Encümen-i Şuara (1861-1862)

Hersekli Arif Hikmet

• 1861 yılında bir grup şairin meydana getirdiği edebî topluluk.
• Topluluk kendine bir isim vermemiş sonradan Encümen-i Şuara (Şairler Meclisi) olarak anılmıştır.
• Kimi edebiyat tarihçilerine göre edebiyatımızın ilk edebi topluluğudur.
• Topluluk, bazı ortak noktaları bulunan şairlerin edebiyat ve şiir sohbetleri yapmak için bir araya geldikleri bir dost meclisi görünümündedir.
• Toplantılar her salı Hersekli Arif Hikmet Bey'in evinde gerçekleşmektedir. 
• Toplantıları Leskofçalı Galip Bey idare etmiş, gruptaki genç şairlere şiir konusunda yol göstermiştir. Leskofçalı Galip Bey, genç yaşta ölmesine rağmen birçok şair tarafından üstat kabul edilmiştir.
• Grubun en genç üyesi Namık Kemal'dir.
• Namık Kemal gibi Tanzimat edebiyatının öncü isimlerinden biri olan Ziya Bey (Paşa) de grubun üyelerinden biridir.

Encümen-i Şuara Şairleri

• Bu toplantılarına katılan belli başlı şairler şunlardır: Hersekli Arif Hikmet Bey, Leskofçalı Galip Bey, Kadirî Şeyhi Osman Şems Efendi, Mehmet Lebib Efendi, Koniçeli Musa Kâzım Paşa, Hoca Salih Naili, İbrahim Halet Bey, Recaizâde Mehmet Celâl, Memduh Faik Bey, Niğdeli Deli Hikmet, Mustafa Refik Bey, Üsküdarlı Hakkı Bey, Salih Faik Bey, Mustafa İzzet Efendi, Sadullah Rami Bey, Mustafa Eşref Paşa, İrfan Paşa, Mustafa İsmet Efendi, Ziya Bey (Paşa) ve Namık Kemal.

Amaç ve Yöntem

• Grubun amacı; etkisini kaybeden, sıradanlaşan ve kendini tekrar eden divan şiirini ıslah etmektir. 
• Toplantılar genelde yeni yazılan şiirlerin kritik edilmesi şeklindedir. Şiirleri yüksek sesle okuma görevi grubun en genç üyesi Namık Kemal'e aittir.
• Toplulukta daha çok "Sebk-i Hindi" tarzı ile bu tarzdan etkilen 17. yüzyıl divan şairleri örnek alınmıştır.
• 17. yüzyıl şairlerinin yanı sıra birbirlerinin şiirlerine nazireler söylemek ve ortak şiirler yazmak grubun başvurduğu yöntemlerdir.
• Leskofçalı Galip, toplantılara katılan genç şairlere Nefi, Naili-i Kadim ve Fehim-i Kadim’in şiirlerine nazireler yazdırmıştır.

Değerlendirme

• Encümen-i Şuara'yı eski ile bağlarını koparmadan şiirde yenilik arayan bir topluluk olarak görmek gerekir.
• Topluluk; divan şiirinde yenileşmeden yana olan, yeni temalara yönelen, hece ölçüsüyle de şiirler yazan, ağır bir dili tercih edenlerin yanında dilde sadeleşmeyi de savunan şairlerin olduğu geniş bir yelpazeye sahiptir.
• Sonuç olarak bir yıla yakın süren bu toplantılarda ortaya konan düşünceler kimi açılardan yenileşmenin habercisi olmuştur.

Grubun Dağılması

• Leskofçalı Galip’in görevle Trablusgarp'a gitmesi, Namık Kemal'in Tasvir-i Efkar'da Şinasi ile çalışmaya başlaması, Ziya Bey'in Kıbrıs'a mutasarrıf olarak atanması gibi birçok kişisel nedenden dolayı topluluk kendiliğinden dağılmıştır.

İlgili Sayfa

• 19. Yüzyıl Divan Şairleri

• Leskofçalı Galip Bey

Yararlanılan Kaynaklar

• Encümen-i Şuara ve Eserleri, Derya Kılıçkaya 
• TDV İslam Ansiklopedisi Encümen-i Şuara, DİA