal kaygılarını dile getirdiği kavgacı ve ironik bir üsluba sahiptir. 
• Şiirlerinde eşitsizlik ve adaletsizlik, yoksulluk ve yozlaşma gibi konuları ele almıştır.
• Garip şiiri etkisindeki ilk dönem şiirlerinde mizah ve ironi öne çıkar.
• Günlük dille yazdığı bu şiirlerde atasözü, deyim, argo, yerel söyleyişlere yer vermiştir.
• 1960 sonrasında İkinci Yeni şiirinin etkisiyle şiir anlayışı değişime uğrar.
• Bu dönemde soyut bir şiir anlayışına geçer.
• Şiir Kitapları: Düdüklü Tencere, Sultan Palamut, Odun, Horozdan Korkan Oğlan, Türkiye'nin Adresi, Ayşemayşe, Dizin, Yumuşak G, Bektaşi Dedikleri, Rüzgar Ekmek, Hep, Ay Parçası, Önce Kadınlar, Bu Yalnızlık Benim (Toplu Şiirler / 2003)

👉 Metin Eloğlu hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

İsmet Özel (1944)

• Şiire başladığı yıllarda sosyalist bir dünya görüşüne bağlıyken 1970’li yıllardan itibaren Müslüman dünya görüşüne bağlanır.
• Özellikle imge anlayışı bakımından İkinci Yeni etkisi şiirlerinde açıktır. Ancak şiirlerinde ele aldığı toplumsal-siyasal temalar ve kendine has üslubuyla İkinci Yeni'den ayrılır. 
• Şiiri, zengin görsel çağrışımlar ve coşkun bir lirizm içerir.
• Şiirde ahenge ve müziğe önem verir.
• Varoluşçuluk (egzistansiyalizm) şiirlerinde önemli bir yer tutar.
• "Amentü" adlı şiiri sosyalist-Marksist düşünceden İslami düşünceye geçiş manifestosu sayılabilir.
• Çok bilinen şiirlerinden ikisi: Celladıma Gülümserken, Amentü
• Şiir Kitapları: Geceleyin Bir Koşu, Evet İsyan, Erbain, Cinayetler Kitabı, Celladıma Gülümserken, Bir Yusuf Masalı, Rüya Tabirleri
• Deneme: Şiir Okuma Kılavuzu, Taşları Yemek Yasak, Tehdit Değil Teklif

👉 İsmet Özel hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Süreyya Berfe (1943)

• Asıl adı Hikmet Süreyya Kanıpak'tır.
• Adını 1966’da Kasaba adlı şiiriyle kazandığı Türkiye Milli Talebe Federasyonu Kültür Yarışması birincilik ödülü ile duyurur.
• İlk şiirlerinde ikinci Yeni etkisi görülür. 
• İlk şiir kitabı olan Gün Ola ile toplumcu şiire yönelir.
• Bu dönem şiirlerinde toplumcu gerçekçiliğe ait slogan söylemler yoğunluktadır.
• Özellikle Gün Ola’da halk kültür ve edebiyatının kaynaklarından yararlanmıştır.
• 1980’de yayımladığı üçüncü kitabı Hayat ile Şiir ile toplumcu gerçekçi çizgiden uzaklaşır. 
• Şiirindeki değişmeyen unsurlar ise kente ve kentleşmeye karşı duruş ile tabiata olan ilgidir.
• Şiir Kitapları: Gün Ola, Savrulan, Hayat ile Şiir, Ufkun Dışında, Şiir Çalışmaları, Ruhumun, Kalfa, Seçme Şiirler, Nâbiga, Seni Seviyorum, Foklar Söyledi Ben Yazdım, Çıkrık, Seferis ile Üvez, Her Gölge Titrer

👉 Süreyya Berfe hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Nihat Behram (1946)

• Kardeşi Ataol Behramoğlu ile birlikte Militan dergisini çıkardı. 
• 1972’de çıkardığı ilk şiir kitabı olan Hayatımız Üstüne Şiirler kitabı yasaklandı ve yazdıklarından ötürü 12 Mart döneminde iki yıl tutuklu olarak yattı. 
• 12 Eylül döneminde Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkarıldı. 
• 1996 yılında vatandaşlık hakları geri verildi. 
• Şiirlerinde doğanın yeri ve sözcük dağarcığının zenginliği dikkat çekicidir.
• Şiir Kitapları: Hayatımız Üstüne Şiirler, Dövüşe Dövüşe Yürünecek, Hayatı Tutuşturan Acılar
  
  Refik Durbaş (1944 - 2018)

• Şair, yazar, gazeteci, yayıncı.
• İlk şiirlerinde İkinci Yeni akımının etkisindedir.
• 1970’li yıllarda toplumcu şiire yöneldi.
• Şehirde güç şartlarda çalışan yoksul insanların şiirini yazmaya özen gösterdi.
• Çarşıların, işçi kızların, pazar yerlerinin, çayevlerinin dünyasını yansıtan şair olarak tanındı.
• Divan ve halk şiiri geleneğinden de yararlandı.
• Anlam kadar biçime de önem verdi.
• Şiir Kitapları: Kuş Tufanı, Hücremde Ay Işığı, Çırak Aranıyor, Çaylar Şirketten, Nereye Uçar Gökyüzü, Siyah Bir Acıda, Yeni Bir Defter-Şiirler-Meçhul Bir Aşk, Geçti mi Geçen Günler, Menzil, Düşler Şairi, İstanbul Hatırası, Hatıram Olsun, Şimdi: Haberler, Yol Uzundur Günden Ama Ölümden Kısa, Rüya Tabirleri, Kırk Dört Sıfır Dört, bağışla Ziyanımı, Şayeste

👉 Refik Durbaş hakkında ayrıntılı bilgi almak için tıklayınız.

Kemal Özer (1935 - 2009)

• Şair ve yazar.
• Edebiyatımızın iki ayrı şiir çizgisi izleyen şairlerinden biridir.
• İlk üç kitabında İkinci Yenicilerin şiir anlayışına yakındır.
• Bu dönemde çağrışımlara dayanan, imgeli, estetik ve bireysel kaygıları öne çıkaran şiirler yazdı.
• 1970’ten sonra şiirlerini "toplumcu şiir" anlayışla yazmıştır.
• Bu tarihten sonra şiiri, düşüncelerini ifade edebilmek için bir araç olarak görmüştür.
• İmgeden ve sözcük oyunlarından uzaklaşarak yalın bir anlatımı tercih etti.
• Bu dönem şiirlerinde sosyal ve siyasi olaylar ile emekçi kesimin sorunları öne çıkmıştır.
• Şiir Kitapları: Gül Yordamı, Ölü Bir Yaz, Tutsak Kan, Kavganın Yüreği, Yaşadığımız Günlerin Şiirleri, Sen de Katılmalısın Yaşamı Savunmaya, Geceye Karşı Söylenmiştir, Kimlikleriniz Lütfen, Araya Giren Görüntüler, Çağdaş ve Boyun Eğmeyen, Sınırlamıyor Beni Sevda, İnsan Yüzünün Tarihinden Bir Cümle, Bir Adı Gurbet, Oğulları Öldürülen Analar

👉 Kemal Özer hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

👉👉 Toplumcu Şiir Konu Testi Çöz!

İlgili Sayfalar

• Serbest Nazım ve Toplumcu Şiir

• Toplumcu Şiir Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şairler