- Daha çok psikolojik roman türü benimsenmiştir.
- Bu nedenle daha çok psikoloji ve psikiyatriden yararlanılmış. Bu sayede kahramanlar çok yönlü ele alınabilmiştir.
- Eserlerde bireyin iç dünyası, bunalımları, sıkıntıları, hesaplaşmaları, yalnızlığı, yabancılaşması konu olarak işlenir.
- Bireyden yola çıkarak toplumu anlatmayı denemişlerdir.
- Bireyin iç dünyası, yaşadığı toplum ve hayattan soyutlamadan ele alınır.
- Olay örgüsüne bağlı merak unsuru ikinci planda kalırken bireyin ruh hali ve iç çatışmaları gerçekçi psikolojik tahlillerle verilir.
- Yazarlar eserlerinde özellikle iç konuşma, bilinç akışı ve geriye dönüş teknikleri çok kullanmıştır.
- Eserlerde çağrışımlara açık bir dil görülür.
- Daha çok Çehov tarzı (durum-kesit) hikâyeler yazılmıştır.
Bireyin İç Dünyasını Esas Alan Önemli Sanatçılar
Ahmet Hamdi Tanpınar (1901 - 1962)
- Şair, roman ve hikâye yazarı, edebiyat tarihçisi, yeni Türk edebiyatı profesörü.
- Şiir, deneme, hikaye, roman gibi edebiyatın birçok dalında eser vermiştir.
- Tanpınar, roman ve hikayelerini de şair kimliğinden uzaklaşmadan şiirsel bir dille kaleme alır.
- Hikâye ve romanlarında bireyin iç dünyasını, onun yaşadığı toplum ve hayattan soyutlamadan ele aldı.
- Doğu-Batı çatışması, Batılılaşma sorunu, rüya ve zaman hikâye ve romanlarında ele aldığı başlıca temalardır.
- Tanpınar'ın kahramanları genelde eğitimli kişilerdir.
- Osmanlı Türkçesine dair sözcüklere sıklıkla yer veren yazar, yöresel ağızlara ise pek yer vermez. Eserleri:
- Şiir: Şiirler
- Deneme: Beş Şehir
- Hikaye: Abdullah Efendi’nin Rüyaları, Yaz Yağmuru
- Romanları: Mahur Beste, Sahnenin Dışındakiler, Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Aydaki Kadın
- Edebiyat Tarihi (Araştırma): On Dokuzuncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi
👉 Ahmet Hamdi Tanpınar hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Peyami Safa (1899 - 1961)
- Cumhuriyet dönemi yazarı, düşünce insanı, gazeteci.
- Roman, hikaye, tiyatro, fıkra ve makale gibi edebiyatın birçok türünde eser vermiştir.
- Türk edebiyatında psikolojik roman türünün önemli temsilcilerinden biridir.
- 17 yaşına kadar hastane koridorlarında zor bir hayat geçiren yazar, yaşadıklarını "Dokuzuncu Hariciye Koğuşu" adlı eserinde romanlaştıracaktır (otobiyografik roman).
- Üsluptaki gücü ve zengin düşünce dünyası ile Türk edebiyatının önemli yazarlarından biridir.
- Eserlerinde genel olarak Doğu-Batı çatışması ve Türkiye'nin modernleşme sürecinde yaşadığı sorunları ele almıştır.
- 1949’dan sonra, yazarın eserlerinde yer alan Doğu-Batı sorunu, yerini ruh-beden çatışmasına ve mistisizme bırakır. Bu dönüşümün izleri olgunluk dönemi eserleri kabul edilen Matmazel Noraliya'nın Koltuğu ve Yalnızız adlı eserlerinde görülür.
- Romanları: Sözde Kızlar, Mahşer, Canan, Bir Akşamdı, Şimşek, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Fatih-Harbiye, Attila, Bir Tereddüdün Romanı, Biz İnsanlar, Matmazel Noraliya'nın Koltuğu, Yalnızız
👉 Peyami Safa hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Tarık Buğra (1918 - 1994)
- Roman, hikaye, tiyatro ve fıkra yazarı, gazeteci.
- Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önemli roman yazarlarından biridir.
- Romanlarının her birinde tarihimizin farklı bir dönemini ele almıştır.
- Milli Mücadele döneminde Anadolu'yu konu aldığı Küçük Ağa, yazarın en ünlü romanıdır. Osmancık romanında ise Osmanlı Beyliği'nin kuruluş dönemleri ve devlet haline geliş macerası anlatılır.
- Eserlerinde mekan, genel olarak Anadolu kasabalarıdır.
- Türkiye’de yaşanan siyasi, sosyal ve ekonomik değişimleri, Anadolu'yu ve Anadolu insanını merkeze alarak işledi.
- Hikâye ve romanlarında dil ve üslup kaygısı vardır.
- Güzel Türkçesi, canlı üslubu ve derin karakterleriyle öne çıkmış bir yazardır.
- Eserlerinde Milli Mücadele, Osmanlı Tarihi, yakın dönemin siyasî meseleleri, gençlik, yozlaşma ve kadın-erkek ilişkilerini işlemiştir.
- Romanları: Siyah Kehribar, Küçük Ağa, Küçük Ağa Ankara'da, Firavun İmanı, Yağmur Beklerken, Osmancık, İbişin Rüyası, Dönemeçte, Gençliğim Eyvah, Yalnızlar
👉 Tarık Buğra hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Abdülhak Şinasi Hisar
- Cumhuriyet dönemi roman, hatıra yazarı.
- "Boğaziçi Medeniyeti" kavramını edebiyatımıza kazandıran kişidir. Kendince daha güzel ve anlamlı bulduğu geçmiş zamanı ve bu zamanların Boğaziçi hayatını bütün ayrıntılarıyla dile getirmiştir.
- Bütün eserleri esas olarak hatıra'ya dayalıdır.
- Cumhuriyet dönemi yazarı olmasına rağmen dil ve üslup bakımından Meşrutiyet kuşağına yakındır.
- Eserlerinde şiire diline yaklaşan bir dil anlayışa sahiptir.
- Genel olarak uzun sayılabilecek sıralı ve birleşik cümleler kullanmıştır.
- Romanlarında olaydan çok üslup ve karakter öne çıkar.
- Bu nedenle yazar daha çok bir karakter romancısı olarak kabul edilir.
- Eserlerinden psikolojiden yararlanarak daha çok bireyin iç dünyasına yönelmiştir.
- Romanlarında Maurice Barres, Anatole France ve Marcel Proust gibi Fransız yazarlarının edebiyat anlayışını örnek alır.
- Her üç romanında da sıra dışı karakterleri ele almıştır:
- Fahim Bey zamanının dışında yaşayan bir hayalci, Hacı Vamık Bey yer yer delilik derecesinde dengesiz, Ali Nizami Bey ise çocuksu bir adamdır.
- Romanları: Fahim Bey ve Biz, Çamlıca'daki Eniştemiz, Ali Nizamî Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği.
- Anı - Deneme: Boğaziçi Mehtapları, Boğaziçi Yalıları, Geçmiş Zaman Köşkleri
👉 Abdülhak Şinasi Hisar hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Samiha Ayverdi (1905 - 1993)
- Roman, hikâye, mensur şiir, deneme, araştırma-inceleme, günlük, hatıra, gezi, mektup türlerinde eserler vermiştir.
- Muhafazakâr, maneviyatçı ve milliyetçi bir kimliğe sahiptir.
- Osmanlı tarih ve kültürüne hayranlığı ve bu konulardaki geniş bilgisiyle tanınmıştır.
- Eserlerinde özellikle modernleşmesinin getirdiği krizleri ortaya koyup çözümler üretmeye çalışmıştır.
- Olaylara tasavvuf penceresinden bakar.
- İlk yazıları Necip Fazıl Kısakürek'in çıkardığı Büyük Doğu mecmuasında yayımlanır.
- 1938 - 1950 arası sekiz roman yayımlayan yazar, sonrasında hatırat, makale, deneme, tarih, biyografi, mektup türlerinde eserler verdi.
- Eserlerinde söz oyunlarına yönelmemiş, sanat yapma endişesi taşımamıştır. Önemli Eserleri:
- Roman: Aşk Budur, Batmayan Gün, Ateş Ağacı, Yaşayan Ölü, İnsan ve Şeytan, Son Menzil, Yolcu Nereye Gidiyorsun, Mesih Paşa İmamı
- Anı: İbrahim Efendi Konağı, Bir Dünyadan Bir Dünyaya, Hatıralarla Baş Başa, Rahmet Kapısı, Hey Gidi Günler Hey, Küplücedeki Köşk, Ah Tuna Vah Tuna, Ne İdik Ne Olduk, Bağ Bozumu, Ratibe, Ezeli Dostlar, İki Âşinâ
👉 Samiha Ayverdi hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Memduh Şevket Esendal (1884 - 1952)
- Hikaye yazarı, diplomat, siyasetçi.
- Realizm akımına uygun eserler vermiştir.
- Çehov tarzı (durum-kesit, modern) hikayenin edebiyatımızdaki en önemli isimlerinden biridir.
- Durum öyküsüne uygun olarak merak unsurunun öne çıkmadığı ve çarpıcı bir sona ulaşmayan hikayeler yazmıştır.
- Hikayeleri için büyük olay ve çatışmalara ihtiyaç duymaz.
- Eserlerinde Türk toplumunun imparatorluktan Cumhuriyet'e geçiş sürecinde içinde yaşadığı sorunlara ağırlık vermiştir.
- Günlük yaşamı ya da sıradan görünen hayatları anlatırken toplumsal sorunlara dikkat çekmiştir.
- Eserlerinde memur, esnaf, köylü, aydın, ev kadını, bürokrat gibi toplumun her kesiminden insanı ele aldı.
- Hikayelerinde anlatım tekniği olarak diyalog öne çıkar.
- Hikayelerinde hoşgörülü, iyimser ve mizahî bir üsluba sahiptir.
- Eserlerinde mesaj kaygısı taşımaz.
- İlk dönem eserleri dışında dili oldukça sade, kısa ve doğal bir konuşma dilidir.
- Otlakçı adlı hikayesi ile Ayaşlı ve Kiracıları romanıyla ünlüdür.
- Hikaye: Hikâyeler Birinci Kitap, Hikâyeler İkinci Kitap, Otlakçı, Mendil Altında, Temiz Sevgiler, Ev Ona Yakıştı, Sahan Külbastısı, Veysel Çavuş, Bir Kucak Çiçek, İhtiyar Çilingir, Hava Parası, Bizim Nesibe, Kelepir, Gödeli Mehmet, Güllüce Bağları Yolunda, Gönül Kaçanı Kovalar, Mutlu Bir Son
- Roman: Miras, Ayaşlı ve Kiracıları, Vassaf Bey
👉 Memduh Şevket Esendal hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Halikarnas Balıkçısı (1890 - 1973)
- Cumhuriyet dönemi hikaye, roman, anı ve deneme yazarı, ressam, gazeteci, rehber, araştırmacı, çevirmen.
- Asıl adı Cevat Şakir Kabaağaçlı'dır.
- Eserlerde öne çıkan tema "deniz"dir.
- Ciddi bir gözlem ve araştırmaya dayanarak deniz edebiyatının ölümsüz eserlerini ortaya koymuştur.
- Ege ve Akdeniz kıyılarının doğası, denizi, tarihi, efsaneleri, sünger avcıları ve balıkçıları hikaye ve romanlarının konusunu oluşturur.
- Tarihi konu aldığı romanlarında Turgut Reis, Uluç Reis gibi Türk denizcilerini konu alarak bu isimlerin yeni nesillerce tanınmasını sağladı.
- Deneme ve fikir yazılarında ise mitoloji ve tarih öne çıkar.
- Eserlerinde edebî bir dil yaratma kaygısı taşımaz.
- İlk ve en çok bilinen romanı Aganta Burina Burinata'dır. Eserleri:
- Hikaye: Ege Kıyılarından, Merhaba Akdeniz, Ege'nin Dibi, Yaşasın Deniz, Gülen Ada, Ege’den, Gençlik Denizlerinde
- Roman: Aganta Burina Burinata, Ötelerin Çocuğu, Uluç Reis, Turgut Reis, Deniz Gurbetçileri, Dalgıçlar, Bulamaç
- Anı: Mavi Sürgün
👉 Halikarnas Balıkçısı hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Mustafa Kutlu (1947)
- Hikaye ve deneme yazarı.
- Özellikle uzun hikaye türünde tanınmıştır.
- 1970 sonrası Türk hikayesinin önde gelen isimlerinden biridir.
- Millî manevi değerleri önemseyen bir dünya görüşüne sahiptir.
- Kutlu, - sözcüğün sosyalizmle ilgili yanını bir kenara koyarak - kendisini toplumcu gerçekçi olarak tanımlamaktadır.
- Hikayelerinde başta kutsal metinler, mesneviler, kıssalar olmak üzere geleneksel kaynakları kullanır.
- Yazar, bu kaynaklardaki bilgileri okuyucuya aktarma düşüncesindedir. Bu açıdan didaktik görünse de anlatımda kuruluğa düşmez.
- Daha çok göçü merkeze alarak köy-kent çatışmasını ele almıştır.
- Modernleşmeye bağlı olarak toplumda meydana gelen yozlaşmaya dikkat çeker.
- Bireyin iç dünyasına yönelen Kutlu, psikoloji ve sosyolojiden yararlanmıştır.
- Kutlu, sembolik bir dil kullanarak hikayelerinde çoklu anlamlara ulaşmıştır.
- Eserlerinde yerel söyleyişlere yer vermiştir. Eserleri:
- Hikaye: Ortadaki Adam, Gönül İşi, Uzun Hikaye, Yoksulluk İçimizde, Hüzün ve Tesadüf, Beyhude Ömrüm, Mavi Kuş, Sır, Ya Tahammül Ya Sefer, Yokuşa Akan Sular, Bu Böyledir, Arka Kapak Yazıları, Tufandan Önce, Rüzgarlı Pazar, Chef, Menekşeli Mektup, Kapıları Açmak, Huzursuz Bacak, Tahir Sami Bey'in Özel Hayatı, Zafer yahut Hiç, Hayat Güzeldir, Anadolu Yakası, Sıra Dışı Bir Ödül Töreni, Vatan yahut İnternet, Dem Bu Demdir, Trende Bir Keman
- Deneme: Şehir Mektupları, Akasya ile Mandolin, Yoksulluk Kitabı
- İnceleme: Sait Faik'in Hikaye Dünyası, Sabahattin Ali
👉 Mustafa Kutlu hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
İlgili Sayfalar
👉 Konu Testi Çöz
.png)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.